Sporda Dijitalleşme

Sporda psikososyal alanların temel kavramları ve konularına değindiğim makalelerime dijitalleşme konusu ile devam etmek istiyorum. 13-Mart-2020 tarihinde Antalya Akdeniz Üniversitesi’nde yapılan ‘Dijitalleşme ve Dijital Toplumun Geleceği’ temalı Küresel Dönüşümler ve Farklılaşmalar Kongresinde “Sporda Dijitalleşme Örneği Olarak Sinema Terapisinin Mental Antrenmana Uygulanması” başlıklı bir sunumum oldu. Sunumumda özet olarak şunlardan bahsettim.

Dijital spor; elektronik ortamda üretilen, yapılan ve değerlendirilen spordur. Bu bağlamda dijital spor, sporla ilgili her türlü modern bilgiyi, bilimsel ve felsefi bakışı, teknolojiyle ilgili kuramlar ve kavramlarla değiştirmek ve dönüştürmek demektir. Birden fazla spor anlayışını ve sporla ilgili teknik anlatımı içinde barındıran dijital spor, spor insanının kendisi başta olmak üzere çevresiyle ve teknolojiyle olan etkileşimini sorgulamaktadır. Bu sorgulama sonucunda dijital spor; fizik ve matematik gibi bilimlere olan yakınlığından dolayı geleneksel anlamıyla spor, sporcu, maç ve performans kavramlarını da değiştirmeye başlamıştır. Dijital teknolojisi sayesinde polar saat gibi ölçüm cihazları ile sporcuların kondisyon durumları, maç içinde kat ettikleri koşu mesafeleri ölçülmeye başlamıştır. Bunun yanında sporcuların bilgisayar yardımı ile antrenman ve maçlarda teknik ve taktik becerileri ne kadar sergiledikleri görüntülü analiz ile değerlendirilmektedir. Günümüzde spor kültürü de matematik, istatistik ve fizik bilim dallarının yanında bilgisayar ve elektronik gibi giderek gelişen ve yaygınlaşan teknolojiler ile etkileşime girmiştir. Bu durum fiziksel performansı belirleyen antrenman yöntemlerine yeni tekniklerin girmesine yol açmıştır. Artık daha çok sayıların, simgelerin, sanal biçim, simülasyon ifadesi ve kurguların konuşulduğu ve tartışıldığını gözlemliyoruz. Sporda dijitalleşmenin çok hızlı ve kısa sürede gelişmesi, beraberinde “İstatistik Antrenörü” kavramını da spor kültürünün içine sokmuştur. Zaten dijitalleşme, beraberinde sayısallaştırmayı da getirmektedir.

Dijital teknolojinin merkezinde bulunan bilgisayar, sportif alanda yapılan mental antrenman çalışmalarında da değişikliklere neden olmuştur. Mental antrenörlerin mental destek verme biçimlerine bilgisayar ve projeksiyon cihazları da etki etmeye başlamıştır. Zaten dijital spora, bilgisayar destekli spor da denilebilinir ve artık her profesyonel kulüpte bilgisayar ve projeksiyon cihazı bulunmaktadır. Çünkü projeksiyon cihazı, belki de en etkili sunum yapma cihazıdır. Dolayısıyla dijital spor, sporla ilgili yeni gelişen her bakış açısında olduğu gibi geniş bir bağlamda ve çoklu bakışı seçen uzun süreli çalışmalarla desteklenmektedir. Bu çalışmalardan biri sinema terapisinin temel ilkelerinin uygulandığı mental antrenman çalışmalarıdır.

Sinema filmlerinin veya filmlerden bazı bölümlerin terapi sürecinde bir teknik olarak kullanmasına sinema terapi yani film terapisi denilmektedir. Bu uygulamada mental antrenör, spor insanının ve takımın durumuna uygun olan filmi veya bir filmden ilgili bölümü seçer ve bu filmin seyredilmesini ister. Spor insanı, filmi seyrettikten sonra film hakkında aldığı notlar ve dikkatini çeken sahneler üzerinden gidilerek spor insanında sorun yaratan davranış, duygu ve düşünceler konuşulur. Burada amaç, film yardımı ile spor insanının problemine farklı bakış açıları getirebilmektedir.