Resesyon kapıda
NationalTurk yorumcularımızdan Ekonomi ve Borsa uzmanı Ömer Demir‘in, bu haftaki “Resesyon kapıda” adlı makalesini sizlerle paylaşıyoruz.
Gerçekler daima hamasetten, yiğitlikten üstündür derler. 2008 Lehman batışının izleri dünya ekonomileri üzerinde hissedilirken, IMF’in son yayınladığı özellikle ABD büyüme tahminlerine pembe gözlüklerle baktığı bu iyimser tablo yerini hüsrana bırakabilir.
Bu hafta dünyanın çeşitli ülkelerinde açıklanan ekonomik datalar büyümenin yakın olduğunu özellikle gelişmekte olan ekonomilerin büyüme trendini devam ettirdiğini gösteriyordu. VIX , Korku ya da Volatilite Endeksinin, 3 Ekim’den bu güne yaklaşık % 60’tan fazla düşerek 17 puan seviyelerini görmesi borsalar için yükselme trendinin habercisi olsa da ,aslında piyasa PIIGS kaynaklı AB problemlerinin tamamen çözüldüğü sonucundan değil çözüm yolunda, ekonomilerin istediği cevapları aldığının yanıtı olarak değerlendiriliyor.
AB’den gelen hizmet sektörünün hızla büyüme sürecine girdiği işsizlik oranlarındaki düşüş ile istihdam oranlarındaki hızlı yükselişin sonucu olarak piyasanın,ekonomilere güven duyduğunun işaretleri olarak görülürken, ABD Merkez Bankasının süpriz bir şekilde neredeyse sıfıra yakın tuttuğu faiz oranlarının 2014 ün dördüncü çeyreğine kadar değişmeyeceğini güvence olarak vermesi, resesyon beklentisi içinde olan piyasa oyuncularını rahatlatıcı bir etki yaptı. Keza FED 2008 den bu yana ülke ekonomisine milyarlarca dolar pompalamak için sıfıra yakın tuttuğu faiz oranlarının hem tüketici hemde müteşebbislere rahatlatma hedefini kendine misyon edinmiş durumda. IMF ’in son açıkladığı Küresel Ekonomik Görünüm Raporu’nda yer alan global, büyüme tahminini % 3,3’e aşağı yönde revize etmiş ve IMF in defaatle vurguladığı görüşü olan piyasadaki en büyük problemin yitirilmiş olan güvenin yeniden sağlanması olduğunu vurgulamıştı.
AB Bölgesi’nin 2012 yılı itibariyle %0.5 daralacağını, en erken, 2013’te en iyi ihtimalle % 0,8 oranında büyüyebileceğini tahmini de aşağı yönde revizyon edilmiş durumda. AB ekonomisine ait temel politika gereksinimleri hala alarm verirken, orta vadeli mali dengesizliklerin gün yüzüne çıkışı,finansal sistemler üzerindeki onarım ve reformların zamanında ve hızlı bir şekilde yapılamamasının sonucu olarak 2012 yılında hafif bir resesyona doğru gitmesinin beklenilmesi şaşırtıcı olmamalı.
Finansal koşulların kötüleştiği, büyüme beklentilerinin zayıfladığı ve aşağı yönlü risklerin yüksek ivme ile hız kazandığı bir ortamda ,yükselen ve gelişmekte olan ekonomilerde büyümenin de dış koşulların kötüleşmesi ve iç talebin zayıflamasından dolayı yavaşlayacağı yumuşak iniş sözcüğü ile dile getiriliyor. Ayrıca bencede 2008 krizinin patlak verme sebeplerinden en önemlisi olan kaldıraçlı işlemlerin dillendirilmesi ile Euro bölgesi politika yapıcılarının krizi tetikleyen orta vadeli sorunların üzerine gitmeye yönelik yaptıkları açıklamalar sorunun kaynağına inilmiş olması sebebiyle cesaret verici. Ama halen EFSF’nin sağladığı fonların ülkelerce kaldıraçla çoğaltılma senaryosu tüm dünya üzerinde sadece uzaktan izleniyor.
Sağlanan fonlar ekonomileri tatmin etmeyince parayı ya fotokopi makinasına koyup çoğaltmak yada kaldıraçla bol sıfırlı göstermekten başka çare kalmıyor. Eğer fonlama zorluklarını bankalar kaldıraçlarla sonuçlandırmaya devam ederse ki bu böyle gelmiş böyle devam edecek, Euro bölgesinin bu kötü durumdan korunması imkansız hale gelir ve gelen resesyon uzun sure ekonomileri sarar.
ÖMER DEMİR
