Galatasaray’da neler oluyor? Aşırı borçlanmanın nedeni ne?
Galatasaray’ın mali yapısı NTVSPOR Radyo’da mercek altına alındı. Galatasaray’ın mali hesaplar konusunda uzman isimlerinden Hayri Kozak ve Mete İkiz, Bülent Yüksel’le Sportif Görüş Programı’na katılırken, “Artan borçlardan yatırımlara, Türk Telekom Arena’dan yüksek oranlı temliklerle alınan krediler başta olmak üzere, bir çok konuda önemli açıklamalar yaptılar.
-DÜZE ÇIKTIK DİYEMEYİZ-
Galatasaray’da, yönetime muhalif isimler arasında yer alan Hayri Kozak, Türk Telekom Arena’nın yapımında kilit rol oynayan Galatasaray Yönetim Kurulu Üyesi Işın Çelebi’nin “Galatasaray sportif açıdan başarısız, mali açıdan hodri meydan” ifadelerini değerlendirerek sözlerine başlarken, ” Hayri Kozak bu ifadeyi değerlendirerek sözlerine başlarken, “Işın Çelebi, kişisel değerlendirmeme göre; mevcut konulara kafa yoran, ciddi manada deneyimli üyelerinden bir tanesi ve Galatasaray’da mazisi bayağı eskidi. 6 yıldan beri bu işlerin içinde. 6 yıldan sonra bugüne gelinen noktada sayın Çelebi, “Galatasaray’ın hiç bir sorunu yok” diyorsa, bu doğru değildir. Bizim bir de tünel olayımız var. Tünele girdik, tünelden çıktık diyorlar. Biz de tünelden çıkmak istiyoruz; ancak henüz tünelden çıkmadık. Mali açıdan düze çıktık denmiş olmak için, belli rakamların bilançolara ve onun sonuçlarına yansımış olması gerekir. Hiç bir suretle resmi bilançolarda ve Galatasaray faaliyet raporları olumsuz sonuç veriyorsa. Düze çıktık demek hiç kimsenin haddi değildir” dedi.
Galatasaray kongre üyesi Mete İkiz ise, “Galatasaray bir yol ayrımına doğru gidiyor. Şirket birleşmesi çok önemli. Maalesef, 1999-2000 yılına gidildiğinde birleşmenin doğru bir şekilde yapılmadığı görülüyor. Olmaması gereken bir şirket yapısı oluşmuştur. Bilanço ve gelir tablosuna bakmak gerek. Rakamlar gerçeği söyler. Bağımsız denetimden geçmiş ve denetim raporlarına göre; birleşmeye ayrılan para 31.5 milyon dolardı. 31 mayıs 2009’da kısa vadeli borçlar 36.5 milyon dolarken, aynı rakam 31 Mayıs 2010’da 69 milyon dolara ulaştı. Uzun vadeli finansal borçlar iki katına çıkmıştır. En önemli kriter, banka borçlarıdır ki; iki katına çıkmıştır” ifadeleriyle sözlerine başladı.
-STAT YAPILIYOR AMA KULÜP STAT İÇİN PARA HARCAMIYOR–
“Borçlar neden 2 katına çıkmıştır ?”sorusuna Mete İkiz şu cevabı verdi, “Futbolcu veya diğer branşlardaki sporcularımızın transfer bedelleri ana borcu oluşturuyor. 31.5 milyon dolarlık borç, birleşme için gerekli bankalardan alınan kredidir. Genel kuruldan 70 milyon’luk kredi alınması için yetki alınmıştı. Birleşmenin olduğu yıl bu artık gerçekleşmiştir. 31 mayıs 2010’da bir önceki şaşalı kadroyu kurmak için bu paralar harcanmıştır”
Galatasaray’da giderlerin 100 kalemden 20 kaleme indirildiği ve haciz kamyonları kulübümüze yanaşmıyor söylemlerinin hatırlatılması üzerine İldiz, “Başkan, bundan kısa bir süre önce, kulüp kayıtlarına göre -onda da mutabık değilim-; ama biz 4 yılda futbola ve Florya’ya futbolla ilgili giderlere 305 milyon dolar harcadık diyor. 305 milyon dolar demek, zaten senede 75 milyon dolar çıkıyor. Buna da baktığımızda zaten işin atardamarını profesyonel futbol giderleri olduğu öne çıkıyor. Galatasaray’da zaten hiç bir yatırım yapılmıyor. Bu kadar devasa giderler varken, hiç bir yatırım yapılmazken, her türlü sabit kıymetlere yönelik yatırım son 4 yılda sadece 2.8 milyon TL’dir. Stat yapılıyor; ama stat için kulüp para harcıyor mu?”dedi.
