2011 ay tutulması bu akşam gerçekleşti. Ay tutulması İstanbul’da da merakla izlenirken 2011 ay tutulması, her zamankinden farklı oldu. Ay tutulması…

Ay tutulması ABD ve Kanada haricinde dünyanın büyük bölümünde izlendi. İstanbul’da havanın parçalı bulutlu olması nedeniyle ay tutulması net görülmese de, yine vatandaşlar tarafından merakla izlendi. Ay tutulmasını izleyen bir vatandaş, “Çok doğa üstü ve büyüleyici bir olay. Evimde olduğu zaman dürbünle izlerim” dedi. Dünyanın gölgesinin ayın önünü kapatması, 1 saat 40 dakika sürmesi bekleniyor. Bu gökyüzü manzarası,başlangıcından bitimine kadar Doğu Afrika, Orta Asya, Ortadoğu ve Avustralya’nın batısında görülebilecek.

Uzun süreli tam ay tutulması, en son Temmuz 2000’de olmuştu ve 1 saat 47 dakika sürmüştü. Güneş tutulmalarından farklı olarak ay tutulmaları, çıplak gözle güvenle izlenebiliyor.

Ay tutulması şuanda Türkiye’de canlı olarak izlenebiliyor, ay tutulması Türkiye saati ile saat 22:13′te başladı.

Güneş tutulmasının aksine, Ay tutulmaları çıplak gözle izlenebiliyor.

Ay kendi yörüngesinde dolanırken, kimi zaman Dünya’nın gölgesine girer. Buna Ay tutulması denir. Ay tutulması, dolunay zamanında ve ayın düğüm noktalarına yakın olması durumunda meydana gelir. Ay’ın Dünya’nın gölgesine girmesi ile Güneş’ten aldığı parlaklığı kaybetmesi neticesinde görülür.

Güneş karşı düğüm noktasında veya ona yakın olmalıdır. Bu şartlar altında Dünya’nın gölgesi Ay’a düşer. Bu 90.957.42.000.000.000.0 km uzanan gölge konisi ay uzaklığından yaklaşık 8800 km geniştir. Ay saatte 3456 km hareket ettiği için, ortalama Ay tutulmasının zamanı yaklaşık 40 dakika ile bir saat arasında değişir. Ay tutulması, yeryüzünün ayın ufuk çizgisinin üzerinde olduğu herhangi bir bölgesinden gözlenebilir. Ay’a karşı olan Dünya yüzeyine çarpan güneş ışınları Dünya’nın atmosferi tarafından kırıldığı için, Ay tutulmasında Ay tamamen kaybolmaz.

Dünya etrafında kırılan ışıklarda mavi renk yutulduğu ve kırmızı renk yansıtıldığı için, Dünya’nın gölgesi kırmızı renkte görülür. Bu güçsüz ışık kalıntıları görünürlüğü mahalli atmosferik şartlara bağlı olarak Ay’ı tuhaf bir bakır renginde ortaya çıkarır.

Ay tutulması genellikle yılda iki kere ortaya çıkar. Bazı özel durumlarda ay tutulmasının hiç ortaya çıkmadığı veya üç defa ortaya çıktığı da olabilir.

Gümüşhaneliler 2011 yılının ilk ‘Ay Tutulmasını’ çıplak gözle izledi. Zafer meydanında bulunan bazı vatandaşlar hava açık olduğundan gökyüzü şölenini Fotoğraf Makineleri ve kameralarla kalıcı kılmaya çalıştı ve ilgiyle izledi. Tutulma 22.10 başlarken yaklaşık 20 dakika sürdü.
Havanın açık olmasıyla Ay Tutulması’nı Gümüşhane’de net olarak izleyen vatandaşlar, oluşan görüntünün çok güzel olduğunu söyledi. Ay tutulması sırasında ayın parlaklığı dakikalar geçtikçe yerine karanlığa bıraktı. Teleskopu olmayan vatandaşların kendi cep telefonlarıyla çektiği tutulmanı anı ise dikkat çekti.

