Sportif alanda zihinsel performans antrenörlüğü yapan NationalTurk yorumcusu Ersin Afacan’ın ‘Mikic ve Kaptanlık’ başlıklı yazısı;
Sporda ve sporun psiko-sosyal alanlarında “takım” konusu çok zengin bir içeriğe sahiptir. Bu içeriklerden birisi de kaptanlık ve liderlik konusudur. Bu hafta seyrettiğim maçlarda Manisaspor’un yabancı oyuncusu Mikic’in sahaya kaptan çıkması ile Trabzonspor kaptanı kaleci Onur’un maç esnasında stresten dolayı kendini kontrol edememesi ve hakeme fair-play’a yakışmayan davranışlarda bulunması beni kaptanlık ve liderlik hakkında bir makale yazmaya yöneltti.
Takım sporlarında bireysel başarılar değil takımın başarısı önemlidir. Bu başarıda takım liderlerinin ve takım kaptanının davranışları da rol oynar. Çünkü kaptan dediğimiz lider oyuncu, insanları ortak bir amaçta bir araya getirme arzusuna sahip olan ve arkadaşlarına güven aşılayan bir sporcu kimliğine sahip olmalıdır.
Bir spor kulübünde kaptan olmak, takımın sıradan bir oyuncusu olmamak anlamına gelir. Bu nedenle kaptan, diğer takım oyuncuları ile sürdürdüğü özel ve grupsal ilişkilerini bitirmelidir. Çünkü kaptan sorumluluk sahibi bir oyuncu olarak bazen “hayır” diyebilmeli ve takım disiplini için bazen arkadaşlarının hoşlanmayacağı kararları verebilmelidir. Bu durum da kaptanın, eski arkadaşları tarafından dedikoduya maruz kalmasına sebep olabilecektir.
Alman milli takımının eski kalecilerinden Toni Schumacher “Ve Maç Başlıyor” adlı kitabında kaptanlık için şunları yazmış: “Karl-Heinz Rummenigge, takım kaptanlığını elinden almamdan korkuyordu. Onun kaptanlık bandında gerçekten gözüm yoktu. Çünkü kaptan olmanın getirdiği yükümlülüklerden hoşlanmıyordum.”1
Fransa milli takımının eski defans oyuncularından Marcel Desailly “Kaptan” adlı kitabında kaptanlık için şunları yazmış: “Fransa Milli Takımı’nın kaptanı olmak üzerime fazlasıyla sorumluluk yüklüyor ve doğamı zorlamamı, daha az bireyci olmamı ve takım arkadaşlarımın sorunlarına daha açık olmamı gerektiriyor.”2
NBA’in efsane antrenörlerinden Phil Jackson “Kutsal Çemberler” adlı kitabında kaptanlık için şunları yazmış: “Bir liderde olması gereken en önemli özelliklerden biri herkesi yargılamadan yalın bir dikkatle dinleyebilmek olmalıdır.”3
Dolayısıyla yukarıdaki bilgi ve yorumlardan yola çıkarsak Manisasporlu Mikic’in Türkçe konuşamamasına rağmen kaptan yapılması son derece yanlış ve faydasız bir olaydır. Çünkü Mikic, kaptanlığın temeli olan iletişimi tercümansız yapamayacağı için takım arkadaşları ile etkili bir iletişim kuramayacak, birebir görüşmeler yapamayacak, arkadaşlarını ikna etme ve etkileme konusunda zayıf kalacaktır.
Diğer yandan kaleci Onur, kaptan olmanın getirdiği yükümlülükleri karşılamakta zorlanmakta, stres altında kolayca dağılmakta ve sakin kalma konusunda arkadaşlarına örnek olamamaktadır.
Son olarak şunu ifade etmek isterim ki liderlik, doğumla gelen bir özellik değildir. Vizyon sahibi olan, iyi iletişim kurabilen, belirsizlikler karşısında akıllı ve cesur kararlar verebilen, kendini kontrol becerisi gelişmiş ve bu konuda mental destek alan herkes lider ve kaptan olabilir. Bunun dışındaki kaptanlıklar sadece pazubandı kaptanlığıdır. Çünkü etkili iletişim kuramayan ve kendisine faydası olmayan bir oyuncunun takıma kaptanlık yapması mümkün değildir.
Ersin Afacan / NationalTurk
https://twitter.com/mentaldestek
