ABD hükümeti, Demokratlar ve Cumhuriyetçiler arasındaki uzlaşmazlık nedeniyle altıncı haftasına giren kapanmayla birlikte tarihinin en uzun durgunluk dönemine doğru ilerliyor. Taraflar arasında hâlâ ciddi bir müzakere yok. Milyonlarca Amerikalı, gıda yardımı programlarından mahrum kalma ve sağlık sübvansiyonlarının yıl sonuna kadar sona ermesi tehlikesiyle karşı karşıya.
Trump: Tam olarak istediğimizi yapabiliriz
CBS televizyonuna konuşan Başkan Donald Trump, Demokratların “şantajına boyun eğmeyeceğini” belirterek, ancak hükümet yeniden açıldıktan sonra müzakere masasına oturacağını söyledi. Trump, Demokratların “yollarını kaybettiğini” savunarak Cumhuriyetçilere de “daha sert olma” çağrısı yaptı.
“Engellemeyi kaldırırsak, tam olarak istediğimizi yapabiliriz,” diyen Trump, Senato’daki 60 oy kuralının kaldırılmasını yeniden gündeme getirdi.
Kongre’de kritik hafta
Kapanmanın 33. gününde taraflar hâlâ çözüme ulaşamadı. Senato Çoğunluk Lideri John Thune, her geçen gün derinleşen krizde ılımlı Demokratlarla Cumhuriyetçiler arasında bir uzlaşı arayışını sürdürüyor. Cumhuriyetçiler’in yasa tasarısını geçirebilmesi için beş Demokrat’ın desteğine ihtiyacı var.
“Beş cesur insana ihtiyacımız var. Amerikalıların hayatını siyasi hesaplardan daha değerli görenlere,” diyen Thune, hükümetin yeniden açılması için çağrısını yineledi.
Demokratlar ise sağlık güvencesi desteğinin uzatılması ve federal çalışanların işten çıkarılmaması için somut taahhüt istiyor. Ancak bu görüşmelerin kalıcı bir çözüm doğurup doğurmayacağı belirsiz.
Sağlık yardımları krizin merkezinde
Krizin odağında, Obama döneminde yürürlüğe giren Affordable Care Act (Obamacare) sübvansiyonları yer alıyor. Trump, yasanın “berbat” olduğunu savunarak Demokratlara, “Önce hükümeti açın, sonra sağlık sistemini düzeltiriz” mesajı verdi.
Demokratlar ise tam tersi bir görüşte. Onlara göre, pandemi döneminde genişletilen sübvansiyonlar sayesinde milyonlarca kişi uygun fiyatlı sigorta elde etti ve bu desteğin sürmesi gerekiyor. “Sağlık krizini çözmek için Trump ve Cumhuriyetçilerle masaya oturmaya hazırız,” diyen Demokrat lider Chuck Schumer, Beyaz Saray’a müzakere çağrısını yineledi.
İki partiden de uzlaşı sinyali yok
Trump, uzlaşı çağrılarına rağmen geri adım atmıyor. Asya gezisinden döner dönmez Senato’daki “filibuster” kuralının kaldırılması çağrısını yineledi. Ancak Cumhuriyetçiler bile bu öneriye sıcak bakmıyor. Parti liderleri, kuralın azınlık haklarını koruduğunu ve Senato’yu “denge unsuru” haline getirdiğini savunuyor.
Trump, sosyal medya üzerinden Demokrat liderleri hedef almayı da sürdürdü. Demokrat Temsilciler Meclisi Lideri Hakeem Jeffries’i tiye alan paylaşımlar yapan Trump, parti içinde tepki çekti. Demokratlar, başkanın krizi çözmek yerine “dalga geçtiğini” belirtti.
Kapanmanın ekonomik bedeli büyüyor
Hükümetin kapalı kalması, yüz binlerce kamu çalışanını maaşsız bırakırken ülke genelinde aksaklıklar artıyor. Havaalanlarında personel eksikliği nedeniyle rötarlar yaşanıyor. New York Newark Havalimanı’nda inişlere iki saate varan gecikmeler bildirildi; yetkililer, durumun kötüleşmesi halinde uçuşların tamamen durdurulabileceğini duyurdu.
Ulaştırma Bakanı Sean Duffy, “Birçok çalışan artık seçim yapmak zorunda: Çocuklarına yemek mi alsın, kirayı mı ödesin, yoksa maaş almadan işe mi gitsin?” diyerek durumun ciddiyetini özetledi.
Gıda yardımları tehlikede
Kapanmadan en çok etkilenen kesimlerden biri, 42 milyon Amerikalıya destek sağlayan SNAP gıda yardımı programı oldu. Tarım Bakanlığı, 8 milyar dolarlık ödemeleri durdurma planı yaparken iki federal mahkeme, fonların yeniden aktarılmasına hükmetti.
Demokrat lider Hakeem Jeffries, hükümeti “açlığı silah haline getirmekle” suçladı. “Diğer alanlara kaynak bulunabiliyor ama açlıkla mücadeleye gelince bekleniyor,” dedi.
Hazine Bakanı Scott Bessent ise CNN’e yaptığı açıklamada, “SNAP ödemelerinin yeniden yapılabilmesi için Demokratlardan beşinin hükümeti açmak yönünde oy vermesi gerekiyor,” ifadelerini kullandı.
Tarihsel rekor kapıda
Kapanma, birkaç gün içinde 2019’da yaşanan 35 günlük rekoru geçmeye hazırlanıyor. O dönemde de kriz, Trump’ın Meksika sınırına duvar talebi nedeniyle çıkmazdaydı. Şimdi ise milyonlarca Amerikalı maaşsız, yardımsız ve belirsizlik içinde bekliyor. Washington’da siyasi düğüm çözülmezse, ABD tarihinin en uzun hükümet krizi olarak kayda geçecek.
