İçişleri Bakanlığı, toplumsal olaylarda biber gazı ile müdahale öncesinde uyarı yapılmasını ve gruptan ayrılmak isteyenlerle diğer kişilerin uzaklaşmasına fırsat verilmesini isteyen genelge yayınladı.

İçişleri Bakanı Muammer Güler’in imzasıyla valiliklere gönderilen genelgede, kanuna aykırı toplumsal olaylarda göstericiler tarafından atılan molotofkokteyli, havai fişek ile el yapımı patlayıcı ve benzeri maddelere karşı güvenlik güçleri tarafından Polis Vazife Salahiyet Kanunu’nun 16. maddesinde yer alan maddi güç unsurlarının kullanıldığı belirtildi.

Son zamanlarda yapılan müdahalelerde gerek olaylara karışmayan vatandaşların gerekse personelin gaz kullanımından olumsuz etkilendiğinin görüldüğü vurgulanan genelgede, 18 Nisan’da gerçekleştirilen Toplumsal Olaylara Müdahale Esasları ve Gaz Mühimmatı Kullanımının Azaltılması Çalıştayı’nda konunun görüşüldüğü ve göz yaşartıcı mühimmat kullanımının azaltılması için yapılması gerekenlerin belirlendiği bildirildi.

Buna göre, kanuna aykırı hale dönüşen basın açıklaması ve miting gibi toplumsal olaylara, gaz kullanılarak müdahale edilmesi gerektiğinde, müdahale öncesinde çok ani gelişen bir durum yoksa il emniyet müdürüne bilgi verilmesi ve talimatlarının beklenmesi gerektiği kaydedilen genelgede şu ifadelere yer verildi:

“Toplumsal etkinlikler esnasında alınacak tedbirlerde, Çevik Kuvvet veya Güvenlik Şube Müdürlüğünden sorumlu emniyet müdür yardımcılarının görev alması sağlanacak.

Sorumlu amir, görev alacak personel ile toplumsal olay öncesi mutlaka toplantı yaparak, müdahale gerektiğinde hareket tarzının nasıl olacağı hususunda personeli bilgilendirecek.

Kanuna aykırı toplumsal olaylarda göz yaşartıcı gaz kullanmadan önce gaz mühimmatının kullanılacağı ses yükseltici araçlarla duyurularak gösterici gruptan ayrılmak isteyenler ile üçüncü kişilerin uzaklaşmasına fırsat verilecek.

Kanunsuz toplumsal olaylarda, gazlı müdahaleden önce su püskürtücü panzer ve TOMA’lar kullanılarak tazyikli suyla müdahale edilecek.

Toplumsal olaylarda gaz mühimmatı kullanmaya başlamadan önce içinde boya veya biber gazı olan kapsüller atabilen ve orta mesafede etkili olabilen darbe etkili savunma tüfeğinin ara silah olarak kullanılması sağlanacak.

Gaz kullanmadan önce gazların etki alanı dahilinde okul, hastane, kreş ve huzurevi gibi kurumların bulunup bulunmadığına dikkat edilerek, kanuna aykırı toplumsal olaya karışmayan vatandaşların etkilenmemesi için azami özen gösterilecek. Kullanılan gaz türünün ve miktarının belirlenmesinden olay mahallindeki en üst rütbeli amir yetkili ve sorumlu olacak. Bu konuda kontrolsüz ve gereksiz kullanıma mahal verilmeyecek.

Müdahale edilecek olan grubun yaşlı, kadın, engelli profili dikkate alınarak müdahale stratejisi belirlenecek.

Gaz ve savunma tüfeği kursu almış personel, bir rütbelinin sevk ve idaresinde olacak ve bu rütbeli personelin talimatları doğrultusunda hareket edilecek.”

-Olay uzun sürerse gaz kullanımına ara

Genelgede, gazla müdahale edilen olayın uzun sürmesi halinde, gaz kullanımına bir süre ara verilerek, grubun dağılmasının sağlanması ve diğer araç ve gereçlerin kullanımına ağırlık verilmesi, çevreye veya güvenlik güçlerine karşı fiili olarak saldırı veya direniş olmadıkça gazlı müdahaleden kaçınılması, direniş ve saldırısına son vermiş kişi veya gruplara karşı kesinlikle gaz kullanılmaması istenen genelge şöyle:

“Bazı durumlarda gaz fişeği yerine grubu tedirgin edip dağılmalarını sağlamak açısından ses ve ışık fişeği ya da yüksek ses çıkartan diğer mühimmat kullanılacak ve çevik kuvvet personeli dışında diğer birim personeli tarafından gaz fişeğinin kullanılmasının önüne geçilecek.

Zırhlı araçlarla mobil müdahale birimleri oluşturularak hareket kabiliyeti artırılacak, yakalama ve gözaltı işlemleri yapılmak suretiyle de daha az gaz mühimmatı kullanılması sağlanacak.

Kanunsuz gösterilerde dağılmamakta ısrar eden gruplara karşı mümkünse müdahale anında, değilse teknik tespit yapılıp daha sonra gözaltı işlemleri yapılacak.

Orantısız güç ve aşırı gaz kullanımı iddialarını önlemek için müdahale ve gözaltı işlemlerinin kamera ile kayıt altına alınması sağlanacak.

Müdahale sonrasında gaz sarfiyatının bilinmesi, kullanım esnasında kontrolün sağlanması ve keyfi hareketlerin önüne geçilebilmesi için olayların sonunda mutlaka gaz mühimmatını kullanan personel ve bu personelden sorumlu amir tarafından tutanak tutulacak.

Personelin eğitimleri gözden geçirilecek. Uygulamalı eğitimlere ağırlık verilecek. Göz yaşartıcı gaz silahları ve mühimmatları konulu genelge ve emir yazılara uygun davranılması sağlanacak.”

Genelgede, Çevik Kuvvet’te görevli şube müdürleri ve amirlerin mümkün olduğunca değiştirilmemesi ve tecrübeli personelden uzun süre istifade edilmesi de istendi.