Obradovic, Avrupa basketbol tarihinin en büyük başantrenörü olarak kabul edilir. Obradović, 30 yıllık antrenörlük kariyeri boyunca 18 kez Euro Lig dörtlü finale kalırken beş farklı kulüple dokuz kez Euroleague şampiyonu oldu. Bir efsane… Jasikevicius, antrenörlük kariyerine Zalgiris’te 2016 yılında başladı. Kulüple beş kez Litvanya şampiyonu olduktan sonra, Barcelona ile anlaştı. İki kez İspanya Ligi şampiyonu ve iki kez de İspanya Kupasını kazanıp 2024’te Fenerbahçe ile anlaştı ve ilk sezonunda ilk kez Euroleague dörtlü finalinde yer aldıktan sonra, 2025’te ilk kez Euroleague şampiyonu olurken en değerli antrenör seçildi.
Mourinho, antrenörlük mesleğinin öncesinde, Sporting ve Porto’da Sir Bobby Rabson’ın tercümanı olarak başlarken, yine Bobby Rabson ve Van Gaal ile Barcelona’da yardımcı antrenör olarak çalıştı. 2002 yılında Porto’ya teknik direktör olarak dönen Mourinho, iki kez Portekiz Ligi’ni, UEFA Kupası’nı ve de UEFA Şampiyonlar Ligi’ni kazandı. Bu başarıların ardından Chelsea ile anlaştı. Kulüpte geçirdiği üç sezonda iki kez Premier Lig şampiyonluğu, FA Cup ve iki kez de Lig Kupasını kazandı.
2008 yılında İtalyan kulübü İnter ile anlaşan Mourinho, burada iki kez Serie A şampiyonu olurken, 2010 yılında Seri-A şampiyonluğu ile birlikte İtalya Kupası’nı ve UEFA Şampiyonlar Ligi’ni kazandı. Ve aynı yıl FIFA Yılın Teknik Direktörü ödülünü kazandı. Mourinho daha sonra İspanya’da Real Madrid ile anlaştı. 2011-12 yılında La Liga şampiyonu olurken, dört ülkede lig şampiyonluğu kazanan beşinci teknik direktör oldu. Mourinho, 2013 yılında Real Madrid’den ayrılarak Chelsea’ye geri döndü ve burada bir Lig şampiyonluğu ve Lig Kupasını kazandıktan sonra, M. Unıted’da UEFA Avrupa Ligi’ni kazanmasına rağmen görevine son verilirken, kariyerine Tottenham ile devam edip Lig Kupasını alması-görevine son verilmesini engelleyemedi. Avrupa’da son olarak Roma ile anlaşıp Avrupa Konferans Ligini kazandıktan sonraki sezon görevine son verildi.
Solskjaer, futbolu bıraktıktan sonra Manchester United’da B-takımı antrenörlük görevinin yanı sıra temsilci olarak da çalışmaya başladı. 2011’de eski kulübü Molde’yi çalıştırmak üzere ülkesine döndü ve kulüple geçirdiği ilk iki sezonda iki kez Lig şampiyonluğuna ulaştı. Takımı, 2013 Norveç Kupası finalini kazandı. 2014 yılında Cardiff’in teknik direktörü olarak görev yaptı ve bu sırada kulüp Premier Lig’den küme düştü. 2019 yılında Manchester United menajeri olarak anlaşıp üç yıllık sözleşme imzaladı. Manchester United’ı 2021 yılında Avrupa Lig finali oynatsa da Villarreal’e penaltılarla kaybettiler. Kasım 2021’de kulüp tarafından görevine son verildi. Ocak 2023’te UEFA’nın maç analisti oldu.
Bütün bunları anlatmamın nedeni başarı odaklı yaklaşımın belirli parametrelerini daha iyi anlamak için. Çünkü, başarı basit tanımıyla-bir kimsenin üstüne düşen görevi beklenilen sonuca göre etkili bir biçimde yerine getirmesidir. Başarı izafi bir kavramdır. Başarıyı iç ve dış faktörlerin etkilediğini düşünürsek; zaman ve yaratılan koşulların ve çalışacak kişilerin donanımlarına kadar tüm faktörler bu sürece etki eder. Ve başarı değişime tabidir. Koşullardaki değişkenlikler yeni hamlelerin doğruluğuna göre sonuç veriri. Çünkü başarı süründürebilir olmadığı sürece anlamını bulamaz. Kulüpler bazında düşündüğümüzde-sürdürülebilirlik; bir gelecek için yetki kullanımı içinde sorumluluk alma kavramı olarak karşımıza çıkar.
Kavramdan bahsederken, kulüp kültürlerinin içeriğinde; tarihsel derinlik, hikayeler, etik değerlerin oluşturduğu kurumsal davranışa ilişkin yüksek standartlardan bahsetmemiz gerekir. Başarının temel kavram değerlerini yönetme kabiliyeti bir bütünlük arz etmektedir. Başarısızlığın geçersiz sayıldığı futbol dünyasında gelinen noktada, tek bir kereye mahsus başarılı olmak da yeterli sayılmamaktadır. Futbolda başarı bireysel olmadan ziyade-paydaşlarının ki bunlar kurumsal bütünlük içinde yönetim, ekonomi, finans gibi kavramlarla birlikte değerlendirilmesi gerekmektedir.
Büyük ve acımasız bir rekabet ortamının olduğu günümüz futbolunda, oldukça zor şartlarda elde edilen başarıların kalıcı olabilmesi şarttır. Başarıyı sağlayan futbol ile ilgili kurum, kişi ve organizasyonların mevcut durumlarını korumakla birlikte, sürdürebilir planlar ve stratejiler geliştirmenin yanı sıra, yeni hedefler belirleyerek bu hedefler doğrultusunda sağlam adımlarla ilerleyerek kalıcı olmaları gerekmektedir. Futbolda kurumsal kimliği reddeden Ali Koç ile Serdal Adalı’nın ortaya koydukları-koyacakları organizasyonlarının subjektif yapısal içeriğe sahip olduklarından-tüm kırılganlıkları içinde taşımaktadır. Kurumsal disiplinin reddetmeleri etik kurguyu rencide etmektedir. Kalıcı olan kurumsal yapı yok edilirken, antrenörlerin ve menajerlerin etrafında şekillenen süreç, ticaret kurgusuna hitap etmesiyle birlikte- bırakın sürdürülebilir başarıyı tek bir başarıyı bile getirmekten uzak bir durum almıştır.
Obradovic ve Jasikevicius’un çalışma stratejileri-içinde yetiştikleri toplumların tarihsel süreç içerisinde-sosyal ve siyasi etkileşim nedeniyle oluşan kültürel kodlarının üzerinden disipline edilirken Mourinho ve Solskjaer’in stratejilerini Mendes gibi menajerleri de yaratan piyasa koşulları belirlemektedir. Tıpkı Ali Koç ve Serdal Adalı’yı yarattığı gibi… Haliyle, istikrara ve sürdürülebilir başarının etik değerleri ve oluşum koşulları piyasa koşullarına bırakılmayacak kadar değerli tarihsel derinliğe sahiptir. Aksi taktirde-sadece mutlu bir azınlık istikrara ve sürdürülebilir kazanca sahip olur.
Müslüm Gülhan – NationalTurk
