Kübalı Kadın Boksörler 60 Yıllık Yasak Sonrası Olimpiyat Hayali Kuruyor
Kübalı kadın boksörler, yakın zamana kadar sadece erkeklere açık olan boks dünyasında isim yapmak için mücadele ediyor. Hedef olimpiyatlar.
Küba’da uzun aradan sonra kadın boksörlerin ringe çıkmasına izin verildi. Yarım asrı aşkın yasaktan sonra Kübalı kadın boksörlerin hedefleri büyük.
Doğu Havana’daki nemli bir boks salonunu keskin ter doldururken, tavandaki bir çatlaktan su damlıyor.
Ringin yanında küçük bir su birikintisinin yanında, kadınlar koruyucu direk takarken, diğerleri yıpranmış bir kum torbasına yumruk atıyor ya da Soğuk Savaş sırasında üç Olimpiyat altın madalyası kazanan boks efsanesi Teófilo Stevenson’un solmakta olan bir posterinin altında mekik çekiyor.
Amatör bir boks merkezi olan Küba, 41 Olimpiyat boks altın madalyasıyla ABD’den sonra ikinci sırada yer alıyor.
2021’de düzenlenen Tokyo Olimpiyatları’nda Karayip adası boksta dört altın madalya kazandı. Ancak şu ana kadar boks zaferini getirenler yalnızca erkekler oldu.
Yerleşik toplumsal cinsiyet rollerinin sarsılmasının zor olduğu bir ülkede, kadınların antrenman yapmasına izin veriliyordu ancak yakın zamana kadar yarışmak ve hatta dövüşmek için ringe girmeleri yasaklanmıştı.
Kübalı Kadın Boksörler: Aralık Ayında Yasak Kalktı
Aralık ayında Küba Boks Federasyonu’nun kadın boksu yasağını kaldırması ve milli bir kadın takımı kurulduğunu duyurmasıyla bu durum değişti.
Yetenekli sporcuların Olimpiyatlara katılabilmeleri için uzun yıllar süren antrenmanlar gerekmesine rağmen, Küba milli takımındaki kadınlar (bazıları ilk kez yedi ay önce boks eldiveni giymişti) bir sonraki Paris Olimpiyatlarına katılmaya çalışıyor.
Tüy sıklet Karen Cantillo spor salonunda Al Jazeera‘ye “Hayalim önce kadınların boks yapmasını onaylamalarıydı. Artık onaylandığına göre hayalim değişti: Şampiyon olmak, madalya kazanmak ve tarih yazmak istiyorum” diyor.
Kadın boksörler ilk kez 2012 Londra Olimpiyatları’nda yarıştığında Kübalı kadınlar, erkek yurttaşlarının altınları getirmesini yalnızca izleyebiliyordu. 2016’da Río de Janeiro’da ve 2021’de KOVİD salgını nedeniyle düzenlenen Tokyo 2020’de de durum aynıydı.
Son on yılda Kübalı yetkililerin kadın boksörlerin yarışmasını engelleme kararı daha da yersiz hale geldi; Bunun nedeni yalnızca Küba devletinin kendisini kadın hakları ve eşitliğinin öncüsü olarak tanıtması değil, aynı zamanda Ulusal Spor Enstitüsü’nün (INDER) uzun süredir kadınların güreş, tekvando ve judo gibi diğer temas sporlarında Olimpiyatlarda yarışmasına izin vermesi.
Uluslararası Boks Birliği’ne (IBA) üye ülkelerin neredeyse tamamı kadın boksu yapıyor ancak Küba’da bu durum geçerli değildi.
Yasağın Gerekçesi “Güvenlik”
Küba Boks Federasyonu Başkanı Alberto Puig de la Barca, Al Jazeera’ye kadınların boks yapması yasağının güvenlik kaygılarından kaynaklandığını söyledi.
“Kadın boksunun özellikle hamileyken kadınların vücuduna zarar verip vermeyeceği konusunda endişeler vardı” diyen başkan, sporcuların güvenliğinin sağlanması için yetkililerin yıllar süren araştırmalar yaptığını da sözlerine ekledi.
