FBI, “yasadışı emre itaatsizlik” videosu sonrası Demokrat vekilleri ifadeye çağırdı

ABD’de altı Demokrat Kongre üyesinin, sosyal medyada yayınlanan bir videoda Amerikan askerlerine “yasa dışı emirleri reddetme” çağrısı yapmasının ardından Federal Soruşturma Bürosu’nun (FBI) harekete geçtiği bildirildi. Kongre güvenlik birimlerine ulaşan FBI görevlilerinin, videoda yer alan vekillerle görüşme talep etmesi, Başkan Donald Trump’ın paylaşımında “vatana ihanet ve isyan” suçlamalarını gündeme getirmesinden bir gün sonra geldi. Pentagon’un aynı video nedeniyle Senatör Mark Kelly hakkında inceleme başlatmasının ardından yeni FBI adımı, tartışmayı Washington’un merkezine taşıdı.

Demokrat Vekiller: Bu bir gözdağı girişimi

Michigan Senatörü Elissa Slotkin, FBI’ın terörle mücadele biriminin altı vekile yönelik bir inceleme süreci başlattığını duyurdu. Slotkin, adımı “Trump’ın muhalifleri hedef almak için federal kurumları kullanma çabası” olarak nitelendirdi. Açıklamada imzası bulunan dört Demokrat Temsilci ise “Hiçbir tehdit bizi Anayasa’ya bağlılık görevimizden vazgeçiremez” dedi. Videoda yer alan tüm isimlerin geçmişte askerî ya da istihbarat kökenli olması dikkat çekti.

Cumhuriyetçilerden soruşturmaya tepki

Alaska Senatörü Cumhuriyetçi Lisa Murkowski, hem Pentagon’un hem FBI’ın girişimini eleştirerek, askerlerin yasa dışı emirleri reddetme hakkını hatırlatmanın “vatana ihanet” gibi gösterilmesini “sorumsuzluk” olarak tanımladı. Murkowski, “Bu tür incelemeler, kurumların asıl görevlerini gölgeliyor” ifadelerini kullandı.

FBI, talebin gerekçesini açıklamadı

FBI’ın ifadeye çağırma talepleri Meclis ve Senato Güvenlik Amirlikleri üzerinden iletildi ancak büro soruşturmanın kapsamına dair bir açıklama yapmadı. FBI Direktörü Kash Patel, devam eden bir süreç olduğu gerekçesiyle yorum yapmazken, “Bir soruşturmanın açılması için hukuki gerekçenin olup olmadığına kariyer uzmanları karar verir” dedi.

Pentagon’un Mark Kelly incelemesi sürüyor

Pentagon’un Senatör Mark Kelly hakkındaki incelemeyi Donanma’ya devrettiği ve 10 Aralık’a kadar ön rapor istediği bildirildi. Videoda Kelly, askerlerin yasa dışı emirleri reddetme yükümlülüğünü hatırlatmıştı.

Askerlerden “endişe” mesajları

Slotkin, videonun belirli bir olaya yanıt olarak değil, askerlerden giderek artan sayıda “endişe mesajı” gelmesi üzerine hazırlandığını söyledi. Slotkin, bazı askerlerin Washington, Los Angeles, Chicago gibi kentlerde görevlendirilmeleri halinde “hukuka aykırı bir emir alıp almayacaklarından” endişe ettiklerini aktardı.

Askeri hukuk: Yasa dışı emir reddedilir

ABD askerî hukukuna göre personel, hukuka aykırı emirleri uygulamakla yükümlü değil; aksine bu emirleri reddetmek zorunda. Uluslararası hukukta “Nürnberg savunması” olarak bilinen “emir aldım” yaklaşımı ise sorumluluğu ortadan kaldırmıyor.