Brezilya’da okullarda siyahi tarih dersi seferberliği
Brezilya’da Afro-Brezilyalıların tarihi, kültürü ve sanatı, eğitim sisteminde uzun yıllardır görmezden geliniyor. Ancak son yıllarda hem öğretmenler hem de yeni hükümet adımlarıyla bu tablo değişmeye başladı.
Brezilya’da nüfusun yarısından fazlasını siyahi yurttaşlar oluşturmasına rağmen Afro-Brezilyalıların tarihi genellikle kölelik dönemiyle sınırlı olarak öğretiliyor. Bu durum, Afro-Brezilyalı kimliğinin bir asırdan fazla süren tarih, kültür ve sanatının göz ardı edilmesine neden oluyor.
Siyahi tarihini anlatan şarkılar
Rio de Janeiro’nun Bomsucesso semtindeki Yuri Gagarin okulunun bahçesinde, yoğun yağmur altında toplanan yüzlerce öğrenci, öğretmen ve rap sanatçısı Allan Pevirguladez’in şarkılarıyla coştu. Pevirguladez’in yazdığı çocuk şarkıları, Brezilya’nın kültürel çeşitliliğini kutlarken, çocuklara ırkçılıkla mücadeleyi de öğretiyor.
Pevirguladez’in “Benim saçım çok güzel, bu bir Black power. João’nunki de çok güzel, sarı ve düz. Vitoria’nınki de tatlı, çikolata örgüler” dizeleri, Brezilya’nın farklı etnik kökenlerinden gelen çocukların bir arada, kendilerini sevgiyle ifade etmelerini sağlıyor.
Yasa var ama uygulama zayıf
Brezilya’da 2003 yılında çıkarılan ve okullarda Afro-Brezilyalı tarihi ve kültürünün öğretilmesini zorunlu kılan yasa aradan geçen 22 yıla rağmen büyük oranda uygulanmıyor. Son araştırmalara göre, ülke genelinde devlet okullarının sadece %29’u bu konuda bir eğitim programı uyguluyor; özel okullarda bu oran daha da düşük.
Brezilya’da kitaplar ve müfredatta değişiklik
İlk “Afrika ve Afro-Brezilya Tarihi El Kitabı”nı yazan öğretmen Luciano Braga, bu alanda önemli bir boşluğu doldurdu. Braga, derslerde Afro-Brezilyalı sanatçıların, müzisyenlerin ve yazarların tanıtılmasını sağlayarak, çocuklara tarihlerini yalnızca acı dolu bir geçmiş olarak değil, aynı zamanda gurur duyulacak bir miras olarak öğretmeye başladı.
Hükümetten yeni hamleler
Eğitim, Çeşitlilik ve Kapsayıcılık Sekreteri Zara Figueiredo’nun girişimiyle, Afro-Brezilyalı tarihini müfredata dahil etme kararı geçtiğimiz 14 Mayıs’ta bir kararla resmileşti. Hükümet, 50 bin yeni öğretmen kadrosu, okulları ödüllendirecek anti-ırkçılık sertifikası ve 1.500 yeni uygulama memurunun atanması gibi somut adımlar atmayı planlıyor.
Değişimin öncüleri
Pevirguladez’in okul konserleri şimdiden bir fenomen haline gelmiş durumda. Ünlü sanatçının Instagram hesabındaki bekleme listesinde 400’den fazla okul yer alıyor. Yeni albümüyle birlikte, Rio’nun kuzeyindeki Duque de Caxias şehrinde düzenlenecek ilk büyük konserinde 400 çocuk ve aile katılacak.