AY TUTULMASI
Ay tutulması, Dünya’nın Güneş ışınlarının erişmesini engellediği bölgeye Ay’ın girmesi sonucu oluşuyor. Ay, karanlık bölgede ilerledikçe, rengi gümüşten turuncuya ve sonrasında kırmızıya dönüyor.

İki karadelik gözlemlendi

Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA) uyduları, 425 milyon ışık yılı uzaklıktaki bir galakside, devasa büyüklükte iki karadelik gözlemledi. Karadeliklerin uydu fotoğrafları, ‘gülümseyen’ bir yüze olan benzerliğiyle dikkat çekiyor.
NASA’nın Swift ve Chandra uyduları, ‘Markarian 739’ (NGC 3758 adıyla da bilinen) galaksinin merkezinde, iki süper kütleli karadelik keşfetti. Birbirlerine sadece 11 bin ışık yılı uzaklıkta bulunan ikiz karadelikleri sıcak ve hareketli gaz bulutları ayırıyor. Karadeliklerden birisini Swift, diğerini ise Chandra uydusu tespit etti.
NASA’ya bağlı Goddard Uzay Uçuş Merkezi’nden araştırmayı yürüten bilim adamı Michael Koss, “Kendi galaksimiz Samanyolu’nun da içinde bulunduğu büyük galaksilerin merkezlerinde, Güneş’ten milyonlarca kez büyük kütleli devasa karadelikler uzanıyor. Bunlardan bazıları, Güneş’ten milyarlarca kat daha fazla enerji yayar” dedi.
Bilim insanları, yoğun madde çıkaran aktif galaksi çekirdeklerini gözlemlemek için bu galaksilerin merkezlerini inceliyor. Markarian 739’da olduğu gibi merkezinde iki dev karadelik bulunan galaksilere ise şu ana kadar çok az rastlandı. Süper karadeliklerin, galaksilerdeki sarmal yapının oluşumunu sağlayabildiği ve yüksek hızlı gaz ile tozu galaksi merkezi etrafında tutabildiği sanılıyor.
Michael Koss ve ekibinin çalışması, The Astrophysical Journal Letters’da yayınlanacak.

NASA: Güneş’in faaliyetleri olağandışı yavaşladı

ABD’li gök bilimciler, Güneş’in faaliyetlerinde olağandışı bir yavaşlama tespit ettiklerini ve bu durumun on yıllarca sürebileceğini açıkladı. Uzmanlar bu gelişmelerin dünyayı bekleyen olası bir tehdide işaret edebileceğini belirtti.

ABD’li gök bilimcileri harekete geçiren gelişme, Güneş’in faaliyetlerini izlemeye yarayan Güneş lekelerinin azalması oldu.

Güneş lekeleri, güçlü manyetik kuvvetler ısı yayılımını engellediği için Güneş’in iç bölgesindeki ısıdan mahrum kalan ve ancak yoğun manyetik etkinliğin bulunduğu bölgelere deniyor. Güneş döngüsü denilen 11 yıllık periyotlarda kara lekelerin sayılarında ve büyüklüklerinde değişiklikler yaşanıyor.

Ancak, ABD’li bilim insanlarının Güneş’in iç kısmı, yüzeyi ve atmosferi üzerinde yaptığı üç bağımsız araştırma, Dünya’nın ve insanlığın geleceği hakkında korkutucu bir olasılığı ortaya çıkardı. Gök bilimciler, “Güneş’te olağandışı gelişmeler yaşandığına dikkat çekerek, 2020 yılında gerçekleşmesi beklenen bir sonraki Güneş döngüsünün olması gerekenden daha genç yaşanabileceği” uyarısında bulundu.

Bu durum kısaca, Güneş’in belirsiz bir süre için “kış uykusuna yatması” anlamına geliyor. Bu “kış uykusu” yeni bir buzul çağının başlamasına neden olabilir. Tarihe “Maunder Minimum” olarak geçen benzer bir olayda, 1645 ve 1715 yılları arasında bir nevi “Mini Buz Çağı” yaşanmış ve Avrupa’daki su kanalları buz kesmiş, Alplerdeki buzullar, dağ yamaçlarındaki köylere kadar uzanmıştı.