İspanya’nın kuzeybatısındaki Santiago de Compostela, yüzyıllardır Katolik dünyasının en önemli hac merkezi olarak biliniyor. Ancak kentin tarihi dokusunu ve sosyal yaşamını şekillendiren bu dini yolculuk, son yıllarda devasa turist akınlarıyla bambaşka bir yüze büründü. 2023’te yarım milyondan fazla hacı ve turistin gelmesi, 1000 yıllık sokakları ve meydanları neredeyse tamamen ziyaretçilerin egemenliğine sokarken, yerli halkın kentten göçüne yol açtı.
İspanya’da yerel halktan turistlere nezaket rehberi
Bazı Barcelona sakinleri turistlere su tabancalarıyla karşı koymaya çalışırken, Santiago’daki bir mahalle derneği daha barışçıl bir yöntem benimsedi: Turistlere yönelik “iyi davranış rehberi”. Gürültü yapmamaları, baston uçlarına plastik koruyucu takmaları ve trafik kurallarına uymaları gibi tavsiyeler veren bu çok dilli afişler hostellere asıldı. Ancak rehberin etkisi sınırlı kaldı; sokaklarda hâlâ ilahiler söyleyerek yürüyen kalabalıklar, ters yönde giden bisikletliler ve taş döşeli yollarda tıkırdayan baton uçları eksik olmuyor.
Konut krizinin fitilini ateşledi
Turist akınının en büyük etkisi konut piyasasında hissediliyor. 2018-2023 arasında kiralar yüzde 44 arttı. Belediye, Barcelona ve San Sebastian gibi “yüksek baskı bölgesi” ilan edilmek için bölgesel yönetime başvurdu. Kasım 2023’te tarihi merkezde Airbnb tarzı kısa süreli kiralamalar yasaklandı. Ancak bazı ev sahiplerinin yasağı deldiği ve binaların dışına yerleştirilen şifreli kutulardan anahtar teslim ettiği belirtiliyor.
Şehirde uygun kiralık ev bulmanın “imkânsız görev”e dönüştüğünü söyleyen gençler, ailelerinin yanına dönmeyi ya da kenti tamamen terk etmeyi düşünüyor. Araştırmalar, eski şehir merkezinin 20 yılda nüfusunun yarısını kaybettiğini, bugün yalnızca 3 bin daimi sakinin kaldığını gösteriyor.
Manevi ruh kayboluyor
Camino de Santiago rotasındaki hacı sayısı bu yıl yeni bir rekor kırmaya hazırlanıyor. Ancak bu rekor, yerel halkın sabrını tüketiyor. Rede Galabra araştırmasına göre, halkın yarısı artık kentin turizm odaklı ekonomik modelini reddediyor.
Hatta bazı hacılar bile değişimi fark etmiş durumda. Dört yıldır her yıl yürüyüşe çıkan İspanyol hacılar Álvaro Castaño ve Ale Osteso, “Yol her yıl daha çok tanınıyor, çok daha fazla insan geliyor. Bazen maneviyatın biraz kaybolduğunu hissediyoruz.” diyor.
