Futbol ve İntihar

Sportif alanda zihinsel performans antrenörlüğü yapan NationalTurk yorumcusu Ersin Afacan’ın “Futbol ve İntihar” başlıklı yazısı;

Geçtiğimiz günlerde Gaziantepspor’un Çek futbolcusu Frantisek Rajtoral, intihar edip hayatına son verdi. Tüm ölümlerin % 0.4-0.9’unu oluşturan intihar (öz kıyım) davranışı, kişiyi ve çevresini etkilemesi yanında, sonraki nesiller ve toplum üzerindeki etkileri nedeniyle büyük bir toplumsal sorun oluşturuyor. Dünya çapında her gün yaklaşık bin kişi intihara teşebbüs ediyor. Ölümle sonuçlanan intihar girişimlerinin % 70’i depresyonlu ya da kronik alkolik hastalara aittir. (1)

Frantisek Rajtoral’in Kronik Yorgunluk Sendromu’ndan muzdarip olduğu ortaya çıktı. Futbolcuya bu teşhis ilk olarak 2008 yılında konulmuş. Çek Cumhuriyeti’nde son dönemde önemli sporcuların bu rahatsızlığa yakalandığı ve tenisçiler Radek Stepanek ile Nicole Vaidisova, buz hokeyci Milan Hnilicka’nın bu isimlerden bazıları olduğu bilinmektedir. Ayrıca Rajtoral’in kız arkadaşıyla geçtiğimiz yıl ayrıldığı ve “şimdi tek sevgilim” dediği takım arkadaşı Kolar’ın da geçtiğimiz aylarda Gaziantepspor’dan ayrılması üzerine yalnızlık hissinin artmış olabileceğine dikkat çekiliyor. (2)

Gaziantepspor’un teknik direktörü Bülent Uygun da “Kendisi, tükenmişlik sendromuyla ilgili ilaçlar kullanıyordu. Bu ilaçları hatta bitmiş, gümrükten bunları getirtiyormuş. Bu tarz insanların, söz konusu hastalığa bağlı olarak başvurdukları son çare, bizi üzdü. Herhangi başka bir nedeni, kavgası yoktu.” (3) şeklinde bir açıklama yaptı.

Değerli okuyucularım, bu olayda tükenmişlik adı altında karşımıza çıkan depresyonun dört yüzü vardır. Bunlar:
1.Doğuştan beyinde bir bozukluk olması nedeniyledir ki genetik bir sorundur.
2.Sonradan ortaya çıkan bir beyin durumu nedeniyledir ki biyolojik bir sorundur.
3.Halledilmemiş bir çocukluk travması veya geçmişteki bir sorun nedeniyledir ki psikolojik olmakla beraber biyolojik olmayan bir sorundur.
4.İnsanın günlük yaşamında meydana gelen ani ve şiddetli bir şey nedeniyledir ki zihinsel (düşünsel) bir sorundur. (4)

Mesleki bir bunalım, boşanma veya iflas gibi yaklaşmakta olan kişisel veya parasal bir sorun ya da etik veya ahlaki bir ikilem gibi hayatın içinde olan her türlü değişimler depresyona sebep olabilir. Fakat burada depresyona sebep olan fiziksel veya psikolojik hiçbir şey yoktur. Suçlu olan beyin kimyası, madde kullanımı ve çocukluk travması değildir. Böyle durumlarda psikiyatri ve ilaçlar sadece semptomları kontrol altına alabilir. Fakat temelde yatan asıl sorunu iyileştirmez. (4)

Dolayısıyla depresyonun en önemli nedenlerinden biri, sinirsel ve zihinsel tükenmedir. Rajtoral’in olayında zihinsel bir sürmenaj (aşırı yorgunluk) tablosu var. Böyle bir durumda sporcunun hayatıyla ilgili sahip olduğu olumsuz düşüncelerin nerede ve nelerden oluştuğunu yani kaynağını bulmak gerekir. Bu, felsefenin görevidir. Eğer bu yapılmazsa, olumsuz düşünceler giderek büyüyecek ve sinirsel bitkinliğe sebep olacaktır. Sonra da olumsuz düşünceler, kişinin bütün enerjisini emecek ve intihar gibi bir saplantıya dönüşme tehlikesi ortaya çıkacaktır.

Depresyon, spor dünyasında çok karşılaşılan bir problemdir ve kesinlikle küçümsenmemelidir. Bu nedenle Rajtoral gibi spor insanları için iyileşmeye giden en kesin yol “felsefe”dir. Yani kendinizi tanımak ve özünüzü keşfetmektir. Çünkü spor insanları için kaygıların başı, anlamsızlık kaygısıdır. Sporun içindeki varoluşunu açıklamak için, sporcular başta olmak üzere, her spor insanı mental destek almalıdır. Unutulmamalıdır ki hastalık bedensel bir sorundur. Bu nedenle, gerçekten beyninizden ve onun kimyasal yapısından kaynaklanan bir sorununuz varsa veya olduğunu zannediyorsanız doktora gidin. Düşüncelerinizde ve inançlarınızda sorun varsa “felsefi danışman” ve spordaki karşılığı olan “zihinsel (mental) antrenör” size yardımcı olacaktır. Böyle kişileri bulamazsanız felsefe okumaya yönelin.

Ersin Afacan / NationalTurk

instagram.com/mental_destek
twitter.com/mentaldestek

KAYNAK
(1) Yıldırım, Tuna; “İntiharlar ve Düşündürdükleri”, Psikiyatri Penceresi, Editör; Mustafa Güveli, Hayat Yayıncılık, İstanbul-2003
(2) http://www.milliyet.com.tr/rajtoral-in-kronik-yorgunluk-gaziantepspor-2437882-skorerhaber/
(3) http://www.aspor.com.tr/spor-toto-super-lig/2017/04/24/bulent-uygun-rajtoral-2008-bu-yana-tukenmislik-sendromu-hastasi-1493060476
(4) Marinoff, Lou; Felsefe Terapisi, Çev.;Erhan Sökmen, Gendaş Yayıncılık, İstanbul-2004