Gazze için Fransa ve Suudi Arabistan’dan iki devletli çözüm için yeni yol haritası
Gazze’deki yıkıcı savaşın gölgesinde, Fransa ve Suudi Arabistan BM Genel Kurulu’nda iki devletli çözüm için yeni bir plan sundu. Ancak ABD ve İsrail’in karşı çıkışı sürecin önündeki en büyük engel olarak görülüyor.
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda bu yılki gündemin en kritik başlıklarından biri, İsrail-Filistin çatışması oldu. Fransa ve Suudi Arabistan, artan şiddet ve derinleşen insani kriz karşısında iki devletli çözüm için yeni bir yol haritası açıkladı. Plan, Gazze’de savaşın sonlandırılması, esirlerin serbest bırakılması ve uluslararası destekle Filistin Devleti’nin kademeli olarak inşasını öngörüyor.
Batı’dan Gazze’yi tanıma adımları
Fransa’nın yanı sıra İngiltere, Kanada ve Avustralya’nın da Filistin’i tanıma kararı alması, yaklaşık 150 ülkenin dahil olduğu küresel çoğunluğa yeni destekler kattı. Ancak bu girişim, ABD’nin sert muhalefeti ve İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun tehditleriyle karşı karşıya kaldı. Netanyahu, “Eğer bize karşı tek taraflı adımlar atılırsa, biz de aynı şekilde tek taraflı karşılık veririz” sözleriyle Batı Şeria’nın ilhakını yeniden gündeme taşıdı.
Planın ana hatları
Fransa-Suudi Arabistan ortak planı, Gazze’deki savaşın derhal bitirilmesini, İsrail’in tamamen çekilmesini, Hamas’ın silah bırakmasını ve yönetimin bağımsız bir komite aracılığıyla Filistin Yönetimi’ne devredilmesini içeriyor. Uluslararası toplumun yeniden imar ve güvenlik desteğiyle bölgede istikrar sağlanması, ardından da bölgesel barışın tesis edilmesi hedefleniyor.
Zorlu engeller
Plan; Kudüs’ün statüsü, mültecilerin dönüş hakkı, sınırlar ve yerleşimlerin geleceği gibi en tartışmalı başlıkları ertelemiş durumda. Ayrıca Filistin Yönetimi’nin kendi halkı arasında güven kaybı yaşaması ve seçimlerin yıllardır ertelenmesi, planın uygulanabilirliğini zorlaştırıyor. Hamas’ın seçimlere dahil edilip edilmeyeceği de ayrı bir kriz konusu olarak öne çıkıyor.
Uluslararası tepkiler
BM Genel Sekreteri António Guterres, iki devletli çözüm olmadan Ortadoğu’da barışın mümkün olmayacağını vurgulayarak, “Tek devletli bir yapıda Filistin halkının haklarının yok sayılması kabul edilemez” açıklamasını yaptı. Öte yandan BAE, İsrail’in olası ilhak planına karşı “kırmızı çizgi” uyarısında bulundu.
