Türkiye-Ermenistan sınırında yer alan, Kars’ın Arpaçay ilçesi yakınlarındaki antik şehir Ani Örenyeri’nin ziyaretçi sayısında, kentin UNESCO Dünya Miras Listesi’ne girmesinden sonra büyük artış yaşandı.
“Dünya Kenti”, “Medeniyetler Beşiği”, “Binbir Kilise” ve “40 Kapılı Şehir” olarak da adlandırılan, 961-1045 yılları arasında Pakraduni Hanedanlığı döneminde Ermeni hükümdarlarına başkentlik yapan, 11. ve 12. yüzyıla ait İslam mimarisi eserlerini de bünyesinde barındıran antik şehir, 15 Temmuz 2016’da UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne dahil edildi.
İlk yerleşimin milattan önce 3 binli yıllara dayandığı ve Saka Türkleri, Sasaniler, Bagratlı Krallığı, Bizanslılar, Şeddat Oğulları Beyliği, Anı Gürcü Atabeyleri, Harzemşah Devleti, İlhanlılar, Selçuklular, Karakoyunlular, Akkoyunlular, Osmanlı Devleti ile Rusların hüküm sürdüğü Ani, özellikle UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne alındıktan sonra bölgeye çok sayıda turist çekmeye başladı.
Kurulduğu günden bu yana 23 medeniyete ev sahipliği yapan, aynı zamanda Kafkaslardan Anadolu’ya ilk giriş kapısı olan Ani, her mevsim ziyaretçileri cezbediyor.
“Dünya kenti” Ani’ye gelen yerli ve yabancı turistler, bölgede Anadolu’da yapılan ilk Türk camisi “Ebul Menucehr Camisi”, “Amenaprgiç Kilisesi”, “Ani”, “Ani Katedrali”, “Dikran Honentz Kilisesi”, “Abugamir Pahlavuni Kilisesi” gibi eserlere yoğun ilgi gösteriyor.
“Ani’nin UNESCO’da tanınmış bir statüsü var”
Ani Örenyeri’ni gezen Türkiye’nin Tiflis Büyükelçisi Fatma Ceren Yazgan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Ani Örenyeri’ni yıllar sonra gelip gezmenin mutluluğunu yaşadığını söyledi.
Yazgan, Ani’nin Kafkasya’da, bu bölgede, ortak tarihin çok önemli bir parçası olduğunu ifade ederek, “Gürcistan ile Türkiye arasındaki kültürel ilişkilerin gelişiminde, tarih de bunun bir parçası. Ani bölgesel olduğu kadar Gürcistan ve Türkiye ilişkilerinin de bir parçası. Ani’nin UNESCO’da tanınmış olan bir statüsü var, bu çerçevede Ani’nin Gürcistan’da tanıtımını nasıl yapabiliriz, bunu keşfetmek için buradayım.” dedi.
Ani Örenyeri’ni herkesin gelip görmesi gerektiğini anlatan Yazgan, “Şimdi atalarımızın Anadolu’da inşaa ettiği ilk camideyiz. Buraya girdiğinizde çok farklı duygular hissediyorsunuz. Biz halk olarak bazı şeyleri bilmiyoruz. Buraya Türkiye’deki bütün okulların gelmesi lazım. Korunma seviyesi diğer ülkelere göre yüksek ve buraya ilgi de artıyor. Önümüzdeki dönem bu bölgenin keşfedilmemiş yerlerinin keşfedilmesini umuyorum.” ifadelerini kullandı.
Ziyaretçilerden Yaren Zeynep Sağlam da Ani Örenyeri’ne ilk defa geldiğini belirterek, “Buraya daha önce gelmedim ama baya söz ediyorlardı, anlatıyorlardı. Çok güzel yapılar var, mimarisi çok güzel. Gezme fırsatım da oldu, gerçekten çok etkilendim. Burayı öğrencilerime de önereceğim, gerçekten gezilip görülmesi gereken bir yer.” diye konuştu.
Kültür ve Turizm Bakanlığınca Ani Örenyeri’nin UNESCO Kültürel Miras Listesi’ne girmesi için başvuruda bulunulmuştu. 2014 yılında ek listeye dahil edilen Ani, 2015-2016 yıllarında değerlendirmeye alınmıştı.
Ani Örenyeri, 15 Temmuz 2016 ‘da İstanbul’daki toplantı sonrasında UNESCO Kültür Miras Listesi’ne dahil edildi.
UNESCO listesi ile turist sayısı şahlandı
Pamukkale Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fahriye Bayram başkanlığında Ani Örenyeri’nde başlatılan arkeolojik kazı çalışmaları devam ediyor. Ani’nin UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne girmesinde önemli rol oynayan surların önünde kazı çalışmaları yapılıyor.
Akdeniz, Pamukkale, Ardahan, Muğla üniversitelerinden öğrenci ve bilim insanlarının da aralarında bulunduğu ekibin titizlikle yürüttüğü çalışmalarda tarihi zenginlikler ortaya çıkartılıyor.
Kars İl Kültür ve Turizm Müdürü Hakan Doğanay, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Ani Örenyeri’nin listeye alınmasının ardından turist sayısında yüzde 300’lük artış olduğu belirterek, “Dünya Mirası Listesi’ne giren eserleri takip eden 3 milyon turist olduğu söyleniyor. Bu turistlerden 100-110 bini Ani Örenyeri’ni ziyaret etti.” dedi.
Örenyerinde çevre düzenlemesinin tamamlanmak üzere olduğunu, karşılama merkezinin de mayıs 2019’da tamamlanacağını anımsatan Doğanay, Ani’de verilen hizmetlerin daha da kaliteli olacağını söyledi.
Doğanay, Ani Örenyeri’nde çalışmalarının tüm hızıyla devam ettiğini anlatarak, yılda 45 gün olmak üzere Pamukkale Üniversitesinden Prof. Dr. Fahriye Bayram’ın başkanlığında 30 kişilik kazı ekibiyle bilimsel kazı çalışmaların başladığını aktardı.
Doğanay, görünmeyen, bilinmeyen yanlarını tarih ve kültür severlere tanıtmak istediklerini dile getirdi.
