İçişleri Bakanlığı’nda Hrant Dink toplantısı
Agos Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Hrant Dink’in 19 Ocak 2007’de öldürülmesiyle ilgili Türkiye’nin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM)’ne verdiği savunma tartışılmaya devam ediyor.
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün Dink’in abisi Hosrof Orhan Dink ile görüşmesinin ardından üç bakanlık da bir araya gelerek konuyu ele aldı. Dün sabah saatlerinde İçişleri Bakanlığı’nda gerçekleşen ve basına kapalı yapılan toplantıya Bakan Beşir Atalay, Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ve Adalet Bakanı Sadullah Ergin katıldı. Toplantıda Türkiye’nin Dink cinayetiyle ilgili AİHM’e sunduğu savunma ele alındı. AİHM’deki davalarla ilgili nerede hata yapıldığı konusu da görüşüldü. Dostane çözüm konuları üzerinde duruldu.
AİHM savunmaları için ise bundan sonra daha koordineli çalışmalar yapılacak. Sorunun Dışişleri Bakanlığı ya da Adalet Bakanlığı’ndan kaynaklanmadığı, hukuk sisteminin bütünüyle ilgili aksaklıklardan, yargı sürecini gecikmesinden kaynaklanan bir durum olduğu belirtiliyor.
Toplantıda 12 Eylül’de yapılacak referandumda ‘evet’ oyu çıkması halinde Anayasa Mahkemesi’nin değişecek olan yapısı da ele alındı. Yapılan yeni düzenlemeye göre Yüksek Mahkemenin üye sayısı 11’den 17’ye çıkarılıyor. Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru imkanı getiriliyor. Devlet-vatandaş arasında yaşanan sorunları, mahkemeye gitmeden ombudsmanlık kurumu çözecek. Ayrıca vatandaş, yargı kararından tatmin olmazsa mahkemeye bireysel başvuruda bulunabilecek. Böylece AİHM’de Türkiye aleyhine açılan davaların sayılarının azaltılması hedefleniyor. Üç bakanın katıldığı toplantıda, yeni yapının nasıl işleyeceği konusu da görüşüldü.
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada Hrant Dink için yeterli tedbir alınmadığını söylemişti. Adalet Bakanı Sadullah Ergin ise savunmanın yanlış olduğunu belirtmişti. Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu da bu savunmanın usulünden ve üslubundan bu savunmayı benimsemediğini ifade etmişti.
TÜRKİYE AİHM DAVALARINDA İKİNCİ SIRADA
İstatistik verilere göre Türkiye, AİHM’de işlem görmekte olan başvurular açısından Rusya’dan sonra ikinci sırada yer alıyor. AİHM’de halen Türkiye aleyhine açılan ve işlem gören dava sayısı 13 bin 100 iken, 2004 yılından bu yana ödenen tazminat miktarı ise 100 milyon 569 bin 525 lira oldu. 1 Ocak 2009 tarihine kadar Türkiye hakkında toplam 27 bin 398 başvurudan 16 bin 84 hakkında karar alındı.
Bu kararların yüzde 88’ine tekabül eden 14 bin 145 adedi kabul edilmezlik kararları ile kayıttan düşürme kararları. Toplam karar sayısının yüzde 12’sini oluşturan bin 939 karar ise judgment (hüküm) formatında olup, bunların yüzde 2’si ihlal bulunmadığına dair karar, yüzde 1’i dostane çözüm ve kayıttan düşme kararı, yüzde 86’sı ihlal kararı ve yüzde 1’i ise diğer kararlar. İhlal kararlarının yüzde 21’i adil yargılanma hakkına ilişkin. Karara bağlanan diğer konuların ise yüzde 11’i yargılama süresi, yüzde 18’i mülkiyet hakkı, yüzde 6’sı insanlık dışı veya aşağılayıcı muamele yasağı, yüzde 14’ü özgürlük ve güvenlik hakkı ve yüzde 30’u diğer konular.
AİHM kararları sonucu ödenen tazminat miktarları da şöyle: Türkiye 2004 yılında 22 milyon 227 bin 431 TL, 2005 yılında 16 milyon 218 bin 875 TL, 2006 yılında 13 milyon 847 bin 145 TL, 2007 yılında 26 milyon 221 bin 833 TL, 2008 yılında 10 milyon 391 bin 440 TL ve 2009 yılında da 11 milyon 662 bin 799 TL olmak üzere son 6 yılda toplam 100 milyon 569 bin 525 TL tazminat ödedi.
