Başsavcılık: Trump’a soruşturma açmak örf ve adetlere uygun değil
İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, CHP’li Mahmut Tanal’ın, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a mektup gönderen ABD Başkanı Donald Trump’la ilgili soruşturma talebini, “Uluslararası örf ve adetlere uymadığı” gerekçesiyle reddetti. Savcılığın takipsizlik kararına itiraz edeceğini belirten Tanal, “Bu siyasi bir karardır, hukuki değildir” dedi.
CHP İstanbul Milletvekili Mahmut Tanal, Barış Pınar Harekatı öncesi Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a mektup gönderen ABD Başkanı Donald Trump hakkında ‘Cumhurbaşkanına hakaret’, ‘Türk Milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ni, Devletin kurum ve organlarını aşağılama’ gerekçesiyle İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulundu.
Tanal, Trump hakkında soruşturma yapılarak kamu davası açılmasını talep etti.
CHP’li Tanal’ın suç duyurusu dilekçesini inceleyen İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı Özel Soruşturma Bürosu, Trump hakkında soruşturmaya yer olmadığına karar verdi.
Tanal’a tebliğ edilen savcılık kararında, şu ifadelere yer verildi:
“Uluslararası Ceza Hukuku yönünden devlet başkanları, başka devletin ceza yargılamasından kesin bağışıklığa sahiptirler. Bu nedenle, yabancı bir devlet başkanı hakkında ülkemizde soruşturma ve yargılama yapılması imkanı bulunmamaktadır.
Bağımsız ve eşit devlet ilkesi çerçevesinde, devlet başkanlarına tanınan dokunulmazlık ve ayrıcalıklara ilişkin kurallar uluslararası örf ve adet kuralı niteliğindedir. Devlet başkanlarına tanınan ayrıcalıklar, devlet başkanının yabancı devlet ülkelerinde kişi dokunulmazlığı, yargı, vergi ve gümrük bağışıklıklarından yararlanması şeklinde uluslararası örf ve adet kuralı haline gelmiştir.
Mahmut Tanal’ın Amerika Birleşik Devletleri Başkanı hakkında şikayetçi olduğu, uluslararası hukuk kuralları gereğince ABD Başkanı hakkında müsnet iddialar yönünden yargı muafiyeti nedeniyle ceza soruşturması yapma imkanı bulunmadığı anlaşılmakla; ABD Başkanı Donald Trump hakkında yukarıda belirtilen gerekçelerle kamu adına soruşturmaya yer olmadığına, kararın bir örneğinin ihbar eden Mahmut Tanal’a tebliğine, 5271 Sayılı CMK’nun 158/6, 173 maddesi gereğince 15 gün içinde İstanbul Sulh Ceza Hakimliğine itiraz yolu açık olmak üzere karar verildi.”
Savcılığın takipsizlik kararıyla ilgili açıklama yapan CHP’li Tanal, şunları söyledi:
“Amerika’da Cumhurbaşkanı Erdoğan hakkında, bakanlar hakkında soruşturma başlatılabiliyor. Her türlü yasal işlem Amerika’da başlatılabiliyor da Trump ve etrafındaki yetkililer hakkında neden Türkiye’de soruşturma başlatılamıyor? Bu bir çifte standarttır. Devletler arasındaki ilişkilerde mütekabiliyet ilkesi esastır. Amerika’da örf ve adet işlemiyor ancak Türkiye’ye gelince kanun soruşturma izni verdiği halde örf ve adet kanunun önüne geçerek ‘soruşturma başlatılamaz’ diyor. Bu takipsizlik kararı, hukuka aykırıdır. Bu siyasi bir takipsizlik kararıdır, hukuki değildir. Buna yönelik yasal itirazları da yapacağız.”
TCK’nın 13. maddesinde, belli suçların yabancı bir ülkede işlenmesi durumunda, failin Türk vatandaşı veya yabancı olmasına bakılmaksızın, Türkiye’de Türk kanunlarına göre yargılama yapılacağının hüküm altına alındığını kaydeden Tanal, şöyle devam etti:
“Türk Ceza Kanunu’nun 13. maddesinde, ‘Aşağıdaki suçların, vatandaş veya yabancı tarafından, yabancı ülkede işlenmesi halinde, Türk kanunları uygulanır’ deniliyor ve ‘B’ bendindeki şu suçlar sayılıyor: ‘İkinci Kitap, Dördüncü Kısım altındaki Üçüncü, Dördüncü, Beşinci, Altıncı, Yedinci ve Sekizinci Bölümlerde yer alan suçlar.’ ABD Başkanı Donald Trump tarafından yazılan mektup, açık bir şekilde ‘Cumhurbaşkanına hakaret’ ve ‘Türk Milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini, Devletin kurum ve organlarını aşağılama’ suçunu oluşturmaktadır. Sayılan iki suç, TCK İkinci Kitap Dördüncü Kısım Üçüncü Bölümde (TCK 299–301. madde) düzenlenen suçlar olup, Türk Ceza Kanunları uygulanarak, Türkiye’de yargılanması gerekmektedir.”
Tanal, ‘Türkiye’de işlenen suçlar hakkında Türk kanunları uygulanır. Fiilin kısmen veya tamamen Türkiye’de işlenmesi veya neticenin Türkiye’de gerçekleşmesi halinde suç, Türkiye’de işlenmiş sayılır’ şeklindeki Türk Ceza Kanunu 8. maddesini de hatırlatarak, “ABD Başkanı Trump tarafından yazılan mektup, Türkiye’de açılmış ve okunmuştur. Bu nedenle işlenen fiilin neticesi Türkiye’de gerçekleşmiştir. Bu sebeple suç Türkiye’de işlenmiştir. Artık bu noktada Türk Ceza Kanunu’nun ‘Yer Bakımından Uygulama’ başlıklı 8. maddesi uygulanmalıdır” değerlendirmesinde bulundu.
