Etkili İletişim Kurmada Uygulanabilecek Teknikler – 3

· Doğru Dili Kullanma: Yerine göre, “sen dili”, “ben dili” , ” biz dili”, “ego geliştirici dil” ve sevgi dili kullanılmalıdır. (Bu diller ve kullanımı ile ilgili bilgiler aile içi iletişim ünitesinde verilmiştir.)

· İnsanları Değil Problemleri Karşımıza Alma: Kimilerine göre hayat, bir sorun çözme sürecidir ve günlük yaşam, bu sorunları çözmek için gösterdiğimiz çabalardan oluşur. Sorun çözerken insanları karşımıza alan bir tutum sergilediğimizde çatışma süreci başlar. Bu, işleri zorlaştırır. Oysa kişileri bir tarafa bırakıp sadece soruna (davranışa) yöneldiğimizde daha çok işbirliği kurma ve geliştirme şansı yakalayabiliriz. Kişi hakkında değil, durum (sorun) hakkında konuşmalıyız. Bu da, başkalarıyla daha kolay iletişim kurmayı ve beraberinde daha kolay çözümü getirir. Örneğin; Duygulara değil, davranışlara sınır getirmeliyiz. Öfkelenmen normal (anlayabiliyorum) ama cama/kapıya vurman uygun değil gibi.

· Çatışmayı Değil, Toleransı ve Uzlaşmayı Öğrenme: İnsanları koruyan gerginlikler değil, esnekliklerdir. Bir düşünürün dediği gibi ” Sert olma kırılırsın. Yumuşak olma ezilirsin.” Esnek davranmayı öğrenmek iyi bir iletişim ve olumlu insan ilişkileri için gereklidir. Tolerans (esneklik) çatışmaları önler. Çatışma, “Ben böyle dedim, sen şöyle dedin ” gibi karşıdakini tökezletecek ve düşürecek horoz dövüşü tarzındaki davranışlardan (iletişimden) doğar. Dengede ise, kısaca herkes tahterevallinin bir tarafında ve karşısındakinin düşmeyeceği şekilde davranmasıdır.

Çatışmayı çözmek için daima bir noktaya yoğunlaşmalı ve esas konunun dışına çıkılmamalıdır. Genellikle bir mesele tartışılırken başka meselelere geçilerek eski defterler karıştırılarak çözüm yerine yeni problemler yaratılır. Bu durum sorunu büyüterek ve karmaşıklaştırarak içinden çıkılmaz hale getirir.

· Güvenli Tutum Sergileme ve Tutumunu Kontrol Etme: Tutum her şeydir ve her durum bizim davranışımıza göre şekil alır. Başkaları ile sağlıklı iletişim kurmak isteyen kişinin yapabileceği en önemli davranış doğru iletişim kurmaktır.

Karşımızdakinin ne söylemesini istiyorsak ona, öyle söylemeli ve davranmalı. Bir insanın bize “Evet” veya “Hayır” demesinde bizim onunla kurduğunuz iletişim, belirleyici olmaktadır.İnsan davranışları, genellikle psikolojideki karşılılık ilkesine göre işler. Bunun sonucu olarak, karşımızdakilerin davranışlarını, büyük ölçüde bizim onlara gösterdiğimiz davranış belirlemektedir. “Saldırgan”, “Çekingen” yoksa “Güvenli tutum” mu sergiliyorsunuz? Alacağımız tepki, bu tutumlardan hangisini gösterdiğimize bağlı olarak değişecektir. Mevlâna, “Dünya aksi seda veren bir dağa benzer, ona ne gönderirseniz size, aynısını gönderir” der. Bu üç tutumun iletişim açısından sonuçlarına bir göz atalım.

i. Saldırgan tutum: Kendini koruma adına başkalarının haklarına zarar verecek biçimde davranmadır. Saldırgan, istekleri tehlikeye girdi mi, elde etmek için saldırıya geçer ve karşımızdakine zarar verir. Kendisi de zarar görür. Kendi sınırlarına duyarlı ancak muhatabının sınırlarına karşı duyarlı değildir. Genelde cezalandırıcı, düşmanca, suçlayıcı ve aşırı talepleri vardır.

ii. Çekingen tutum: Gerçek duygularını saklar ve sırf sorun çıkmasın diye haklarından, fedakârlık eder. Çoğunlukla sadece kendisi zarar görür. Sınırlarını koruyamaz. Sonuç kötü iletişim ve bozuk insan ilişkileri.

iii. Atılgan (güvenli) tutum: Etkileşimde bulunulan kişiye karşı duyarlı olmaktır. Hem kendi haklarına hem de başkalarının haklarına saygılıdır. Sınırlarının farkındadır. Kendi sınırını korur. Kimsenin sınırına tecavüze kalkışmaz. İsteklerini ve duygularını dürüstçe belirtir. Sonuç iyi iletişim ve sağlıklı insan ilişkileri.

Beş yazılık bu serimizin devamı yarın…