G7 zirvesinde Trump’a İran baskısı

İsrail ile İran arasındaki şiddetli çatışmalar sürerken, dünyanın en büyük ekonomilerini bir araya getiren G7 zirvesi, beklenmedik şekilde Orta Doğu krizinin gölgesinde başladı. Kanada’nın Kananaskis bölgesinde düzenlenen zirvede liderler, ABD Başkanı Donald Trump’tan İran’a yönelik stratejisini netleştirmesini isteyecek. Özellikle Trump’ın “yakında barış olacak” iddiası, Avrupalı liderlerde ciddi soru işaretleri yarattı.

Barış sözü ve belirsizlik

İsrail’in İran’a yönelik geniş çaplı saldırıları ve İran’ın misillemeleriyle artan gerilim, G7 zirvesinin gündemini tamamen değiştirdi. Trump’ın, “barış yakında” sözleriyle ortaya koyduğu iyimser tabloya rağmen, askeri çatışmaların boyutu ve ABD’nin çelişkili mesajları, Avrupa başkentlerinde kaygıyla izleniyor. Zirveye katılan liderler, Trump’tan ya İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’ya ateşkes çağrısı yapmasını ya da savaşı sonuna kadar sürdürme niyetini açıkça ifade etmesini bekliyor.

Ortak bir çizgi arayışı

Zirvede, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Almanya Başbakanı Friedrich Merz, İngiltere Başbakanı Keir Starmer ve ev sahibi Kanada Başbakanı Mark Carney, İran konusunda ortak bir tutum sergilemeye çalışıyor. Macron dışındaki liderler ilk kez G7 zirvesine katılıyor. Almanya Başbakanı Merz, zirveye katılmadan önce yaptığı açıklamada, “İran’a diplomasiye alan tanıma” çağrısı yaparken, aynı zamanda ülkenin nükleer silah sahibi olmasının engellenmesi gerektiğini belirtti.

ABD-İran görüşmeleri iptal edildi

Trump’ın “barış” söylemi, ABD ile İran arasında pazar günü yapılması planlanan sivil nükleer program görüşmelerine yeniden dönülebileceği yönünde yorumlanmıştı. Ancak İsrail’in geçen perşembe gerçekleştirdiği saldırılar sonrası bu görüşmeler iptal edildi. İran Dışişleri Bakanı Abbas Araghchi, saldırıların diplomatik çabaları sabote ettiğini söyledi ve “İsrail saldırmayı bırakırsa biz de dururuz” ifadelerini kullandı.

Trump’ın tutumu net değil

Trump’ın İsrail’in askeri operasyonlarını “mükemmel” olarak nitelemesi, ancak aynı zamanda ABD’nin saldırılara katılmadığını iddia etmesi, Tahran yönetimi tarafından inandırıcı bulunmuyor. İran, ABD’nin açık ve kamuya açık şekilde tarafsızlığını ilan etmesini talep ediyor. Trump ise İran’a, misillemelerini ABD tesislerine veya çıkarlarına yöneltmemesi konusunda sert uyarılarda bulunuyor.

Zirvenin gündemi değişti

Asıl gündeminin Ukrayna’daki savaş ve ticaret tarifeleri olması beklenen G7 zirvesi, İsrail-İran krizi nedeniyle farklı bir rotaya girdi. Ev sahibi Kanada, ortak bir sonuç bildirgesi yayınlama planından vazgeçti. Bunun yerine liderlerin yapay zekâ, Çin, enerji güvenliği ve kritik madenler gibi uzun vadeli konulara odaklanması bekleniyor. Ancak mevcut koşullarda İran dosyasının zirvenin odak noktası haline gelmesi kaçınılmaz görünüyor.