Trump’ın Ortadoğu Savaşıyla İmtihanı! Destek mi tehdit mi?

İsrail’in Tahran’a yönelik hava saldırıları sürerken, ABD Başkanı Donald Trump’ın bu krizdeki tutumu dikkatle izleniyor. Trump’ın hem İsrail’e açık destek verip hem de çatışmadan uzak durmaya çalışması, uluslararası kamuoyunda kafa karışıklığı yaratıyor. G7 Zirvesi’nden ani ayrılışı, sosyal medyadan yaptığı çelişkili açıklamalar ve Washington’daki sessiz diplomasi, Beyaz Saray’ın bu savaştaki pozisyonunun hâlâ şekillenmekte olduğunu gösteriyor.

Netanyahu ile “tam koordinasyon” ama…

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun “ABD ile tam koordinasyon içinde hareket ediyoruz” açıklamasına karşın Trump, sosyal medya platformu Truth Social’da yaptığı paylaşımda, “Ortadoğu’daki gelişmelerle ilgileniyorum ama bu, ateşkesle ilgili değil. Çok daha büyük bir şey” ifadelerini kullandı. Trump’ın bu açıklaması, ABD’nin saldırılarda doğrudan rol oynayıp oynamadığına ilişkin belirsizliği artırdı.

Trump’ın seçenekleri masada

Trump’ın önünde üç kritik yol bulunuyor: İsrail’in baskısıyla saldırılara destek vererek çatışmayı büyütmek, statükoyu koruyarak süreci izlemek ya da kendi siyasi tabanına kulak verip çatışmadan tamamen geri çekilmek.

İlk senaryoda Netanyahu’nun uzun süredir bastırdığı gibi İran’a yönelik askeri baskının artması, ABD’nin doğrudan operasyona dahil olmasına kapı aralayabilir. Özellikle Fordow’daki nükleer tesisin yok edilmesi için ABD’nin elindeki sığınak delici bombaların devreye alınması, bu senaryoyu güçlendirebilir.

Beyaz Saray’da temkinli sesler

Ancak ABD Ulusal Güvenlik Konseyi içinde yer alan bazı isimlerin, İsrail’in İran’daki saldırılarına daha fazla destek verilmesinin Amerikan askerî varlığını tehlikeye atabileceği uyarısında bulunduğu aktarılıyor. Zira İran’ın saldırılarına karşı koymak için halihazırda ABD destroyerleri ve füze bataryaları İsrail’e destek veriyor. Trump’ın danışmanları, ABD’nin savaşa daha fazla çekilmesinin hem bölgede hem de iç politikada ağır bedeller doğurabileceğine dikkat çekiyor.

MAGA tabanı tepkili: Amerika’yı değil, İsrail’i savunuyoruz

Trump’ın kararlarını etkileyen bir diğer unsur da kendi tabanı. “America First” (Önce Amerika) söylemini benimseyen MAGA (Make America Great Again) hareketi içindeki bazı isimler, ABD’nin İsrail’e koşulsuz desteğini sorgulamaya başladı.

Trump’a yakın isimlerden gazeteci Tucker Carlson, “İsrail’in savaşını ABD’ye taşıyorlar. Bu, Trump’a oy veren milyonlarca insana atılmış bir tokattır” derken, Temsilciler Meclisi üyesi Marjorie Taylor Greene ise “İsrail-İran savaşına dahil olmak isteyen kim varsa Amerika’nın çıkarlarını savunmuyor” diyerek açık eleştiride bulundu.

Bu çıkışların ardından Trump’ın sosyal medya mesajlarında tonu yumuşattığı ve “ABD, İran’a yönelik saldırılarda yer almadı. Herkes müzakere masasına dönmeli” ifadelerini kullandığı görüldü.

İran: Bir telefon yeter

İran Dışişleri Bakanı Abbas Araghchi, Trump’a dolaylı bir çağrıda bulunarak “Eğer gerçekten diplomasi istiyorsa, Netanyahu’yu durdurmak için bir telefon yeterli” açıklamasında bulundu. Bu sözler, İran’ın çatışmayı sonlandırmak için hâlâ ABD ile diyaloğa açık olduğu mesajını taşıdı.

ABD içinde çatlak sesler büyüyor

Trump’ın dış politikadaki gelgitli tavrı, hem Kongre’deki Cumhuriyetçiler arasında hem de uluslararası müttefikler nezdinde soru işaretleri yaratıyor. Özellikle G7 zirvesinde alınamayan ortak kararlar ve Trump’ın zirveyi yarıda bırakması, ABD’nin uluslararası itibarını da zedeliyor.

Trump’ın seçim öncesi böyle kritik bir çatışmada alacağı yön, sadece Ortadoğu değil, Amerikan iç politikası açısından da belirleyici olacak.