Sportif alanda zihinsel performans antrenörlüğü yapan NationalTurk yorumcusu  Ersin Afacan’ın, ‘Sporda Değer ve Önem’ başlıklı yazısı;

Yazıma öncelikle tanımlarla başlamak istiyorum.

Önem; Bir şeyin nitelik veya nicelik bakımından değeri olma durumu yani ehemmiyet.
Değer; Bir şeyin önemini belirlemeye yarayan soyut ölçü, bir şeyin değdiği karşılık yani kıymet.

Değerler, sürekli olarak başvurduğumuz içsel referanslar olarak, kararlarımıza ve dolayısıyla hayatımıza etki etmektedir. Felsefenin en eski konularından biri olan “değer” kavramı, kişilerin duygu, düşünce ve davranışlarını nitelemeye, değerlendirmeye ve yargılamaya yarayan ölçütlerin kaynağını oluşturmaktadır.

Dolayısıyla, değerlerin sporcu ve toplum üzerinde önemli bir etkisi vardır. Yani değerler, bireysel düzeyde sporcunun amaçlarına ve eylemlerine rehberlik ederken, kulüp düzeyinde de amaçlar, politikalar ve stratejilerin belirlenmesine yön vermektedir. Sporcuların sahip olduğu değerlerle örtüşen kulübün değerleri, çalışanlarca kolaylıkla benimsenmekte ve kurumsal bütünleşme ve örgütsel aidiyet bilincinin oluşmasına katkı sağlamaktadır. Ayrıca sporcunun ve kulübün değerleri, bireysel ve takımsal başarıya ilişkin algılarına, kişilerle ilişkilerine, kararlarına, sorunlara bakışına ve problem çözümüne etki etmektedir.

Aslında önemli olan bir şeyin değerli olması gerekmiyor. Aynı şekilde değerli olanın da önemli olması şart değil. Çünkü önem insana bağlı, değer ise insandan bağımsızdır. Mesela mental antrenman sporda değerlidir. Bunu bilen yönetici, antrenör, sporcu mental desteğe önem verir. Bir insanın önem vermemesi ise değeri düşürmez. Mesela bir yönetici, antrenör veya sporcu takımdan ayrıldığında o takım için bir eksiklik hissedilmiyorsa o kişiye verilen önem, atfedilmiştir. Yani o kişinin aslında takımda gerçek anlamda bir değeri yoktur. Dolayısıyla gittiğinde yeri zor doldurulanlar veya doldurulamayanlar değerlidir. Mesela insanın aklı değerlidir. Bir sporcu aklına yatırım yapıyorsa ona değer vermiş ve önem göstermiş olur. Ülkemizde ciddi bir sorun bu!

Spor kültürümüzde önemli insan olma isteğinde olanlar çok. Kapılar açılsın ve kendinden bahsedilsin. Halbuki değerli insan, kalıcı olandır. Değerli olmadan önemli olmaya çalışmak sporumuza zarar veriyor. Değerli olmak sağlam karakter, yeterli bilimsel bilgi, felsefi temelden geçer. Felsefe ve sanatta olduğu gibi sporda da deha sayılan kişiler ülkemizde yetişse de toplum algısı geride kalınca o yetenekleri ve bilgileri ya başkaları önemseyip değerlendiriyor ya da o yetenekler olması gereken yerlere gelemiyor.

Özetle bizim gibi gelişmekte olan geri kalmış toplumlarda önem ve değer algısı da yeterince gelişmemiştir. Bundan dolayı çok değerli bilgiler, o topluma verilse bile eğer önemi anlaşılmamışsa değerlendirilemiyor ve değerlendirme olmayınca da yeterince gelişim olmuyor! Değerlerin ne kadar önemli olduğu tam olarak bilinmediği için sporda mental antrenman gibi bazı çalışmaların etkileri yeterince kavranamıyor ve olumlu bir katkı sağlayacak şekilde bilinçli ve etkin olarak kullanılması da yeterince yaygınlaşmıyor.

Ersin Afacan – NationalTurk