Türkiye’yi neler bekliyor? Harvard Profesörü anlattı

Hotamışlıgil’in açıklamalarından öne çıkanlar şöyle;

“Türkiye’deki gidişat hakkında bir model veya simülasyon yapmak için ilk önce daha fazla veri gelmesi gerekiyor.

Türkiye’de şu anda hızlı ivme dönemindeyiz fakat veri sayısı az olduğu için sağlıklı modellememiz mümkün değil. Çok büyük bir olasılıkla, -bu sadece Türkiye için değil tüm dünyada böyle- tanı konmuş testlerle gösterilmiş vaka sayısı gerçek vaka sayısından çok daha az olduğu düşünülüyor.

Hatta dün çok önemli bazı gözlemler geldi. Örneğin İzlanda’dan. Burada testlerde pozitif çıkan insanların yarısının hiçbir belirti vermeden pozitif hale geldiği ortaya çıktı. Yüzde 62-63 gösteren başka bazı çalışmalar da var.

Bu hem iyi haber hem kötü haber. Her topluluk içerisinde bildiğimizden çok daha fazla pozitif vaka var.

Türkiye’de şu anda ivme çok dik gözüküyor. Bunun 2 hafta içerisinde bu şekilde devam ettiği zaman ne kadar muazzam düzeylere gelebileceğini diğer ülkelerden deneyimledik. Fakat eldeki veri hala yeterli modelleme yapmaya uygun olmadığı için bunun tam ne zaman zirveye ulaşacağını söylemek zor. Kritik olan, böyle bir ivme yakaladıktan sonra onu şu ana kadar bastırmış gözükmüyoruz. Günlük vaka sayıları bilinen rakamlarla belli bir sabitlikte ilerliyor. Ancak hala bu eğriliği bastırma olanağı var. bu çok önemli. Fakat rakamları nasıl biçerseniz biçin karşımıza gelen konu şu andaki stratejimizin biraz daha değiştirilmesi gerektiği doğrultusunda.

Dünyada olanlardan ve burada yaptığım görüşmelerden kaynaklanan önlemler paketinden geliyor. Can kayıplarındaki hızlanmayı göze alırsak önümüzdeki sürecin zorlu bir süreç olduğunu görmek çok zor değil.

Türkiye için birinci olarak gördüğüm acil strateji şu andaki bütün çabayı can kaybının önüne geçmek üzere hazırlıkları yapmaya yöneltmek gerekiyor.

3-4 maddeye indirilebilir. Bunlardan bir tanesi, dün aldığımız veriler bunu çok net bir şekilde gösteriyor. Sağlık personelini korumamız gerekiyor. Bizim için en büyük hasar verici şey sağlık personelinde ciddi kayıplar yaşamamız.

İkinci olarak hastane kapasitelerinin hazırlanması. Özellikle yoğun bakım, karantina ve solunum cihazı kapasitelerinin hazırlanması. Yoğun döneme girerken bütün katkıda bulunabilecek insan kapasitesini de harekete geçirmek lazım. Bunun için sıradışı önlemler de düşünülebilir. Örneğin ABD eyaletler arası lisansları kaldırdı. Tıp fakültelerinin 4., 5. sınıf öğrencilerine hızlı bir şekilde lisans veriliyor. ”