TDK, Oxford ve Cambridge 2025 yılının kelimelerini açıkladı
Türk Dil Kurumu’nun halk oylamasıyla seçtiği “dijital vicdan” kavramı, 2025’in toplumsal ruh haline dair güçlü bir mesaj verirken; Oxford “rage bait”, Cambridge ise “parasocial” kelimelerini yılın kavramı olarak belirledi.
2025 yılının son günlerine girilirken, dünya genelinde dil otoriteleri yılın kelimelerini açıkladı. Türk Dil Kurumu, Oxford University Press ve Cambridge University Press, yıl boyunca toplumsal eğilimleri ve dijital davranışları yansıtan kavramları kamuoyuyla paylaştı. Seçilen kelimeler, sosyal medya çağında empati, öfke ve ilişkilerin nasıl dönüştüğüne dikkat çekti.
TDK 2025 yılının kelimesini halk oylamasıyla belirledi
TDK ile Ankara Üniversitesi İletişim Araştırmaları ve Uygulama Merkezi (İLAUM) iş birliğiyle yürütülen “yılın kelimesi/kavramı” çalışmasında, yaklaşık 300 bin oy kullanıldı. Oylama sonucunu Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy açıkladı. Buna göre 2025 yılının kelimesi “dijital vicdan” oldu.
TDK, “dijital vicdan” kavramını, “Gerçek hayatta sorumluluk almadan, sosyal medyada yapılan paylaşım veya beğenilerle vicdanı rahatlatma eylemi” olarak tanımladı. Kavram, insanın toplumsal trajediler karşısındaki sorumluluğunu yalnızca bir “tıklama”ya indirgemesini ve sanal ortamlarda pasifleşen empati duygusunu ifade ediyor.
Oxford’un seçimi: ‘Rage bait’
Oxford İngilizce Sözlüğü, 2025 yılının kelimesi olarak “rage bait” ifadesini seçti. Türkçeye “öfke yemi” olarak çevrilen kavram; kullanıcıları öfkeli, kızgın ya da tedirgin tepkiler vermeye yöneltmek amacıyla kasıtlı olarak kışkırtıcı ve saldırgan içerikler üretilmesini tanımlıyor. Oxford, bu kavramın özellikle sosyal medya platformlarında etkileşim artırma aracı olarak yaygınlaştığına dikkat çekti.
Cambridge’in kelimesi: ‘Parasocial’
Cambridge Üniversitesi Yayınları ise 2025 yılının kelimesini “parasocial” olarak açıkladı. Türkçede “parasosyal” olarak kullanılan bu kavram; bir ünlüye, influencer’a ya da dizi karakterine karşı tek taraflı bir yakınlık ve bağ hissedilmesini ifade ediyor. Cambridge, dijital içerik üreticileriyle kurulan bu tür ilişkilerin son yıllarda belirgin şekilde arttığını vurguladı.
Ortak tema: Dijital çağın ruh hali
TDK, Oxford ve Cambridge’in seçtiği kelimeler, farklı dillerde olsa da ortak bir noktada buluşuyor: Dijital çağda bireyin duygusal tepkileri, empati anlayışı ve ilişkileri hızla dönüşüyor. “Dijital vicdan”, “rage bait” ve “parasocial” kavramları, 2025 yılının toplumsal ve kültürel atmosferini tek kelimeyle özetleyen güçlü göstergeler olarak öne çıkıyor.
