Futbol yönetimi TFF’den TBB’ye mi geçiyor?
NationalTurk yorumcusu Müslüm Gülhan’ın bu haftaki “Futbol yönetimi TFF’den TBB’ye mi geçiyor?” başlıklı yazısı;
TFF (Türkiye Futbol Federasyonu), TBB (Türkiye Bankalar Birliği). Bu detayı verip yazıya devam etmek sanırım daha mantıklı olacak.
Borç içindeki kulüpleri, içinde bulundukları darboğazdan çıkabilmeleri için, TFF, TBB ile ortak çalışma yaparak bir kurtarma projesi hazırlayacaklar. Planda, kulüplerin borçlarını ödemeye yönelik bir varlık havuzu oluşturularak, kulüpleri finansal olarak denetleyecek bir üst kurul oluşturulması planlanıyor.
Böyle bir havuza tabi olacak kulüplerin tamamının siyasi bir otoritenin denetimine girmesi kaçınılmazdır. Diğer taraftan, bir fonun oluşması ve pazarlanması durumunda, yabancı sermaye gruplarının fonu ellerine geçirmesinden doğacak kaos…Özerk olarak algılamaya çalıştığımız tüm kulüplerin, mali olarak merkezi yönetim otoritesine tabii olması halinde bağımlı bir kurgu haline geleceklerdir.
Neden?
Küresel alanda futbolun endüstriyel yapıya kavuşmasıyla özerk yeni bir yönetim anlayışının da oluşması kaçınılmazdı. Futboldaki ticaret ve mali yapıdaki yenilikler karşısında, Türkiye futbolu bu geçişi sağlayamayarak ciddi bir yönetim açığının ortaya çıkmasına neden oldu.
Hâlâ devletin sponsor olduğu bir yapı nedeniyle, küresel rekabet koşullarına ulaşacak mali disiplini ve sponsorluk algısındaki değişikliği oturtmak mümkün olmadı. Bu aynı zamanda, siyasetin süreci yönetmeyle ilgili cüretkâr davranmasına neden oldu ki büyük hata buradan başlıyor.
“Türkiye futbolunun ekonomik büyüklüğü 3,5 milyar TL’dir. Toplam kulüp borçları ise 14.5 milyar TL’ye ulaşmış durumda. Futbol kulüplerimizin birikimli zararları 5,5 milyar TL’yi geçerken, buna bağlı oluşan özkaynak açıklarıysa 6 milyar TL civarında. Toplam varlıkları borçlarını karşılamakta yetersiz kalan kulüplerin önemli bir kısmı sadece naklen yayın gelirlerine bağlı bir gelir yapısına sahip. Ortalama seyirci sayısı 14 bin dolayında. Son bir yılda artan finansman maliyetleri ve oluşan kur farkları nedeniyle kulüplerin finansal borçları en az yüzde 40 artış kaydetti.”
Sevgili Tuğrul Akşar’ın ekonomik analizleri tüm sürecin vahametini rakamsal olarak ortaya koyuyor.
İşlem hacimlerinin bu kadar yüksek olduğu bir alanda, yönetim mekanizmasının ‘esnaf’ mantığıyla yönetilmesi kurumsal yapıyı reddetmek anlamına gelir ki, burada başka beklenti ve amaçlar ortaya çıkar!
Kulüplerin öncelikli olarak şeffaf bir muhasebe ve bağımsız denetime tabii olması esas olmalıdır. Kurumsallık, her yönetimin geldiği dönem için her şeyi sil baştan yapması yerine, donanımlı insanların kulüp çalışanı olarak devamlılığının sağlanmasıyla oluşur.
Bu liyakat ve donanım işidir. Mali disiplin sağlanamadan borç kontrol altına alınamaz. Tabi önce, yetkili sorumsuz başkanları disiplin altına almak lazım!
16,5 milyar avroluk büyüklüğe ulaşan Avrupa futbolundaki rekabet inanılmaz boyuta ulaşırken, tüm kulüpler bu rekabet koşullarında ana stratejilerini belirleyerek yapılanmaya gidiyor. Her kulübün aynı kurgu içinde olması imkânsızdır ama her kulüp dışardan kaynak sağlayacak gerçeğinin de bilincindedir. Böyle bir katma değer kulüplerin yaşam kaynağı olur. Biz, yöresel kaygılarımız nedeniyle bu bilincin ve bu sürecin dışında kaldık.
Kulüpleri kurtaracak iki önemli strateji var: Birincisi Avrupa kupalarında kalıcı olmak ve buradan kaynak sağlamak. İkincisi altyapıdan sıfır maliyetle oyuncu yetiştirip yüksek miktar bonservis bedeliyle dışarıya satarak kaynak yaratmaktır.
Bunlar ise ciddi program ve kalifiye insanlarla olur.
Kurtarma projeleri(!) siyasi bir tasarruf mu, sportif bir tasarruf mu? TBB’ye tabi olacak kulüplerin, iradelerini kaybetmeleri sonucunda farklı yönetim ve denetim mekanizmalarının devreye girmesi kaçınılmazdır.
Projenin başında Hüsnü Güreli’nin olması ve bu kurtarma kurgusu, hani TVF (Türkiye Varlık Fonu) denetimini yapan Baker Tilly Güreli gibi bir mekanizmaya tabi olursa sıkıntılar artar. Çünkü Hüsnü Güreli TFF Başkan Vekili ve İcra Kurulu Üyesi?
