İsrail ile Hamas arasında iki yıldır süren savaşın sonlandırılması amacıyla başlatılan ateşkes müzakereleri, Mısır’ın Şarm El-Şeyh kentinde başladı. ABD Başkanı Donald Trump’ın 20 maddelik ateşkes planı temelinde yürütülen görüşmelere, ABD, Katar, Mısır ve Türkiye’den arabulucular katılıyor.
Trump, müzakerelerin “olumlu ilerlediğini” belirterek, “Hamas önemli tavizler veriyor, bu kez gerçekten bir anlaşmaya varabiliriz” dedi.
İki yıl sonra yeniden masada
Bugün, 7 Ekim 2023’te Hamas’ın İsrail’e düzenlediği saldırının ikinci yıl dönümü. O saldırılarda 1.200 İsrailli yaşamını yitirmiş, 250’den fazla kişi rehin alınmıştı.
İsrail’in ardından başlattığı askeri operasyonlar sonucu ise Gazze’de 67 binden fazla Filistinli hayatını kaybetti, yüzbinlerce kişi yerinden edildi. Birleşmiş Milletler’e bağlı bağımsız soruşturma komisyonu, İsrail’in Gazze’de “soykırım suçu işlediği” sonucuna varırken, Tel Aviv yönetimi bu iddiaları reddetti.
Dolaylı müzakereler, yüksek güvenlik önlemleri
Mısır devlet televizyonuna göre taraflar, doğrudan değil, arabulucular üzerinden iletişim kuruyor. ABD, Katar ve Mısır heyetleri, İsrail ile Hamas arasında mekik diplomasisi yürütüyor.
Görüşmelerde öncelikli olarak, Gazze’de kalan 48 rehinenin serbest bırakılması ve karşılığında İsrail hapishanelerindeki Filistinli tutukluların salıverilmesi gündemde.
Trump’ın planı ayrıca, İsrail’in kademeli olarak Gazze’den çekilmesini, uluslararası bir istikrar gücü kurulmasını ve Gazze’de geçici bir yönetim yapısının oluşturulmasını öngörüyor.
Trump: “Bu sadece Gazze değil, Orta Doğu barışı”
Washington’da gazetecilere açıklama yapan Trump, “Gerçek bir barış anlaşmasına ulaşma ihtimalimiz çok yüksek. Bu sadece Gazze için değil, tüm Orta Doğu için bir dönüm noktası olabilir” ifadelerini kullandı. ABD Başkanı, iki tarafı da uyararak “hızlı hareket edilmezse daha fazla kan dökülebileceğini” söyledi.
İsrail’de anma törenleri, protesto tartışmaları
İsrail bugün saldırıların ikinci yıl dönümünü anıyor. Ancak resmi devlet töreni, İbrani takvimine göre 16 Ekim’de (24 Tişri) Kudüs’teki Herzl Dağı’nda düzenlenecek. Ülkede birçok sivil toplum örgütü, özel anma etkinlikleri organize etti. Gazze sınırındaki bölgelerden hayatta kalanlar ve kayıp yakınları tarafından düzenlenen KUMU adlı sivil girişimin konseri bu akşam ülke genelinde canlı yayınlanacak.
Birleşik Krallık Başbakanı Keir Starmer ise, aynı gün düzenlenecek Filistin yanlısı protestolara karşı çıkarken, “7 Ekim gibi bir günde bu tür gösteriler düzenlemek İngiliz değerleriyle bağdaşmıyor” dedi.
Gazze’de insani yardım hazırlığı
Birleşmiş Milletler ve Kızılhaç, ateşkes planının onaylanması halinde bölgeye yardımların hemen ulaştırılacağını açıkladı.
BM, “ekiplerimizin Gazze’ye girmek için hazır beklediğini” bildirdi.
Kızılhaç ise, rehine ve tutuklu değişiminde insani ara bulucu rolü üstlenmeye hazır olduklarını duyurdu.
Savaşın gölgesinde umutlu bir masa
Görüşmeler, İsrail’in geçen ay Katar’da Hamas’ın müzakere heyetine yönelik düzenlediği başarısız saldırının ardından yeniden başlaması nedeniyle kritik önem taşıyor. Diplomatik kaynaklar, bu kez “her iki tarafın da gerçek bir siyasi irade ortaya koyduğunu” belirtiyor. Ancak halen çözülemeyen konular arasında, Hamas’ın silahsızlanması, Gazze’nin yönetimi ve İsrail’in nihai çekilme takvimi yer alıyor.
