Trump’ın Gazze planına Netanyahu’dan destek: Hamas’a silah bırak çağrısı

ABD Başkanı Donald Trump’ın Gazze için hazırladığı kapsamlı barış planı, bölgedeki dengeleri yeniden şekillendirecek maddeler içeriyor. Beyaz Saray’da yapılan görüşmenin ardından İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun desteğini açıkladığı plan, Hamas’a silah bırakma karşılığında ateşkes, geniş çaplı insani yardım ve yeniden inşa vaadi sunuyor. Ancak yaklaşık iki yıldır süren savaşın ardından Gazze’nin geleceğini belirleyecek bu kritik anlaşmaya Hamas’ın nasıl yanıt vereceği büyük merak konusu.

Trump ve Netanyahu “Board of Peace” yönetiminde anlaştı

Trump ile Netanyahu’nun Beyaz Saray’da duyurduğu plana göre Gazze, uluslararası bir güvenlik gücünün kontrolüne bırakılacak. Bu süreçte “Barış Kurulu” adı verilen ve Trump ile eski İngiltere Başbakanı Tony Blair’in başkanlık edeceği bir yapı, Gazze’nin yönetimi ve yeniden inşasını denetleyecek. Filistin Yönetimi’nin ise ileride Gazze’nin idaresini devralabilmesi için köklü reformlardan geçmesi şart koşuluyor.

Hamas için ağır şartlar

Plan, Hamas’ın tüm askeri altyapısını lağvetmesini, tünelleri kapatmasını ve silahlarını teslim etmesini öngörüyor. Buna karşılık İsrail, 250 müebbet mahkûmun yanı sıra Gazze’den alınan 1700 tutukluyu serbest bırakacak, kadın ve çocukların tamamını tahliye edecek. Hamas’ın elindeki 48 rehinenin 72 saat içinde iade edilmesi şart koşuluyor. Ayrıca İsrail, Gazze’deki askerlerini kademeli olarak geri çekecek ancak “güvenlik hattı” oluşturma hakkını elinde tutacak.

Uluslararası yardım ve yeniden inşa vaadi

Planın en önemli unsurlarından biri, Gazze’ye büyük miktarda insani yardımın girişine izin verilmesi. Bu yardım süreci BM ve Kızılay gibi tarafsız kuruluşlarca yönetilecek. Yıkıma uğramış bölgede yeniden inşa için uluslararası fonlar devreye sokulacak ve yerinden edilme endişesi taşıyan Filistinlilere “sürgün edilmeyecekleri” garantisi verilecek.

Filistin devleti ihtimali belirsiz

Trump’ın planı, Filistin devletine yalnızca “ileride uygun koşullar oluşursa” ihtimalini tanıyor. Filistin Yönetimi gerekli reformları tamamlasa bile, İsrail tarafı bir devlet kurulmasına şiddetle karşı çıkıyor. Netanyahu’nun aşırı sağcı ortakları da Gazze’de Filistin Yönetimi’nin varlığını kırmızı çizgi olarak görüyor. Buna rağmen Netanyahu, reformların hiçbir zaman tamamlanamayacağı inancıyla planı kabul etmiş görünüyor.

Bölgesel destek, iç politikada çatlak

Mısır, Ürdün, Türkiye, Katar, Suudi Arabistan ve BAE’nin aralarında bulunduğu sekiz ülke ortak açıklamayla Trump’ın planını memnuniyetle karşıladı. Ancak İsrail iç siyasetinde itirazlar yükseliyor. Koalisyon ortağı ve Maliye Bakanı Bezalel Smotrich, “Filistin Yönetimi’nin Gazze’ye girmesine ve bir Filistin devletine izin veren hiçbir anlaşmayı kabul etmeyeceğiz” diyerek sert tepki gösterdi. Bu tavır, Netanyahu’nun kendi hükümeti içinde de zorlu bir sürecin kapıda olduğunu gösteriyor.