Sportif alanda zihinsel performans antrenörlüğü yapan bir sosyal bilim uzmanı olan NationalTürk yorumcumuz Ersin Afacan’ın Bilişsel – Davranışsal Terapi ile ilgili yazısını sizlerle paylaşıyoruz;

Bilişsel ve Davranışsal Terapiler, bilimsel bir zemin üzerine kurulu ve sporcu ile takım üzerinde yapılan araştırmalarla geniş bir sorun alanında etkili olduğu ispatlanmış psikolojik yardım yaklaşımlarıdır. Bilişsel ve davranışsal terapiler, zihinsel oyun antrenörleri tarafından sporcu, takım ve antrenörler üzerine uygulanır.

Bu yaklaşım yetenek, yaş, cinsiyet veya lig ayırımı gözetmeden herkese yardımcı olabilmek için kullanılır. Mental antrenmanlarla yapılan bu yardımda, sporcu ile zihinsel performans antrenörü çeşitli sorunları belirlemek ve anlamak için terapötik bir işbirliği içinde düşünce, duygu ve davranışlar arasındaki ilişkiler konusunda çalışır. Bu yaklaşım genellikle “şimdi ve burada” üzerine odaklanır. Sporcunun yaşadığı sorunlar hakkında zihinsel performans antrenörü ile sporcu ortak görüşler geliştirir. Sporcuya özgü olarak planlanan, zamanla sınırlandırılmış terapinin hedefleri belirlenmeli ve hedefe yönelik çözüm stratejileri düzenli olarak gözden geçirilmelidir.

Bilişsel ve davranışçı yaklaşımı kullanan zihinsel performans antrenörleri;

1. Üniversitelerin psikoloji, sosyoloji, felsefe, beden eğitimi, rehberlik ve psikolojik danışmanlık bölümlerinden lisans veya yüksek lisans seviyesinde mezun olmuş,

2. Amatör veya profesyonel olarak lisanslı spor yapmış,

3. Üniversitelerin Beden Eğitimi ve Spor Yüksek Okullarında spor felsefesi, spor sosyolojisi, spor psikolojisi derslerini anlatabilecek ve bu alanlarda seminer verebilecek bilgi birikimi ve dökümanına sahip olan profesyonelleridir.

Bu kişiler bilişsel ve davranışçı uygulamalarını yukarıdaki ilkeleri gözeterek yapsalar da kendilerini zihinsel performans antrenörü, mentor veya spor psikologu olarak tanımlayabilirler. Bu farklı unvanlar, danışmanların bireysel seçimlerini ve belli tekniklere yönelik aldıkları eğitimi yansıtır.

Bilişsel terapiler, doğrudan soruna yönelik düşünceleri, duyguları ve inançları öncelikle ele alır. Davranışçı terapiler, daha çok davranışa yöneliktir. Bilişsel ve davranışçı terapiler ise hem düşünce, duygu ve inançlara hem de davranışlara yönelir. Dolayısıyla bana göre bir zihinsel performans antrenörü bilişsel ve davranışsal yaklaşımı temel almalıdır. Belki de en önemli amacımız sporcularımıza düşünce, duygu ve davranış biçimlerinde arzu ettikleri değişimi sağlamalarında yardımcı olmaktır.

Ersin Afacan