Galatasaray’ın borçlarının 3’te 1’inin şirket birleşmesindan kaynaklandığını vurgulayan İldiz, “Yeni yeni sponsorluk anlaşmalarına, Digiturk’un aktardığı kaynağa rağmen, Galatasaray transfer için kredi alıyor. Sadece banka kredisinin artışıyla Galatasaray’ın borcunun artmasını banka kredilerine bağlamak haksızlık olur. Ancak banka borcu şu kadar olmuş, bu kadar borç nereden olmuş denilmeli. Bazı anlayamadığım sorular da etrafta soruluyor. Galatasaray’ın, zaten uzun yıllar kredi kanalları kapalıydı ve uzun zamanlar kredi sınırı 60 milyon dolarla kaldı, çünkü borçlar çok fazlaydı. Şu anda kredi alınabilmesinin nedeni de yüksek faiz ve temlikler verilmesidir. 10 lira alıyorsanız 30 lira temlik veriyorsunuz. Bizim kredibiletimiz çok çok farklılıklara uğramadı. Temlikler çok arttı. Digitürk yayınları da temlik ediliyor” ifadelerini kullandı.
TEMLİK ORANLARI YÜKSEK
Hayri Kozak, Galatasaray’ın borç almasının nedeni olarak Temlik oranlarının yüksek olmasını bağlarken sözlerine şöyle devam etti; ” “Temlik oranları yüksek olduğu için artık bankalar kredi veriyor. Bütün bu söylediklerimiz bir muhalefet gösterisi değil, Mete Bey zaten muhalif değil. Ama bunlar konuşulmadıkça, doğrulara gidemeyiz. Üyelerde hiç bir detaylı verinin olmaması, bazı hesapların gizi kapalı kalması hiç bir verinin olmaması düşünülemez. Tüm hacizlerin bittiği söylenen rakamlar var ki, o rakamları söylemeyeyim. Çok ciddi rakamlar var önümüzde. Bunları konuşmamanın yararı yok” dedi
Geleceğe yönelik gelirler hangi aralarda kullanılmıştır ? ” sorusuna Hayri Kozak, “Kulübün zaten runing cost denilen yaşam giderleri var. Genel olarak tüm gelirlerimizi, hatta giderlerimizi minumum yüzde 65’i direk olarak futbola gitmektedir. Bu sorunu çözmediğimiz takdirde kulüp düze çıkamaz. Şu soruyu sormuştum. Galatasaray futbol şubesini yöneten arkadaşlar, son 4.5 yılda 300 milyon dolar kusür harcanırken bir scouting team nasıl kurulmaz? Adnan Polat son 4 yılda 300 milyon dolar harcadık diyor. Elimde net bir örnek var. Emenike diye bir futbolcu var Türkiye’de. Adamın bonservis bedeli 400 bin euro. Yıllık 170 bin euro alıyor. Galatasaray’da en az 8 futbolcu yılda 2 milyon euro’dan fazla alıyor. Portekiz’deki Hulk, yıllık 900 bin euro alıyor ve bu para Portekiz’de olay olmuş. Bunlar konuşulmuyor. Bunlar ne spor programında, ne de kalem sahiplerince konuşuluyor. Bu araştırmayı yaptığınızda ucuza futbolcu alabiliyorsunuz.”
Dünyadan Barcelona ve Manchester United örneklerini de gösteren Mete İkiz ise, “Barcelona ve Manchester United dünya futbolunda devrim yapmış iki kulüptür. Barcelona’nın ilk 11’inde 7 kişi altyapıdan gelmiş. Rubin Kazan karşısında altyapıdan gelen oyuncular oynadı ve maçı 2-0 kazandılar. Galatasaray’ın Avrupa Kupasını kazanan kadrosuna bakın, altyapıdan gelen isimlerle bunu başarmış. Galatasaray spor kulübü. Ben taraftar olarak Galatasaray çok da kar etsin etmesin umrumda olmaz ki. Ama 2 şey isterim. Sportif başarı ve iyi yönetim. Yöneticiler biz sportif başarı değil, diğer şeylerin peşindeyiz diyemez. Barcelona 2000’li yıllarda kendini yeniden yapılandırdı. Laporta’nın başkanlığında iyi yönetim, önce sportif başarı ondan sonra mali güç ve show business ön plana çıktı” yorumunu yaptı.
Türkiye Futbol Federasyonu’nun bütçelerin denkliği konusunda çalışmalar yaptığını söyleyen Mete İkiz, “Ben de TFF’den gelen talep üzerine bu çalışmada yer aldım. Futbol branşları için uygulanacak ücret cirolar Türkiye’de çok fazla takip edilen bir konu değil; ancak diğer önemli liglerde çok önem veriliyor. Bu kriterlere uyulmadığı taktirde Premier Lig’de puan azaltılmasına bile gidildi. Transfer bedeli artı aylık bazda aldıkları maaşlar -futbolcu ve idari kadro- artı primler bölü futbol branşından elde edilen gelir. Çoğu kulüpte bu yüzde yüzün üzerinde. TFF’de bunu takip ediyor. Çok az istisnalar 100’ün altındadır. Çünkü gelirler azdır. İngiltere’de yüzde 60’dır. Yıl sonunda Galatasaray yönetimi yüzde yüzdün altına inerse TFF’nin kriterlerine uygun hale gelecektir” dedi.
