İklim değişikliğiyle mücadele etmek için tüm dünyanın seferber olduğu çağda Phaselis Antik Kenti’ni betonla dolduracak olan bir projeye Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın onay vermesi bölge halkı ve tüm Türkiye’deki vatandaşların tepkilerine yol açıyor.

Çevreciler, çalışmanın tahribata neden olduğunu belirterek imza kampanyası başlatırken, Kültür ve Turizm Bakanlığı “Doğaya veya tarihi eserlere herhangi bir şekilde zarar verme söz konusu değildir” açıklaması yaptı.

Kesin yapılaşma yasağı olan 1. derece arkeolojik sit alanında özel bir firmaya verilen yapım ihalesi için yaklaşık 50 milyon TL bütçe ayrılması bir yana bölgenin Kültür ve Tarihi Varlıklarını Korunması gerekirken bu güzelliğin betona ve demire boğulmak istenmesi bu doğal alanın güzelliğini ve zenginliğini kaybetmesi daha da vahim bir durum olarak değerlendiriliyor.

NationalTurk yorumcusu Metin Yılmaz Phaselis’in nasıl önemli ve güzel bir antik kent olduğunu sizler yorumladı.

“Gündem hayli yoğun ama depremin verdiği üzüntü ve acı içinde Antalya Kemer’de bulunan dünyaca ünlü Phaselis antik kentini de gündemden düşürmeyelim, çünkü Kültür ve Turizm Bakanlığı, Phaselis antik kentinin 1. derece arkeolojik sit alanı statüsündeki koruma alanı içerisinde iki ayrı plaj işletmesi yapmak için özel bir inşaat ve restorasyon şirketine ihale verdi.”

Phaselis’in nasıl önemli ve güzel bir antik kent olduğunu hatırlayalım.

Phaselis, MÖ 7. yüzyılda Argos, Peloponnese, Lindos ve Rodos’tan gelen Yunan kolonistler tarafından kurulan antik bir Greko-Romen kentidir.

Antik dönemde uzun tarihi boyunca Phaselis, üç limanı sayesinde Anadolu, Yunanistan, Mısır ve Fenike arasında önemli bir ticaret merkeziydi.

Phaselis, limanları ve stratejik konumu nedeniyle uzun tarihi boyunca birçok kez el değiştirmiştir. M.Ö. 540’larda Pers komutanı Harpagos, Büyük Kiros’un hükümdarlığı sırasında Phaselis, Pamfilya ve Likya’yı ele geçirdiğinde Pers hakimiyetine girer.

Şehir, MÖ 469’da Atinalı devlet adamı Cimon tarafından Perslerden alınarak ve Delos Birliği’ne katıldı, buna rağmen MÖ 411’de Phaselis halkı Persleri tercih etmiş ve Persler MÖ 360’da Phaselis’i Karya Satrabı Mausolus’a Perslere sadakatinin bir ödülü olarak vermiştir.

Phaselis MÖ 334 yılında Büyük İskender tarafından fethedilmiştir. Phaselis M.Ö. 2. yüzyılda Likya Birliği’ne katılmıştır fakat Kilikyalı korsanlar Phaselis’de dahil Likya ve Pamfilya’nın Akdeniz’deki deniz ticaretini kontrol altına aldılar.

Korsanların lideri Zenicetes, M.Ö. 77’de Romalı devlet adamı Publius Servilius Vatia Isauricus’un birlikleri tarafından öldürüldü ve Phaselis, Roma İmparatorluğu’nun kamu arazisi olan “ager publicus” ilan edildi.

Phaselis’e Roma Dönemi’nde çeşitli anıtlar ve kamu binaları yapılarak gelişmiş bir ticaret merkezi olmuştur. Roma İmparatoru Hadrian M.S. 129’da şehri ziyaret etmiştir. Romalılardan sonra şehir Bizans topraklarına katılarak istikrarını ve büyümesini sürdürmüştür. 7. ve 8. yüzyıllarda Müslüman Araplar Phaselis’e ve bölgeye bazı seferler düzenlediler.

12. yüzyılda Türkler 1158’de Phaselis’i ve bölgeyi kontrol altına aldılar ve 13. yüzyılda depremlerin hem Olympus’u hem de Phaselis’i yerle bir etmesinden sonra Phaselis terk edildi.

Phaselis, 1811-1812’de Kaptan François Beaufort tarafından İngiliz Kraliyet Donanması adına Anadolu’nun güney kıyılarında yaptığı haritacılık görevi sırasında yeniden keşfedildi.
Bu kısa tarihinden sonra bugüne gelecek olursak!

Phaselis’in de bulunduğu Olympos Beydağları Milli Parkı, sahip olduğu doğal ve tarihi miras nedeniyle 1972 yılında sit alanı olarak belirlenmiştir. 1972’deki koruma yasasına rağmen, mevcut hükümet iki kez Phaselis kıyılarına turistik tesisler inşa etmeye kalktı.

İlki Phaselis Koyuna lüks bir otel yapılmasına izin verdi ama doğa ve tarih severler sosyal medyada seri kampanyalar başlatıp otel projesini protesto ettiler ve ardından 2014’te hükümet geri adım atmak zorunda kalarak otel projesinden vaz geçildi.

Şimdilerde ise aynı hükümetin Kültür ve Turizm Bakanlığı, koruma altındaki çivi bile çakılamaz kararı bulunan arkeolojik sit alanı Phaselis’in iki koyuna, Bostanlı ve Alacasu (Cennet) koylarında plaj yaptırmak için iş makineleri Phaselis kıyılarına girdi.

Projenin durdurulması için iki ayrı dava açıldı, bunlardan biride Türkiye Peyzaj Mimarları Odası. Phaselis’in iki yakasına yüzme plajları ve günübirlik ziyaretçiler için tesisler yapılması planına karşı mahkemeye başvurdu.

Tarih, arkeoloji ve doğaseverler plaj ve betonlaştırma projelerine şiddetle karşı çıkıyor ve hükümete ve bakanlığa “Yanlış kararı iptal edin ve Phaselis’e dokunmayın” çağrısında bulunuyor.

Yeni betonarme tesisler olmadan insanlar zaten Phaselis’in kıyılarında ve koylarında yüzebiliyor.
Phaselis’e dokunmayın.

Metin Yılmaz / NationalTurk

Phaselis Antik Kenti | Anadolu Arkeolojisi Video