Sportif alanda zihinsel performans antrenörlüğü yapan NationalTurk yorumcusu Ersin Afacan’ın “Ben Mental Antrenmana İnanmıyorum” başlıklı yazısı;

1994’ten bu yana Davranış Bilimleri’nin içindeyim. 2001’den bu yana da sporda psiko-sosyal alanların bir uygulama alanı olan mental antrenman çalışmalarımı yapıyorum. Bu süre zarfında, “Ben, mental antrenmana inanmıyorum”, “Mental destek, altyapılarda olmalıdır, profesyonel seviyede değil” veya “Mental antrenman konuları Milli Eğitimin işi yani okullarda olmalıdır” tarzında cümleler kullanan pek çok başkan, yönetici, teknik direktör, antrenör, sporcu, hakem ve menajer gördüm ve görüyorum. Hatta bu spor insanlarının arasında BESYO mezunu olanlar bile var. Geri kalmış bir spor kültürü içinde mesleklerini yapmaya çalışan ve mental antrenman hakkında kulaktan dolma ve önyargılara dayalı bilgi sahibi olan bu insanlarımıza mental antrenmanın önemini ve faydasını her fırsatta anlatmaya çalışıyorum. Bu makalemi de bu amaçla yazdım.

Bazı spor psikologları kendi görevleri ve danışman psikologların görevleri arasında katı sınırlar koymak adına profesyonel yeterlilik için nedenlere yönelmiştir. Bu da öncelikle mental becerileri öğretmek ile ilgilenen eğitici spor psikologları ve klinik yönden yetiştirilmiş spor psikologları arasında ayrım yapmak için bir çabayla sonuçlandı (1). Dolayısıyla çağdaş spor psikolojisindeki ciddi bir ayrım da bu iki uzmanlık türü arasında bulunur.

1.Klinik Spor Psikolojisi: Klinik spor psikologları, genellikle psikoloji bölümünde veya eğitim bölümlerindeki benzer durumlarda (danışmanlık eğitim diploması gibi) eğitim almıştır (2). Klinik spor psikologları, yeme bozuklukları ve zararlı madde kullanımı gibi davranış bozuklukları olan bireyleri iyileştirmekle görevlidir. Yani bu uzmanlar, spor insanlarının saha dışı özel sorunlarını (boşanma, öğrenim başarısızlığı, keder sonrası teselli etme gibi) ve anormal davranışlarını çözme konusunda çaba gösteren kişilerdir. Bu nedenle de klinik spor psikologu, kulüpteki profesyonel sağlık ekibinin bir parçasıdır.

2. Eğitici Spor Psikolojisi: Eğitici spor psikolojisi uzmanlarının, genellikle spor ve egzersiz bilimi, beden eğitimi ve kinesiyoloji alanlarında kapsamlı bir çalışması vardır ve onlar, özellikle spor ve egzersiz ortamlarına bağlı olarak insan hareketinin psikolojisini anlar. Bu uzmanlar, psikoloji ve danışmanlıkta lisansüstü eğitim almışlardır. Onlar ne duygusal bozuklukları olan bireyleri iyileştirmek için eğitilmişlerdir ne de lisanslı psikologlardır (3). Bu nedenle de eğitici spor psikologu, kulüpteki teknik ekibinin bir parçasıdır ve mental antrenör olarak da isimlendirilir.

Mental antrenör için danışma, bir öğrenme oluşumudur. Yani, sadece bir anda olup biten bir iş değil, bir zaman süresi içinde gerçekleşen bir etkileşim sürecidir. Bu etkileşim sürecinde, spor insanı ile mental antrenörün etkileşimi, sadece kuramlarla (teorilerle) gerçekleşmez. Mental antrenör, spor insanı ile bir bağ oluşturduğu zaman, spor insanı tarafından içselleştirilme sürecine çekilmiştir.

Dolayısıyla eğitici spor psikologunun yani mental antrenörün, maç ve antrenman gözlemi yapması için profesyonel sporcular başta olmak üzere spor insanları ile seyahat ederek onların içinde olması gerekir. Hatta mental antrenör, olabildiğince çok soyunma odasına girmelidir. Çünkü soyunma odası, söylenecek herhangi bir söz ve yapılacak bir konuşmanın takım ve sporcu üzerinde güçlü bir etkiye sahip olabileceği sosyal bir ortamdır. Özellikle kazanma baskınının çok hissedildiği profesyonel liglerde….

Ersin Afacan / NationalTurk

KAYNAK:

1. Andersen, Mark B.; “Sport Psychology in Practice”, Handbook of Sports Medicine and Science Sport Psychology, Ed.Britton W.Brewer, John Wiley&Sons Ltd, Chichester-2009
2. Nesti, Mark; Existential Psychology and Sport, Routledge, New York-2004
3. Weinberg, Robert S.- Gould, Daniel; Foundations of Sport and
Exercise Psychology, Human Kinetics, Champaign-2011
www.instagram.com/mental_destek
twitter.com/mentaldestek