Yasak kalktığı için kadın boksörlerin periyodik hamilelik testi yaptırması ve kadınların korunmak için dolgu giymesi gerekiyor.
Ancak çoğu kişi için ayak sürümenin altında yatan neden, yerleşik maçoluk ve kadınları aşırı koruyan ataerkil kültürdü.
Örneğin, Uluslararası Olimpiyat Komitesi’nin kadın boksunu onayladığı 2009 yılında, Küba erkek takımının baş antrenörü Pedro Roque gazetecilere şöyle demişti: “Kübalı kadınlar yumruk atmak için değil, güzel yüzlerini göstermek için oradalar.”
Antrenmanda Cantillo, yasağın adil olmadığını belirterek “Her zaman erkeklerin fiziksel olarak bizden daha güçlü olmasına rağmen, biz kadınların zihinsel olarak daha güçlü olduğumuzu düşünmüşümdür. Bu yüzden neden boks yapmamıza izin verilmediğini hiç anlamadım” diyor.
Müsabaka ortağı Melany de la Caridad Girado da aynı fikirdeydi:
“Boks yapmamızı istemediler; bu erkeklere yönelik bir spor olarak görülüyordu ve kadınların evde olması gerekiyordu.”
Hayal Kırıklığı Coşkuya Dönüştü
Ancak Aralık ayında yetkililer, kadın boksu yasağının kaldırılacağını ve milli kadın takımı için denemeler yapılacağını duyurduğunda hayal kırıklığı coşkuya dönüştü.
Hayatlar neredeyse bir gecede değişti. O zamana kadar bir ilkokul mutfağında çalışan sinek sıklet Elianni de la Caridad Garcia, haberi duyunca “sevinçten havalara uçtu”.
García, “Yıllardır bunu bekliyorduk” dedi ve ekledi: “Bu kadınlar için bir zafer.”
Hafif sıklet takım kaptanı Lianet Gomez, milli takım seçmelerinden sadece bir hafta önce boks yapmaya başladı. Aralık ayına kadar milli karate takımını temsil eden sporcu, “İlk defa eldiven takıyordum” dedi.
Devlet yasağı kaldırıp kadın boksunu televizyonda göstermeye başladığından beri kamuoyunun algısı değişmiş görünüyor.
Yıllarca formda kalmak için bir boks salonunda antrenman yapan ancak rekabetçi bir şekilde mücadele etmemiş olan Cantillo, insanların onu sokakta eleştirdiğini ve ona “spor erkekler içindir, kadınsı değildir” dediğini söyledi. Ancak Cantillo maçların başlamasından sonra olumsuz yorumların sona erdiğini belirtiyor.
Milli takıma katılan 12 kadın (her sıklet kategorisinde iki kişi) artık günlük işlerini bıraktılar ve tüm elit Kübalı sporcular gibi maaş alıyorlar; ancak yaşam koşulları çok basit: takım ranzalarda uyuyor ve kovalardaki soğuk sularla duş almak zorunda kalıyor.
Ekip, uluslararası ilk çıkışını bu Nisan ayında, çoğunlukla sol görüşlü Latin Amerika ve Karayip ülkelerine açık bir turnuva olan ALBA Games’te yaptı.
İlk altı dövüşçü Haziran ayında San Salvador’da düzenlenen Orta Amerika ve Karayip Oyunlarına gitti. İki bronz ve bir gümüş madalya kazandılar.
Birkaç ay içinde Orta Amerika ve Karayip Oyunları’nda ev hanımlığından gümüş madalyaya geçen 32 yaşındaki tüy sıklet Legnis Cala, Al Jazeera’ye Paris’e gitmeyi düşündüğünü söyledi.
Ancak hak kazanması için bu Ekim Pan Amerika Oyunları’nda altın ya da gümüş alması gerekiyor.
“Uluslararası organizasyonlarda ülkem adına yarışarak, bayrağı temsil ederek, madalyalarla podyuma çıkarak hayalimi şimdiden gerçekleştiriyorum” dedi.
