Javier Milei Kimdir? Arjantin’i Bir “Deli” mi Yönetecek?
Arjantin'in yeni devlet başkanı kendini "anarko-kapitalist" ilan eden Javier Milei oldu. Peki Javier Milei kimdir?
Arjantin vatandaşları ilginç profil Javier Milei’yi başkan olarak seçti. Allah’ın kendisini görevlendirdiğini iddia eden Javier Milei kimdir?
Javier Milei seçim kampanyası sırasında sessiz tonlardan pek hoşlanmadı.
53 yaşındaki siyasi, merkez bankasını lağvetmek istediğini açıkladı ve planladığı sosyo-politik netleştirmenin sembolü olarak seçim kampanyası sırasında “elektrikli testereyi” çalıştırdı.
Görünüşe göre bu iyi karşılandı: Arjantinliler ikinci tur seçimlerde oyların yüzde 55,69’unu alarak La Libertad Avanza (Özgürlük Gelişmeleri) partisinin liderini cumhurbaşkanı seçti.
Peki Javier Milei kimdir, planlarını uygulama şansı var mı?
Milei, seçim kampanyası sırasında çoğunlukla ülkesinin karmaşık sorunlarına görünüşte basit çözümler vaat etti.
Bakanlıkların çoğunu lağvetmek, ABD dolarını resmi para birimi olarak kullanmak, sosyal programları kökten kesmek ve devlete ait şirketleri özelleştirmek istiyor.
Bir televizyon tartışmasında “Bana 20 yıl verin, Almanya gibi olalım. Bana 35 yıl verin, ABD gibi olalım” sözleriyle sükse yaptı.
Papa Francis’i komünist olarak tanımlayan Milei, silah mülkiyetini serbestleştirmek istiyor ve kürtaj hakkına karşı çıkıyor.
İnsan yapımı olarak nitelediği iklim değişikliğine inanmıyor.
Eski ABD Başkanı Donald Trump ve Brezilya’nın eski devlet başkanı Jair Bolsonaro gibi o da sistem karşıtı söylemler kullanıyor ancak rol modellerinin aksine sağcı radikal saldırılardan kaçınıyor.
Tantra seksi, kılık değiştirmeler ve büyücüler
Javier Milei, eksantrik olarak itibar kazanmak için çok şey yaptı. Köpeklerini televizyonda tanıttı. Ayrıca tantra seks öğretmeni olduğu dönemden kişisel anekdotlar da anlattı.
Kendisi tarafından tasarlanan bir kostüm giyerek “genel anarko-kapitalist” olarak sahnede şarkı da söyledi.
Pek çok Arjantinli onun sıra dışı görünüşlerini beğeniyor çünkü öfkelerini onun aracılığıyla ifade edebiliyorlar:
Milei, 2020 yılına kadar ekonomi uzmanı olarak televizyon stüdyolarını dolaşıyor ve “yukarıdakilerden” şikayet ediyordu.
Javier Milei kimdir? Deli mi?
Bazı insanlar Javier Milei’nin deli olduğunu düşünüyor. “Anarko-kapitalist” hakkındaki izinsiz biyografi “El Loco” (İspanyolca “Çılgın”), Milei’nin çocukluğunda düzenli olarak babası tarafından dövüldüğünü ve okulda yabancı biri olduğunu belirtiyor.
“El Loco” lakabının bu dönemden geldiği belirtiliyor.
Milei daha sonra İngiliz mastifi Conan’ı oğlu olarak gördü. Köpek öldüğünde, “anarko-kapitalist bir büyücü” olan biri aracılığıyla hayvanla temasa geçti.
Köpeğin artık sosyal medyada Milei’nin aşk mesajları gönderdiği bir profili var. Köpek ruhuyla iletişimi geliştirmek için telepati konusunda da eğitim aldı.
Tanrı adına seçim kampanyası
Sırdaşlarına göre Milei sadece hayaletlerle iletişim kurmakla kalmıyor, aynı zamanda onları görebildiğini de düşünüyor.
Bir yandan 40 yıl önce ölen ünlü ekonomi liberali Ayn Rand’la konuştuğunu, diğer yandan 2020’de Tanrı’nın kendisine görünerek ona başkan olma görevini verdiğini söylüyor.
Milei’nin siyaset ile dini ne ölçüde birbirine bağladığı seçim kampanyasında da görülüyor.
2021’de partisini kurduktan sonra Evanjelik Hıristiyanlarla ittifak kurdu.
Seçim kampanyası etkinliklerinde “Cennetin Güçleri” yazan şapkalar dağıttı.
Milei, her zaman “El Jefe” (İspanyolca patron anlamına gelir) olarak tanıttığı 51 yaşındaki kız kardeşi Karina tarafından destekleniyor.
Halkla ilişkiler uzmanının kardeşiyle randevu almak isteyen herkesin öncelikle onun onayını alması gerekiyor.
Karina Milei, seçim kampanyasını cep telefonundan “dikkate değer bir verimlilikle” yönetti.
Milei çok büyük zorluklarla karşı karşıya
Piyasa liberali Milei’nin başkan olarak seçilmesi Arjantin için gerçek bir dönüm noktası.
Solcu Peronistler 20 yılı aşkın süredir ülkenin gidişatını belirliyorlar.
Devlet ekonomiye büyük ölçüde müdahale etti ve kamu hizmetlerine büyük miktarda sübvansiyon sağladı.
Arjantin’in birçok şehrinde kamu sektöründe özel sektöre göre daha fazla işçi istihdam ediliyor.
Milei‘yi politikanın ön saflarına taşıyan şey birçok Arjantinlinin öfkesi ve hayal kırıklığı oldu.
Enflasyon oranı yüzde 138 ve bir zamanların zengin ülkesindeki insanların yaklaşık yüzde 40’ı yoksulluk sınırının altında yaşıyor.
Arjantin, şişmiş bir devlet aygıtından, düşük endüstriyel üretkenlikten ve devleti büyük miktarda vergi gelirinden mahrum bırakan büyük bir kayıt dışı ekonomiden muzdarip.
Ulusal para birimi peso ABD doları karşısında değer kaybetmeye devam ediyor ve borç dağı sürekli büyüyor.
Milei, zaferinin ardından uzlaşma yeteneğini göstermek zorunda çünkü radikal retoriğine rağmen tek başına çok fazla ilerleyemez.
Chatham House araştırma enstitüsünden Christopher Sabatini bir analizde, “Politika dışından pek çok kişi gibi Milei’nin de al-al siyaseti ve demokrasideki çoğulculukla pek ilgisi yok” diye yazıyor.
“İnsanların varoluşsal korkuları var”
Milei özellikle gençler tarafından çok iyi karşılanıyor ve Arjantin’de gençler 16 yaşından itibaren oy kullanabiliyor.
Birçoğu hayatı sadece kriz modunda biliyor, yüksek enflasyon nedeniyle tasarruf edemiyor, geleceğe dair plan yapamıyor.
Konrad Adenauer Vakfı’nın (KAS) Arjantin’deki ofisinin başkanı Susanne Käss, “Şiddet içeren siyasi tartışmalara insanların varoluşsal korkusu eşlik ediyor” diyor.
Milei parlamentoda çoğunluğu alamayacak, kampında eyalet valisi yok ve önemli kilit pozisyonları dolduracak nitelikli personelden yoksun.
KAS uzmanı Käss, “O zaman gerçekte ne kadar deli olduğu ortaya çıkacak” diyor.
