Bu yıl rekor sayıda dağcıyı ağırlayan dünyanın en yüksek zirvesi Everest’te, bir ‘rekor’ da çöp konusunda kırıldı. İki aylık tırmanış sezonunun ardından dağcılar arkalarında 13 ton atık bıraktı.
Nepal ile Çin sınırı arasında yer alan Everest Dağı, rekor sayıda dağcının katıldığı bahar tırmanış sezonun ardından, ciddi çevre problemleriyle yaşıyor.
Son 12 yıldır Everest Dağı’ndaki sezon sonrası temizlik çalışmalarına öncülük eden Nepal yerlisi dağ rehberi (Şerpa) Dawa Steven, bu sezon 700’e yakın dağcının zirve yolculuğuna çıktığı bölgede, tırmanıcıların geride bıraktığı çadırlar, ip ve tırmanış ekipmanları, boş oksijen tüpleri, gıda paketleri gibi malzemelerin tonlarca atığa yol açtığını vurguladı.
Dawa, bu yıl, zirveden önceki son kamp olan, yaklaşık 8 bin metredeki 4. Kamp’ta 5 ton, daha alçak irtifadaki, yaklaşık 6 bin 500 metredeki 2. Kamp’ta ise 8 ton atık bulunduğunu tahmin ettiklerini belirtti.
Haziran başında başlatılan ‘Sagarmatha Temizlik Kampanyası’nın çerçevesinde 14 Nisan’dan itibaren Everest’te yaklaşık 11 bin kilogram katı atık toplandığını aktarılmıştı.
Bölgedeki sert rüzgârların ve kötü hava koşullarının temizlik için yapılan çalışmaları oldukça zorlaştırdığını vurgulayan Dawa, “Yüksek irtifa, düşük oksijen düzeyi, tehlikeli buzlu, kaygan yüzeyler ve kötü hava koşulları, çadır gibi büyük malzemeleri aşağıya indirmeyi zorlaştırıyor. Tek bir çadırı kazıyarak buzdan çıkarmak en az bir saatimizi alıyor” dedi.
Zirveye çıkışta zorlanan veya orada rahatsızlanan dağcıların çoğu zaman aşağı inerken çadırlarını ve başka malzemelerini geride bıraktığını söyleyen Dawa, 2008’den bu yana sürdürdükleri temizlik çalışmalarında dağdan toplam 20 ton atık indirdiklerini belirtti.
Uzmanlar, çadır ve benzeri malzemelerinin yarattığı plastik kirliliğinin yanı sıra insan dışkısının da dağ ekolojisini olumsuz etkilediğine dikkati çekiyor.
Tırmanış sezonunda haftalarca zirve güzergâhındaki kamplarda konaklayan, sayıları giderek artan dağcıların portatif tuvaletleri ileri kamplara taşımanın zor olması nedeniyle, zirve yolunda tuvalet ihtiyacını giderdiğine değinen Ang Tshering, bu durumun dağ sularının kirlenmesine yol açtığını ifade etti.
Tshering bu durumun yalnızca dağ suyunu içmek zorunda olan dağcı ve rehberleri değil, dağ eteklerindeki toplulukların yaşamlarını da olumsuz etkilediğini aktardı.
Tshering, “Tuvalet pisliğiyle ilgili asıl problem bu konuda hiçbir düzenleme bulunmaması. Bazı tırmanıcılar insan dışkısını ayrıştırabilen bazı kimyasallar içeren doğada çözünebilir özellikte torbalar kullanıyorlar ancak bu yeterince yaygın değil” diye konuştu.
Everest Kirlilik Kontrol Komitesi Başkanı Ang Dorjeede de, Nepal hükümetinin temizlik konusunda belirli kurallar belirlemesi gerektiğine dikkati çekti.
Dorjeede, bio-çözünebilir özellikteki dışkı torbalarının zorunlu hale getirilmesinin dağ sularının kirlenmesini engelleyeceğini ifade etti. Dorjeede, geride bırakılan atıklar için de Nepal hükümetinin zirve yolculuğu öncesinde dağcıların malzemelerini etiketleyerek her biri için kapora ödemesi alması, geri getirilmeyen bir malzeme olması halinde kaporaya el koymasını sağlayacak bir sistem kurulmasını önerdi.
Bu yıl 700’e yakın dağcı Everest’te zirve yolculuğuna çıkmıştı. Tırmanışlar sırasında yaşanan yoğunluk nedeniyle 11 dağcı yaşamını yitirmişti.
