Yüzyıllardır dünyanın en popüler haritalarından biri olan Mercator projeksiyonu, Afrika kıtasını olduğundan çok daha küçük gösteriyor. Oysa Equal Earth (Eşit Dünya) projeksiyonunda kıtalar gerçek oranlarıyla yer alıyor ve Afrika’nın devasa büyüklüğü ortaya çıkıyor. Afrika merkezli savunucu grupların başlattığı “Haritayı Değiştir” kampanyası, geçtiğimiz hafta Afrika Birliği’nin de desteğini alarak uluslararası bir boyuta taşındı.
Afrika’ya Mercator haritasının mirası
16.yüzyılda denizcilere yön bulma kolaylığı sağlamak için geliştirilen Mercator projeksiyonu, kutuplara yakın bölgeleri olduğundan büyük, Afrika ve Güney Amerika gibi bölgeleri ise küçük gösteriyor. Bu nedenle Afrika’nın küresel ölçekteki önemi haritada gerçeğin çok altında yansıyor.
Yeni alternatif: Equal Earth
2018’de geliştirilen Equal Earth projeksiyonu, dünyanın eğimini dikkate alarak kıtaları gerçek oranlarıyla gösteriyor. Bu haritada 14 Grönland, ancak bir Afrika’nın içine sığabiliyor. Uzmanlar, Equal Earth’ün Mercator’a kıyasla çok daha doğru bir görselleştirme sunduğunu belirtiyor.
Kampanyanın hedefi nedir?
“Africa No Filter” ve “Speak Up Africa” isimli iki sivil toplum kuruluşu, Nisan ayında kampanyayı başlatarak önce okullarda, ardından uluslararası örgütler ve medya platformlarında Equal Earth haritasının kullanılmasını talep etti. Speak Up Africa’nın yöneticisi Fara Ndiaye, “Haritayı düzeltmek sadece Afrika için değil, tüm dünya için doğruluk meselesidir” diyerek, Mercator’un nesiller boyu önyargılı bir bakış açısı oluşturduğunu savundu.
Uzmanlardan uyarılar
Syracuse Üniversitesi’nden coğrafya profesörü Mark Monmonier, Mercator haritasının artık kullanılmaması gerektiğini vurguladı. Monmonier, “16. yüzyılda denizcilik için faydalıydı ama dünya haritası olarak kullanmanın bir anlamı yok” dedi. Haritalar kıtaların genel oranlarını gösterebilse de, kıtaların gerçek boyutlarını karşılaştırmak için grafiklerin daha güvenilir olduğunu ekledi.