RTÜK artık kimin ne izlediğini bilecek!
Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK), çıkarılan yeni yönetmelikle televizyonların internet yayınlarını izleyen herkesin kanal tercihlerine kadar bütün kişisel bilgilerine erişim hakkı kazandı.
RTÜK, internet üzerinden yapılan radyo ve TV yayınlarını denetim ve yaptırım kurallarına bağlayan yönetmelik taslağını görüşmek üzere dün toplandı. Yaklaşık dört buçuk saat süren toplantıda, internetten yapılan TV ve radyo yayınlarına geniş denetim ve sansür yetkisi getiren düzenleme oy çokluğuyla kabul edildi.
Yönetmeliğin ana amacı, televizyon kuruluşlarının internet üzerinden yaptığı yayınların da RTÜK denetimine tabi tutulması. Televizyonların internet üzerinden yapacakları yayın için ayrı lisans alması da gerekecek.
Cumhuriyet’ten Sinan Tartanoğlu’nun haberine göre toplantıda; BTK uzmanlarıyla birlikte hazırlanan yönetmelikte yeni göze çarpan bir ayrıntı üst kurulun CHP’li üyelerinin itirazına neden oldu. İtiraza rağmen kabul edilen yönetmelik maddesine göre, ücreti karşılığında hizmet veren platform işletmecileri, abonelerine ilişkin her türlü bilgi ve belgeyi RTÜK’e iletmek zorunda.
Bu zorunluluk taslakta, “İnternet ortamından yayın lisansı verilen medya hizmet sağlayıcı kuruluşlar; şirket ve ortaklık yapısına, programlarına, yayınlarını ileten platform işletmecilerine ve varsa abonelerine ilişkin Üst Kurul tarafından istenilen her türlü bilgi ve belgeyi belirtilen süre içerisinde vermekle yükümlüdürler” ifadeleriyle düzenleniyor.
Uygulamanın anlamı şu: Abone sayıları ve aboneliğe ilişkin her türlü bilgi rutin olarak her yılın sonunda iletilecek, ancak RTÜK her istediğinde bu bilgileri alabilecek. Böylece Netflix, Amazon Prime, BluTV, PuhuTV, Tivibu, Digitürk – Dilediğin Yerde, D-Smart Go, Turkcell TV+, Vodafone TV, FilBox gibi milyonlarca abonesi olan, bir dizisi en az 5 milyon kez izlenen, akıllı TV, tablet ve cep telefonu üzerinden toplam izlenme süresi ise milyonlarca saati bulan, İPTV olarak adlandırılan ‘online TV’ platformlarının aboneleriyle abonelik sözleşmesi üzerinden kurduğu ilişkiye dair tüm kişisel bilgiler RTÜK ve BTK’nın, dolaylı olarak da hükümetin elinde olacak.
RTÜK’ün CHP kontenjanından seçilen üyesi İlhan Taşcı yönetmeliği şöyle yorumladı:: “Ne amaçlanıyor? Bu maddenin bu bendi, bu şekilde yürürlüğe girerse; kimin neyi ne kadar süre izlediği fişlenecek, kayıt altına alınacak demektir. Oysa bu veriler özel hayata ilişkin bilgilerdir. Adınız soyadınız ile başlar, adresiniz ile devam eder, izleme ve dinleme tercihlerine kadar tamamen kayıt altına alınmasıdır. Bunun adı tam anlamıyla dijital fişlemedir.”
Taşçı, oijital ortamı fişlemenin Kişisel Verileri Koruma Yasası’na da aykırı olduğuna dikkat çekti: “Amaç istatistiki bir veriyi tutmaksa abonelerin sayısı, yaş grupları alınabilir. Ama ‘her türlü bilgi ve belge’ dediğinizde aklınıza gelebilen, size ilişkin, izleyiciye, dinleyiciye ilişkin tüm verilerin kayıt altına alınması sonucunu doğurur. Uluslararası arenada Türkiye’yi tartışmalı konuma getirirsiniz. Türkiye’yi Kuzey Kore konumuna sokarsınız.”
İnternetten yayın lisansı için MİT onayının şart koşulmasıyla ilgili olarak muhalefetin sesinin kısılmasının ötesinde, sesini bile çıkaramayacağını, o zemini bulamayacağını kaydeden Taşçı, MİT’in ‘Uygundur’ görüşü iletmemesi halinde lisans verilmeyeceğine dikkat çekerek “Radyo ve televizyonlardaki tekelleşmeye karşı muhalefetin kendisine yer bulduğu mecra, muhalefete kapatılmış olacak” dedi.
