Trump-Putin görüşmesine günler kala Ukrayna’da ‘toprak takası’ tartışması

ABD Başkanı Donald Trump’ın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Alaska’da bu cuma yapmayı planladığı görüşme, Ukrayna savaşı için kritik bir dönüm noktası olarak görülüyor. Trump, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’nin de dahil olabileceği bir barış anlaşmasına “çok yakın” olduklarını söylerken, masada “toprak takası” seçeneğinin bulunması, Kiev ve Avrupa başkentlerinde endişe yarattı. Avrupa liderleri, Trump’ın barış girişimine destek verirken, Ukrayna’nın güvenlik çıkarlarının korunması ve Moskova üzerindeki baskının sürdürülmesi gerektiğini vurguladı.

Toprak takası formülü masada

Trump, olası anlaşmanın “her iki tarafın da yararına olacak şekilde bazı toprak değişimlerini” içerebileceğini söyledi. Bu formül, Ukrayna’nın önemli bölgelerinden vazgeçmesini gerektirebilir. Zelenskiy ve Avrupalı müttefikleri ise bunun Rusya’yı daha fazla saldırıya teşvik edeceği görüşünde.

Avrupa’dan ortak açıklama

Fransa, İtalya, Almanya, Polonya, İngiltere, Finlandiya liderleri ve Avrupa Komisyonu Başkanı’nın imzaladığı ortak açıklamada, “Diplomatik çözüm, Ukrayna’nın ve Avrupa’nın hayati güvenlik çıkarlarını korumalıdır” denildi. Liderler, uluslararası sınırların güç kullanılarak değiştirilemeyeceği ilkesinin altını çizdi ve müzakerelerin ancak ateşkes ya da çatışmaların azalmasıyla başlayabileceğini ifade etti.

Zelenskiy: Cephe hattı sınır değildir

Zelenskiy’nin başkanlık ofisi şefi Andriy Yermak, “Ateşkes gerekli ama cephe hattı bir sınır değil” diyerek, Kiev’in toprak tavizine kapalı olduğunu yineledi. Avrupa’nın önerdiği karşı planın ayrıntıları açıklanmazken, iddialara göre öneri, ateşkesin ilk adım olması ve herhangi bir toprak değişiminin karşılıklı ve güvence altına alınması yönünde.

Yoğun diplomasi trafiği

Chevening House’daki toplantılar sonrası Zelenskiy, görüşmeleri “yapıcı” olarak nitelendirdi. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, “Ukrayna’nın geleceği, Ukraynalılar olmadan belirlenemez” mesajı verirken, İngiltere Başbakanı Keir Starmer da “adil ve kalıcı barış” vurgusu yaptı. Trump’ın özel temsilcisi Steve Witkoff’un Moskova ziyaretinde “büyük ilerleme” sağladığı açıklaması, sürecin hızlandığı yorumlarına yol açtı.

Cephede tablo değişmedi

Doğu ve güney cephelerinde çatışmalar sürerken, Rusya yaklaşık ülkenin beşte birini kontrol ediyor. Ukrayna ordusu, Kursk bölgesinde küçük bir varlıklarını koruduklarını belirtirken, Rusya bu güçleri nisan ayında bölgeden çıkardığını iddia etti. Kiev sokaklarında ise savaşçı ruh hâlâ yüksek; halk, tek bir karış topraktan vazgeçmeyeceklerini söylüyor.