Mısır’ın mı Arap dünyasının mı kaderi?
Nil nehri sayesinde ekilebilir topraklarının diğer Arap ülkelerine göre fazla olması, Süveyş Kanalı sayesinde ise petrol güzergahının kısalması; bu ülkeyi Avrupa ülkeleri gözünde önemli kıldı. Özellikle İngiltere ve Fransa’nın sömürgelerine geçiş güzergahı olarak kullandığı Mısır, Cemal Abdülnasır’ın kanalı millileştirmesinin ardından önemli badireler atlattı. İngiltere ve Fransa bu ülkeye çıkarma yaptı. Süveyş Kanalı’nın işgali kararına ABD ve Rusya’nın karşı koymasıyla iki ülke geri çekildi. Abdül Nasır, biraz da şansının ve dünya devlerinin denge politikasıyla bir anda Arap halklarının lideri konumuna geldi.
Asker olan ve Mısır’a saygınlığını kazandıran lider olarak bilinen Abdülnasır, daha sonra tüm Arapları birleştirme sevdasıyla yola çıktı. Başta Suriye ve Lübnan’la birleşse de daha sonraki İsrail ile girişilen savaşlarda hüsrana uğraması popülaritesini düşürdü. Cetvelle çizilerek ortaya çıkarılan Arap ülkelerinin liderleri, kendi iktidarlarından olmamak için de Nasır’ın başarısızlığından mutluluk duydular. Zamanla Nasır gitti yerine Enver Sedat geldi. İsrail’le yaptığı gizli anlaşmayla, Arap-İsrail savaşında kaybedilen Sina Çölü’ndeki Mısır topraklarını geri aldı. Camp David’de 1978’deki İsrail ile Mısır arasındaki anlaşma, Mısır’a Sina başta olmak üzere önemli toprakları geri kazandırsa da Enver Sedat’ın ülkesi Araplarca yalnız bırakıldı. Sonunda Enver Sedat’ta Müslüman Kardeşler’in bir kolu tarafından süikastle öldürüldü.
Enver Sedat’ın yardımcısı ve şu andaki olayların odağındaki isim Hüsnü Mübarek, 1981’de işbaşına geçti. Hala da işbaşında. Ancak Hüsnü Mübarek’in uluslararası alanda tek yaptığı Mısır’ın tekrar Arap Ligi’nde yer alması. Bunun dışında ülkesinin ekonomik refahını artıracak önemli adımlar atamadı. En büyük rakip olarak görülen Müslüman Kardeşler (İhvan-ı Müslimin) ‘i siyaset dışı tuttu. İktidarda alternatifsiz oldu. Seçimler, parlamentonun seçtiği adaya “Evet” mi “Hayır” mı oyuyla sınırlı kaldı.
30 yıldır iş başında bulunan Hüsnü Mübarek, ordunun içerisinden gelmesinin avantajını da kullandı. Ancak iktidarını ve ülkesini Amerikan yardımlarından kurtaramadı. Son olarak ABD’de halk da Hüsnü Mübarek’e bayrak açtı.
Mısır’ın hikayesi diğer Arap ülkeleriyle aynı. Liderler uzun süreli iktidarlarını korumak için her yolu mübah olarak görür; Cezayir, Yemen, Tunus, Irak, Suudi Arabistan, Mısır vs… Ve çoğu liderde eninde sonunda bir darbeyle tarihteki yerini alır.
