Sportif alanda zihinsel performans antrenörlüğü yapan NationalTurk yorumcusu Ersin Afacan’ın “Saçım Şekil Önümden Çekil” başlıklı yazısı;

Popüler kültürümüzün son zamanlardaki sloganlarından birinin “saçım şekil önümden çekil” sloganı olduğu ve hatta bu başlıkta ergenler tarafından çekilen videoların yüz binlerce kişi tarafından seyredildiği bir ülkede yaşıyoruz. Yeni yetişen nesil için şiddet yanlısı ve sosyal yaşam için özellikle aile içinde yeterince eğitim almayan nesil tanımlamasını yapabiliriz. Ülkemizdeki ergenlerin geneli aşırı benmerkezci ve başka insanların onay ve beğenisi için çırpınan bir tutuma sahip. Buna rağmen (tutarsız bir şekilde) başkasına ilgi ve empati gösteremeyen bir yeni nesilimiz var.

Ülkemizin genel kültürü için ifade ettiklerimi spor kültürümüz için de ifade edebiliriz. Çünkü dünyayı nasıl algıladığımız, karşılıklı sorumluluk ve yükümlülüklerden oluşan bir ahlaki çerçeveyi nasıl oluşturduğumuz, hiyerarşik güç ilişkilerini nasıl şekillendirdiğimiz ve bütün bunların davranış ve seçimlerimizi nasıl etkilediği, her zaman kültürün etkileriyle son şeklini alır (1). Ülkemizin genel kültür düzeyi düşük olduğu için spor kültürümüzün düzeyi de düşük. Bu nedenle sporcu kimliğini ve buna bağlı olan etkili dış görünüşü spor kültürümüzden öğrenen bir sporcunun skandal diyebileceğimiz ve kariyerine zarar verebilecek saha içi ve saha dışı davranışları sergileme ihtimali yüksektir.
Bu durumun son örneği, A Milli Futbol Takımımızın 2016 Avrupa Futbol Şampiyonası’nda oynadığı ilk maçta Hırvatistan’a 1-0 yenilirken yenilen golün şutunu atan Modric’i karşılaması ve o şutu attırmaması gereken Ozan Tufan’ın pozisyon esnasında hafif tempo ile koşarken saçlarını düzeltmesi oldu. Ozan, sadece gol vuruşu öncesi değil maç boyunca her fırsatta saçını düzeltiyordu.

Ozan futbola başladığı Bursaspor altyapısından bu yana pek çok antrenör ile çalıştı. Şimdi de Fatih Terim ile çalışıyor. Pek çok yerli ve yabancı futbolcu arkadaşı oldu. Peki neden böyle bir davranış yaptı? Saçını düzeltmek vuruşu önlemekten neden daha önemli? bu gibi soruların cevabını ve bu cevap doğrultusunda Ozan’a sporcu kimliği için gerekli olacak eğitimi ailesi, antrenörleri, menajeri veya futbolcu arkadaşları verebilir mi? Elbette hayır. Çünkü verebilselerdi değil Ozan’ın saçıyla oynaması, ülke futbolumuzun kültürü gelişmiş bir düzeye gelirdi. Peki Ozan’a bu eğitimi kim verecek?
Sporcularla konuşan, notlar alan, anket ve testler uygulayan, yarışma içinde ve dışında sporcuların davranışlarını gözleyen yani sporcuyu değişik yönleriyle yakından tanıma gibi bir görevi yerine getiren, elde ettiği bilgileri teknik kadroya paylaşan ve tartışan, onların da katkı ve onaylarıyla ortak kararlara varılmasına yardımcı olan bir profesyonel (2) bu eğitimi verecek. Bu alanda kendini yetiştirmiş insan sayısı ne yazık ki yok denecek kadar az.
Ozan Tufan’ın bu hareketi mental anlamda konsantrasyon konusuyla da bağlantılıdır. Konsantrasyonun tanımı dört bölümden oluşur:
(a) Çevredeki konuyla ilgili ipuçlarına odaklanma (seçici dikkat),
(b) Bu dikkatli odaklanmayı zaman içinde koruma,
(c) Durum ve performans hatalarının farkında olma ve
(d) Gerektiğinde dikkatli odaklanmanın yönünü değiştirme (3).

Bu dört başlık uzun zamanlı bir çalışmayı içeren bir konudur ve sadece Ozan değil ülkemizde kaç sporcu bu konuyla ilgili profesyonel bir mental destek aldı ve alıyor? Gerçeği değerlendirme yetisinin bozuk olması, dürtülerini ve duygularını denetleyememek sportif kariyer gelişiminde spor insanının zayıflığına işarettir. Bundan dolayı mental destek alan spor insanı kendi davranış, düşünce ve duygularıyla ilgili bir bilinçlenme düzeyine ulaşır. Bilinçlenme düzeyine ulaşan spor insanı, sportif yaşamının değişik yönlerini tam anlamıyla yaşayabilme imkanına kavuşur. Böylece ülke olarak daha iyi bir başkan, daha iyi yönetici, daha iyi bir sporcu, daha iyi bir hakem ve daha iyi bir antrenör grubuna sahip olunur.

Ersin Afacan / NationalTurk
KAYNAK
1. Sayar, Kemal; Terapi, Timaş Yayınları, İstanbul-2012, s.139
2. Koç, Şevki; Spor Psikolojisine Giriş, Saray Medikal Yayıncılık, İzmir-1994, s.266
3. Weinberg, Robert S.- Gould, Daniel; Foundations of Sport and Exercise Psychology, Human Kinetics, Champaign-2011, s.365
www.instagram.com/mental_destek
twitter.com/mentaldestek