Sportif alanda zihinsel performans antrenörlüğü yapan NationalTurk yorumcusu Ersin Afacan’ın ‘Küçüğüm’ başlıklı yazısı;

Felsefe öğretiminde, filozofların orijinal eserlerini alıp bu eserleri okumak ve üzerlerinde çözümlemeler yapmak çok önemlidir. Metin çözümlemesiyle öğrenimde bulunan birey, metni anlamanın ötesinde yorumlama çabasına da girer. Metin okuma bir yorumdur. Her yorum bireyseldir. Bu nedenle, her okuma da bir yorumdur. Çünkü birey, metin incelemesiyle doğrudan doğruya filozofla ya da bir görüşle karşı karşıya gelir. Bu karşılaşma, bireyin metin yazarını kendi açısından konuşturmasından başka bir şey değildir. Okur, kendini metnin yazarı yaparak onu yeniden yorumlar (Çüçen;1999,27) Dolayısıyla ben de felsefe öğretiminde kullanılan bir yöntem olan “metin çözümleme yöntemi” ile söz ve müziğini 1993’te Sezen Aksu’nun yazdığı “Küçüğüm” adlı şarkısını spora ve özellikle futbola uyarlayıp yorumlamaya çalışacağım.

Öncelikle şunu belirtmek isterim ki “Müzik ruhun gıdasıdır” anlayışı yanlış bir anlayıştır. Çünkü ruhun gıdası sevgidir. İnsanın kendisini ve başkalarını (canlı veya cansız) sevmesi ve başkalarının da o insanı sevmesi ruhu besler. Dolayısıyla müzik olsa olsa nefsin gıdası olur. Çünkü müzik egoyu tatmin eder. Sevgi ise insanın kendisini yani özünü tatmin eder.
Yorumlamaya çalışacağım “Küçüğüm” şarkısının sözleri;
Küçüğüm daha çok küçüğüm / Bu yüzden bütün hatalarım
Öğünmem bu yüzden / Bu yüzden kendimi
Özel önemli zannetmem / Küçüğüm daha çok küçüğüm
Bu yüzden bütün saçmalamam / Yenilmem bu yüzden
Bu yüzden kendime hala güvensizliğim / Ne kadar az yol almışım
Ne kadar az yolun başındaymışım meğer
Elimde yalandan kocaman rengarenk, geçici oyuncak zaferler
Küçüğüm daha çok küçüğüm / Bu yüzden bütün korkularım
Gururum bu yüzden / Bu yüzden çocuk gibi korunmasızlığım
Küçüğüm daha çok küçüğüm / Bu yüzden sonsuz endişem
Savunmam bu yüzden / Bu yüzden bir küçük iz bırakmak için didinmem

Genel olarak 18-35 yaşlar arasına “Genç Yetişkinlik Çağı” denir. Geçim sağlayacak bir iş sahibi olabilme bu dönemin başlıca gelişme ödevlerinden biridir (Baymur;1994,63). Dolayısıyla futbolcu başta olmak üzere profesyonel bir sporcunun aktif sporculuk dönemi18-35 yaş arasında gerçekleştiği için yazarın şarkıda bütün hatalarım küçük olmamdan kaynaklanıyor demesi sporcular için de uygun bir ifadedir. Çünkü ergenlik çağından çıkan bir genç olarak profesyonel sporcu hem popüler olmanın, hem yüksek ücretler almanın, hem de etrafındaki insanların yanlış yönlendirmesi ile hatalar yapabilmektedir. Bu hatalardan olan kendisi ile öğünmek, kendisini özel ve önemli zannetmesi saçmalamasına sebep olmaktadır.

Bu saçmalamalar neticesinde hem performansında düşüklük yaşayan hem de zorluklar karşısında yenilen sporcunun kendisine karşı güvensizlik yaşaması da son derece normaldir. Ayrıca geçen yıllarla beraber geriye doğru baktığında ne kadar az yol aldığını ve ne kadar az yolun başında olduğunu kavramaya başlamaktadır. Çünkü sporcunun elinde kalan yalandan kocaman rengarenk ve geçici oyuncak zaferler diyebileceğimiz biraz para ve biraz da isim yapmaktır. Dışsal motivasyon kaynakları olan para ve şöhret hiçbir zaman içsel motivasyon kaynağı olamayacağı için “keşke”ler korkulara sebep olmaktadır. Çünkü geçmiş depresyon, gelecek ise kaygı yaratmaktadır.

Bütün bu olumsuzluklar ve buna bağlı ortaya çıkan eleştiriler, sporcu için adeta bir “gurur meselesi” haline gelmektedir. Gururunun kırıldığını düşünen sporcu kendisini çocuk gibi korunmasız bir halde görmektedir. Bu korunmasızlık hissi, sporcuda sonsuz endişeleri de beraberinde getirmektedir. Gururuna dokunan eleştiriler ve ortaya çıkan endişeler ile sporcu kendisini savunmaya başlamakta ve şikayet mekanizmasını devreye sokmaktadır. Kendisinin olması gerektiği yer ile bulunduğu yer arasında olumsuz bir fark olunca bunun sorumlusu olarak ailesi de dahil olmak üzere başkanlar, yöneticiler, antrenörler, taraftarlar, menajerler ve hatta takım arkadaşlarını göstermektedir. Yıllar geçtikçe yaptığı spor dalında bir küçük iz bırakmak için didinmeye başlamaktadır ama artık pek çok şey için vakti çok geçtir.
Dolayısıyla sporcunun yukarıda yer alan şarkı sözleri doğrultusunda açıklamaya çalıştığım karamsar bir tabloyu yaşamaması için davranış bilimleri öğrenimi görmüş ve sporda psiko-sosyal alanlarda çalışan bir mental antrenör ile çalışması gerekmektedir. Çünkü sporcuların yaşadığı duygular, performansa doğrudan etki eder. Onun için duygularını tanımayan ve yönetemeyen sporcu başarılı olamaz. Yani mental destek şart.

Ersin Afacan / NationalTurk

KAYNAK:
Baymur, Feriha; Genel Psikoloji, İnkılap Kitabevi, İstanbul-1994
Çüçen, Kadir; Felsefeye Giriş, Asa Kitabevi, Bursa-1999