Aşı için sevindirici haber: Koronavirüs evrimi yavaş gerçekleşiyor
SARS-CoV-2 hızlı evrimleşmiyor ve bu, aşı geliştirme açısından umut verici! Koronavirüse neden olan virüste mutasyon birikim oranı düşük görünüyor.
Johns Hopkins Üniversitesi Uygulamalı Fizik Laboratuvarında moleküler genetikçi olan ve bir süredir virüs üzerinde çalışan Peter Thielen, Washington Post’a şunları söyledi:
Bilim insanları şu anda virüsün 1.000’i aşkın farklı numunesi üstünde çalışıyor. ABD’deki insanları enfekte eden suşlar ve Wuhan’da yayılan orijinal virüs arasında yalnızca dört ila on arası genetik farklılık mevcut. Virüsün çok sayıda insan üzerinden geçtiği düşünülürse, bu göreceli olarak küçük bir sayı. Bu noktada, virüsün mutasyon oranı, SARS-CoV-2 için geliştirilecek bir aşının her yıl yenisi geliştirilen grip aşısının aksine tek bir aşı olacağını gösteriyor.
Thielen’e göre geliştirilecek aşı daha çok kızamık ya da su çiçeği aşılarına benzeyecek; yani uzun bir süre bağışıklık sağlayabilecek. Thielen ayrıca şunu ekledi:
Koronavirüs için geliştirilecek bir aşının bu aşılara benzer bir profile sahip olacağını tahmin ediyorum. Bu harika bir haber!
COVID-19’a karşı üretilen birkaç aşı şu an gelişim aşamasında ama uzmanlar bunlardan birinin kullanılabilir hale gelmesi için en az bir yıl ila 18 ay arası bir süre gerekeceğini öngörüyor.
Yeni koronavirüse SARS-CoV-2 ismini veren uluslararası komitede yer almış iki diğer virolog, Iowa Üniversitesinden Stanley Perlman ve Texarkana’daki Texas A&M Üniversitesinden Benjamin Neuman, Washington Post’a virüsün göreceli olarak kararlı olduğunu söyledi.
Perlman’a göre virüs önemli bir ölçüde mutasyon geçirmedi. Neuman ise şöyle söyledi:
Şu ana kadar herkes için ‘epey kötü’ olan tek bir suş var. Eğer virüs bir yıl içinde ortadan kaybolmazsa, biraz çeşitlilikle karşılaşabiliriz.
Neuman koronavirüsü değişkenliğiyle nam salmış griple kıyasladı ve şöyle söyledi:
Grip, koronavirüsün sahip olmadığı bir yeteneğe sahip: Grip virüsünün genomu her biri bir adet geni kodlayan birkaç segmente ayrılır. İki grip virüsü aynı hücredeyken bazı segmentleri değiş tokuş edebilirler ve potansiyel olarak anında yeni bir kombinasyon yaratabilirler. H1N1 ‘domuz’ gribi de böyle ortaya çıkmıştı.
Uzmanlara göre virüste meydana gelecek küçük bir mutasyonun COVID-19’un klinik neticeleri üzerinde büyük çapta etkileri olması mümkün. Bunun diğer virüslerde gerçekleştiği biliniyordu fakat yeni koronavirüste gerçekleştiğini gösteren bir bulgu yok.
Örnek olarak İtalya’daki dramatik ölüm oranları büyük ihtimalle patojenin kendisindeki bir farklılıktansa durumsal faktörlerin (yaşlı nüfus, hastanelerin taşması, solunum cihazı yetersizliği ve bunların sonucunda hayat kurtarıcı bakımın tayınlanması) bir sonucu. Thielen, son olarak şunları söyledi:
Şu ana kadar herhangi bir hastalık şiddeti skorunu virüsün belirli bir suşuyla ilişkilendiren hiçbir kanıta sahip değiliz. Şu anda hastalık şiddetinin başka faktörler tarafından belirleniyor olması çok daha muhtemel.
2020’nin başlarında bir grup araştırmacının virüsün farklı hastalık şiddeti seviyelerine sahip iki ayrı suşu olduğunu öne sürmesine rağmen bu hipotez bilim camiasında pek kabul görmedi.
