ABD Federal Mahkemesi’nden Trump’ın “Sınırsız Tarife Yetkisine” fren
ABD başkanı Donald Trump’ın, ulusal acil durum ilan ederek Kongre’yi baypas edip tüm dünyaya ağır ithalat vergileri uygulama girişimi federal temyiz mahkemesinden döndü. Karar, eski başkanın ticaret politikalarına büyük darbe vurdu.
ABD’de federal temyiz mahkemesi, Donald Trump’ın neredeyse tüm ticaret ortaklarına yönelik ağır gümrük vergilerini “ulusal acil durum” gerekçesiyle dayatmasının yasaları aştığına hükmetti. 7’ye karşı 4 oyla alınan karar, eski başkanın uluslararası ticaret politikalarını yeniden şekillendirme iddiasına set çekti.
Trump’ın “Liberation Day” tarifeleri
Trump, 2 Nisan’da “Liberation Day” adını verdiği kararla, ABD’nin dış ticaret açığı verdiği ülkelere %50’ye varan “mütekabiliyet tarifeleri”, diğer ülkelere ise %10 taban tarifeler uygulamıştı. İngiltere, Japonya ve AB gibi bazı ülkeler pazarlık masasına oturup taviz vererek daha ağır tarifelerden kurtulurken, direnç gösteren ülkeler çok daha yüksek vergilerle karşılaştı.
Mahkemenin gerekçesi
Mahkeme, Trump’ın dayanak olarak kullandığı 1977 Uluslararası Acil Ekonomik Yetkiler Yasası’nın başkana sınırsız tarife yetkisi tanımadığına hükmetti. Kararda, “Kongre’nin, Başkan’a sınırsız tarife yetkisi vermeyi amaçladığı pek olası görünmüyor” ifadeleri yer aldı.
Kongre’nin yetkisi
ABD Anayasası’na göre vergiler ve tarifeler belirleme yetkisi Kongre’ye ait. Ancak yıllar içinde başkanlara sınırlı yetkiler devredilmişti. Trump ise bu boşluğu kullanarak Çin, Kanada ve Meksika dahil çok sayıda ülkeye ek vergiler dayatmıştı.
Ekonomiye etkisi
Tarifeler sayesinde ABD hazinesine 159 milyar dolar ek gelir sağlandığı, bunun önceki yıla göre iki kat fazla olduğu bildirildi. Ancak mahkeme kararının onanması halinde devletin bazı ithalat vergilerini iade etme riski doğacağı, bunun da “finansal yıkım” getirebileceği uyarısı yapıldı.
Trump tepki gösterdi
Trump, kararı sert bir dille eleştirerek Yüksek Mahkeme’ye taşıyacağını açıkladı. Sosyal medya hesabında, “Eğer bu karar yürürlükte kalırsa, bu ABD’yi kelimenin tam anlamıyla yok eder” ifadelerini kullandı.