Hayri Kozak transferlerin yapılış tarzını da eleştirirken, “Keita’yı niye sattığımızı biliyoruz. Katar müşteri oldu. Oyuncuyu da zarar etmeden sattık. Elano 7 milyon euro bonservisi. 3.5 milyon euro yılda oyuncuya 1.5 milyon euro menejerine verilen para yılda toplam 12 milyon dolar ediyor. Biz kaça sattık? 2.8 milyon euro’ya. Nerede kaldı uefa normları? Mehmet Topal’ı niye sattık? Uefa normlarına uymak için mi?
Şirket birleşmesi konusuna da değinen ikiliden Mete İkiz, “Biraz geçmişe dönmemiz lazım. Bu şirket neden böyle kurulmuş. Galatasaray’da şirketleşme hareketi ilklerden oldu ve 99’da başladı. O dönemde sportif aş kuruldu. Amerikan kökenli AIG sigorta şirketi bütün aşamalarda oldu. Finansal ortaklık fonu AIG Gs’deki tüm birleşmelerde aktif rol oynadı. 4-5 sene gs hisselerine ortak olduktan sonra belli bir zaman sonra belli bir kar hedefini yakaladığında satacaktır. Nasıl bir yapı kurmalıyım ki kar edeyim düşüncesiyle kuruldu. Gelirin sportif aş’de olduğu, giderin kulüpte olduğu bir birleşme gerçekleşti ve bu dünyada bir ilktir. Öyle bir yapı kurulmuş ki, Gs sportif aş hiç bir şekilde kâr elde edemiyor. O dönemlerde Türkiye krize doğru gidiyordu. AIG ortaklığı şubat krizinin hemen öncesinde yapıldı. Galatasaray Avrupa’da kupa kaldırılmış; ama kâr getirilmiyor. Galatasaray, belli bir süre ortaklığı yapalım sonra geri alırız denilmiş olabilir; ancak halka arz edilince yüze 21’i AIG’ye verilmiş, halka yüzde 16.5 satılmış. Halka arz olmasaydı AIG’deki hisseler alınabilirdi. Böyle olunca aradaki fark Galatasaray’a çok ciddi bir zarar getirdi” dedi.
Hayri Kozak ise şirket birleşmesiyle ilgili olarak şunları söyledi; “Bir defa başlangıçta yüzde 21.05 AIG hisselerinin oranı -yakından takip edenler çok iyi bilir- evveli yüzde 42’ydi. Biz yüzde 42’yi 29 milyon dolara vermiştik. Sonra bu yüzde 42 değişti yüzde 21.05, 21 milyon dolar bir parayla gitti. Yüzde 42’si gitseydi neler olurdu? Birleşmemiş haliyle devam etmiş olsaydı, şirket disiplinli yönetilseydi, sportij aş fonlarına sahip olsaydık, paralarını kolay kolay kullandırmasaydı, Galatasaray farklı noktalarda olabilirdi. Hem bir taraftan SPK hem de diğer yandan UEFa var. Futbol Aş’nin Sportif aş’ye borcu ne kadardı, 31 mayıs 2010’da nerelere vardı. Bu cevapsız kaldı.”
Futbol Aş’nin Sportif AŞ’ye 31 Mayıs 2006’da borcunun 39.4 milyon tl olduğunu dile getiren Hayri Kozak, 28 Şubat 2010’da bu borç 308.7 milyon TL olduğunu söyledi ve “Bunun ne demek olduğunu düşünebiliyor musunuz? Bu durum böyle gelişirken, SPK’dan Galatasaray’a bu borcu kapatın diye bir süre verilmiş. Futbolda olan tüm faaliyetler Futbol Aş’den Sportif Aş’ye satılmış. Karşılığında da 246 milyon TL’lik faturayla o borç alacak kadar düşürüldü” ifadelerini kullandı.
Galatasaray başkanı Adnan Polat’ın “Kulübün 20 yılında kasamızdan çıkacak 1 milyar doları kurtardık” sözlerini de değerlendiren Hayri Kozak, “Ne olmuş? 1 milyar doları nasıl bulmuşlar. Sportif AŞ’nin 2001 ile 2010 arasında yaklaşık 10 yıllık yaşamı var. Her sene kazanmış. 1 milyarı kurtardık deniliyor ya. Halka açık olan yüzde 37’lik hisseler ne kadar kazanmış. Geriye dönüp baktığımızda şirketin toplam kârı 520 milyon TL olmuş. Bunu ölçtüğümüzde ve yıllara böldüğünüzde kulübün dışarıya giden parası toplam 160 milyon TL’yle sınırlı kalmış. Bunun dolar karşılığı da 114 milyon dolar eder. 10 sene de dışarıya 114 milyon dolar kaptırmışım. 20 yılda anormal bir gider olmaz ama olursa yüzde yüz hesaplarsak 228 milyon dolar olsun. 1 milyar dolar ne oluyor. Ama o yatırımcılara gidenler 228 olsa bile artışlar da anormal artacaktı ” şeklinde konuştu.
NationalTurk / Özel Haber
