Bir doğa (natur) filozofisinin baskı resimlerle ortaya konulması gerçekliğiyle karşı karşıya kaldığımız Olca’nın çalışmalarında, doğaya bağımlı; her türlü volüme tabi tutulmuş soyutlamalar, kimi zamansa soyutlamaların stilizasyona bile rahatlıkla dönüşerekten bizden olmaya yakınlaşan çabaları dikkat çekiyor.
Daha hemen, burada giriştiğim tespit, belki de resim sanatındaki dekoratif olanla olmayanı da ayırt etmemizi sağlayacaktır.
İzleyici göz, Olca’nın resimlerine odaklandığında, doğa kavramına hem tümelde, hem de tikelde yaklaşım gösterebilmekte. Ayrıca tekten tüme, tümden teke evrilmelerin tüm coşkusuyla kendini gösterdiği algılanabilmekte. Bu bağlamda ise, detaylaşmanın aşırıya vardığı boyutlarda, sanki dekoratiflik artabilir sanısı izleyicide uyanmakta. Daha seyrekleşen resim elemanları ve dışavurumcu dilin, ruhsallıktan da onay alarak ortaya konulduğu çalışmalarda ise, yaratıcı ivmelere çok çabuk ulaşıldığı gözlenmekte.
Kendine özgü yaşamsallık ritimlerini de değerlendirdiğini gördüğümüz yaşam ağaçlarında ve onların toprakla buluşup; altında kalan kökleriyle, doğma, doğum, güne bakma eylemelerinin de içsel anlamda değerlendirildiğine izleyiciyi tanık eden Olca, bu tavırlarıyla kendince yarattığı yaşamsal koşullanmalar üzerine de ipuçları vermekte.
Baskı resmin teknik anlamda hangi şekli olursa olsun, bence özündeki en önemli özelliği dokusallığa açılan boyutlara sahip olması. Dokusallık, yerinde ve kararında kullanıldığında, yani baskı resim gerçekliği, tamamen dokusal olana teslim edilmediği sürece, dekoratif olma ihtimali de düşmektedir. Bu bağlamda, yıllarca Türkiye’de uygulanan baskı resmin çoğu örneğinde dokusallık üzerinden bir perfeksiyona yönelindiğinden, ne yazık ki ülkemizdeki baskı resim dekoratif ve illüstratif olmaktan kurtulamamıştır.
Sanırım, bunun farkında olan Olca, özellikle baskı resmin kalıp aşaması üzerinden az elemanlı, gelişine (rahatlamasına), içten vurgulara yer verdiği çalışmalarında, söz konusu eleştirimize de bir öneri sunmakta. İşte önemli olan, bu dile getirmeye çalıştığım eleştiriye tamamen sahip çıkarak, seçilene çok çabuk odaklanılması, oradan da salt doğa filozofisi üzerinden değil, yapılan sanatın filozofisi bağlamında derinleşmelere gidilebilmesidir.
Bir de yeri gelmişken Olca için şu söylenebilir; baskı resmin dışında, plastik sanatların başka alanları üzerinden, temelde ele aldığı filozofisini açılımlamaya çalışırsa neler elde eder? Böyle bir sorunun cevabı olarak, bence farklı ve şaşırtıcı boyutlara yönelebilmesi mümkündür, cevabını vermek isterim.
Kısaca olanaklarına, başka olanaklar da katarak yürümelidir. Çünkü bu yürüyüşün, Olca’nın yaratıcılığına daha da zengin serüvenleri dahil edeceğini düşünmekteyim.
(*) Olca Uzunokur Sergisi, 5-30 Nisan 2012, Galeri FE (Cemil Topuzlu Cad. Kutmen Apt, No. 60/2, D. 4, Çiftehavuzlar, Kadıköy, İstanbul. Tel. 0216 368 6378)
Priv.-Doz. Dr. Özkan Eroğlu
Philosophie der Kunst
