Toplum hayatında önemli yer tutan bilirkişilik ile ilgili yeni düzenlemeleri içeren kanun tasarısının görüşmelerine TBMM Genel Kurulunda başlandı.

Adli işleyişi yakından ilgilendiren yepyeni düzenlemeler içeren Bilirkişilik Kanun Tasarısı ile bilirkişilikte yeni bir dönem başlıyor.

Tasarıya göre, genel bilgi, tecrübeyle veya hakimlik mesleğinin gerektirdiği hukuki bilgiyle çözümlenmesi mümkün olan konularda bilirkişiye başvurulmasına gerek kalmayacak.

Bundan sonra hukuk öğrenimi görmüş kişiler, hukuk alanı dışında ayrı bir uzmanlığa sahip olduğunu belgelendirmedikçe, bilirkişi olarak görevlendirilemeyecek.

Genel bilgi, tecrübeyle veya hakimlik mesleğinin gerektirdiği hukuki bilgiyle çözümlenmesi mümkün olan konularda bilirkişiye başvurulamayacak. Hukuk öğrenimi görmüş kişiler, hukuk alanı dışında ayrı bir uzmanlığa sahip olduğunu belgelendirmedikçe, bilirkişi olarak görevlendirilemeyecek.

Bilirkişi, görevi sebebiyle kendisine tevdi edilen bilgi ve belgelerin veya öğrendiği sırların gizliliğini sağlamakla yükümlü olacak. Bu yükümlülük, bilirkişilik görevi sona erdikten sonra da devam edecek.

Aynı konuda bir kez rapor alınması esas olacak. Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi veya bu sisteme entegre bilişim sistemleri ya da yazılımlar vasıtasıyla ulaşılabilen bilgiler veya çözülebilen sorunlar için bilirkişiye başvurulamayacak.

Bilirkişilik Danışma Kurulu, Bilirkişilik Daire Başkanlığı, bilirkişilik bölge kurulları oluşturulacak. Bilirkişilik bölge kurulları, bilirkişilik hizmetlerinin ilgili mevzuata uygun olarak yerine getirilmesini sağlayacak, bilirkişiliğe kabule ve bilirkişilerin sicile ve listeye kaydedilmesine karar verecek.

Affa uğramış olsa bile devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık, gerçeğe aykırı bilirkişilik veya tercümanlık yapma, yalan tanıklık ve yalan yere yemin suçlarından mahkum olanlar; disiplin yönünden meslekten veya memuriyetten çıkarılmamış ya da sanat icrasından veya mesleki faaliyetten geçici ya da sürekli olarak yasaklanmış olanlar bilirkişi olamayacak.

Uzmanlık alanında en az 5 yıl fiilen çalışma şartı geliyor
Tasarıya göre bilirkişi olmak için, bilirkişilik temel eğitimini tamamlamak gerekecek; bilirkişilik yapacağı uzmanlık alanında en az 5 yıl fiilen çalışma şartı aranacak.

Ayrıca başvurusu mesleki olarak yeterli nitelikte bulunmadığı gerekçesiyle reddedilenler, bir yıl geçmedikçe yeniden bilirkişilik yapmak için başvuruda bulunamayacak.

Bilirkişiler, sicile kaydolmak şartıyla yemin ederek göreve başlayacak.

Bilirkişiler, göreviyle ilgili tutum ve davranışları ile hazırladıkları raporlar konusunda bölge kurullarınca resen veya şikayet üzerine denetlenecek.

Bilirkişilik sicili ve listesinde kayıtlı olmadan görevlendirilenler, etik ilkelere aykırı olarak bilirkişilik faaliyetinde bulunanlar, bilirkişilik yapmaktan yasaklanabilecek.

Gerçeğe aykırı bilirkişilik yapanlara öngörülen 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası, 3 yıldan 7 yıla çıkarılacak.

Ceza yargılamalarında süresi içinde raporunu vermeyen bilirkişiye, hukuki ve cezai sorumluluğuna ilişkin hükümler saklı kalmak kaydıyla, ücret ve masraf adı altında hiçbir ödeme yapılmamasına karar verilebilecek.

Ceza yargılamalarında bilirkişi, raporunda ve sözlü açıklamaları sırasında uzmanlığı, özel veya teknik bilgiyi gerektiren hususlar dışında açıklama yapamayacak, hakim tarafından yapılması gereken hukuki nitelendirme ve değerlendirmelerde bulunamayacak.

Genel Kurul gündemindeki tasarıya göre, bilirkişiye, sarf ettiği emek ve mesaiyle orantılı bir ücret ile inceleme, ulaşım, konaklama ve diğer giderleri ödenecek. Bu ücret ve giderler belirlenirken, Adalet Bakanlığının her yıl güncellenen tarifesi esas alınacak.