Ege kıyılarında tsunami riski arttı mı?

Yunanistan’ın Santorini Adası çevresindeki deprem fırtınası yaklaşık 150 kilometre mesafedeki Türkiye’de de yakından takip ediliyor.

Bilim Akademisi üyesi yer bilimci Prof. Dr. Naci Görür, 2 Şubat’taki sosyal medya paylaşımında “Ege kıyılarımızda söz konusu yere yakın vatandaşlarımızın dikkatli olmasını öneriyorum” dedi.

Ada çevresinde 28 Ocak – 3 Şubat arasında 500’den fazla deprem kaydedildi.

4 Şubat tarihindeki sarsıntıların bazıları İzmir’den de hissedildi.

BBC Türkçe‘ye konuşan ODTÜ Kıyı ve Deniz Mühendisliği Araştırma Merkezi’nden Prof. Dr. Ahmet Cevdet Yalçıner, UNESCO’ya göre deprem büyüklüğü 5.5’i geçtikten sonra tsunami uyarısı verilebildiğini söylüyor.

Ancak uyarı verilmesinin tsunaminin kesin olarak gerçekleşeceği anlamına gelmediğinin altını çiziyor.

Yalçıner, Ege Denizi’nde oluşabilecek bir tsunaminin “Japonya’da, Endonezya’da görülenler kadar yüksek dalga yaratmayacağını” söylüyor.

Yalçıner, 2013 yılından beri UNESCO’nun Kuzey Doğu Atlantik ve Akdeniz Tsunami Uyarı Sistemi’nin başkanlığını yapıyor.

Peki Türkiye’nin Ege kıyıları olası bir tsunamiye hazır mı?

Sahil şeridi ne kadar hazırlıklı?

Endonezya’nın Sumatra Adası açıklarında 2004’te yaşanan 9.1’lik deprem 230 bin kişinin ölümüne yol açan bir tsunami ve yıkım ortaya çıkardı.

Japonya da 2011’de 8.9 büyüklüğündeki depremin yarattığı 10 metrelik tsunami dalgası ile büyük yıkım yaşadı.

Ege Bölgesi’nde geçmişte çok daha küçük ölçekli tsunamiler görüldü.

Bodrum’a çok yakın Yunan adası Kos’ta (İstanköy) 2017 yılında yaşanan 6.6 büyüklüğündeki depremin etkisiyle dalgalar oluştu.

Resmi kurumlar bunu tsunami değil “deniz suyunun yükselmesi” olarak tanımladı.

İzmir’de 2020 Ekim ayındaki deprem sonrası Sığacık’a ulaşan dalga ise tsunami olarak adlandırıldı ve burada tekerlekli sandalyedeki bir kişi hayatını kaybetti.

Bodrum’da 2019’dan bu yana Avrupa Birliği destekli bir proje ile tsunami uyarı sistemi bulunuyor.

Bu sistemin inşaası hakkında BBC Türkçe‘ye konuşan inşaat mühendisi Siret Bali, Bodrum’da aşamalı bir uyarı sistemi kurulduğunu söylüyor.

Bodrum limanında dalga hareketlerini ölçen sistem, elde ettiği veriyi uydu aracılığıyla Kandilli Rasathanesi ile paylaşıyor. Kandilli’nin AFAD’a ilettiği tsunami uyarısı ise ilgili bölgeye AFAD tarafından duyuruluyor.

‘Türkiye ve Yunanistan işbirliği yapmalı’

İstanbul’un Büyükçekmece ilçesi Türkiye’de Tsunami Hazır Sertifikası alan ilk yer.

UNESCO tarafından verilen sertifikayı almak için şu hazırlıkların yapılması gerekiyor:

İzmir’in Seferihisar ilçesi de bu sertifikayı yakın zaman içinde almaya hazırlanıyor.

Prof. Dr. Ahmet Cevdet Yalçıner, UNESCO standartları kapsamında bu hazırlıkların hayata geçirilmesi için çalışmaların devam ettiğini söylüyor.