Piyasalar ilk önce sarsılmasına rağmen daha sonradan söz konusu borcun bilhassa Abu Dhabi emirliğinin de yardımıyla büyük sorunlar teşkil etmeden ödenebileceği göz önüne alınarak toparlandılar ve haftayı pozitif bölgede kapattılar.
Dubai nin problemi neydi ?
Neydi Dubai nin problemi ve bu problem gerçekten hafife alınacak kadar önemsiz mi? Bu soruların cevaplarını doğru verebilmek için ilk önce Birleşik Arap Emirliklerini ve Dubai yi kısaca incelemek lazım.
1971 yılında kurulan BAE 7 ayrı emirlikten oluşur (Abu Dhabi, Dubai, Sharjah, Ajman, Umm al Quwain, Ras al Khaimah ve Fujairah). 5milyon nüfüsa ve 262 milyar dolarlık gayri safi milli hasılaya sahip bu ülkenin en zengin emirliği aynı zamanda başkent olan Abu Dhabi’dir.
Dubai ise 1,8 milyonluk nüfusu ile ülkenin en büyük kentidir. Doğal kaynaklar açısından Abu Dhabi kadar şanslı olmayan Dubai (bütçe gelirlerinin sadece %2si petrol ve doğalgaz gelirinden oluşur) aradaki refah farkını inşaat ve turizm alanında yaptığı yatırımlarla kapatmak istemiştir.
Sinan Gönen: Dubai Mall, Dubailand, Dubai Sport City önemli projelerdir
Dünyanın en yüksek binası olan Burj Dubai, en büyük alışveriş merkezi Dubai Mall, en büyük havaalanı Dubai World İnternational Airport, Disneylandın iki katı büyüklüğündeki Dubailand ve ilerde olimpiyatlara talip olma hedefine dönük Dubai Sport City hep bu bağlamdaki projelerdir.
2008e kadar ucuz para ile finanse edilmiş bu projeler finansal kriz ile birlikte alıcısız kalmışlar ve bu yüzden hükümetin sahip olduğu Dubai World şirketi yabancı (bilhassa İngiliz) bankalara olan kredi borçlarını ödeyemez duruma gelmiştir.
Söz konusu şirketin 2010 yılında ödemesi gereken borç 13-17milyar dolardır. 2012 yılına kadar ise toplam 50 milyar dolar ödeme zorunluluğu vardır.
50 milyar dolar dünya ekonomisine göre küçük bir rakamdır ayrıca Abu Dhabi ve aynı zamanda BAE başkanı Khalifa bin Zayed Al Nahyan ile Dubai başkanı Şeyh Maktoum çok yakın ilişki içerisindedirler. Dolayısıyla piyasalar bu borç bir şekilde ödenir diyerek kısa zamanda toparlanmıştır.
“Dubai de ne olduysa aynısı seneye Amerika’ da olacaktır”
Buna katılmakla birlikte ben yine de olan bitenin çok hafife alınmaması gerektiğini düşünüyorum çünkü bu sene Dubai de ne olduysa aynısı seneye Amerika’ da olacaktır. Amerika daki toplam kredilerin %14ü ticari kredilerden oluşur ve bu da kabaca 1,1 trilyon dolar eder.
Ofislerin fiyatı %60 düşmüştür ve söz konusu ofislerin %40ı zaten boştur. Amerikan bankalarına inecek bir sonraki darbe bu ticari kredilerin ödenmemesinden kaynaklanacaktir. Şu an dubai de olan biten küçük bir provadır esas temsili seneye amerika da göreceğiz..
Sinan Gönen
