Orta Doğu’da tansiyonu yükselten İran-İsrail çatışmalarında ABD’nin doğrudan müdahil olmasıyla tırmanan kriz, ABD Başkanı Donald Trump’ın gece saatlerinde duyurduğu ateşkes açıklamasıyla piyasaları rahatlattı. Petrol vadeli kontratlarında sert düşüş yaşanırken, yatırımcıların arz güvenliğine dair kaygılarında da belirgin azalma gözlendi.
Brent petrol ve WTI’da yüzde 2’yi aşan gerileme
Londra saatiyle sabah 09.09’da ICE Brent Ağustos vadeli petrol kontratı varil başına 69,76 dolardan işlem gördü. Bu rakam, bir önceki kapanışa göre yüzde 2,41’lik bir düşüş anlamına geliyor. NYMEX WTI Ağustos kontratı ise yüzde 2,42 azalarak 66,85 dolara kadar geriledi.
Trump’ın sosyal medya platformu Truth Social üzerinden yaptığı ateşkes açıklaması, fiyatlarda yönü aşağı çevirdi. Ancak uygulamanın detaylarına ilişkin belirsizlikler ve Tahran’ın nükleer programına dair uzun vadeli riskler halen masada.
Stratejik Boğaz tehlikesi: Hürmüz hâlâ tehdit mi?
Haziran ortasında başlayan çatışmalarla birlikte petrol fiyatlarında yaklaşık yüzde 10’luk bir artış yaşanmıştı. ABD’nin İran’a ait nükleer tesisleri bombalaması ve İran’ın buna Katar’daki ABD üssüne saldırıyla yanıt vermesi, bölge genelinde büyük bir arz riski yarattı.
Özellikle İran’ın, küresel petrol taşımacılığında kritik öneme sahip Hürmüz Boğazı’nı kapatma tehdidi, piyasaların en çok dikkat ettiği konuların başında yer aldı. İran Meclisi’nin hafta sonunda boğazın kapatılmasını onayladığına dair iddialar İran devlet televizyonu Press TV’de yer aldı, ancak kararın nihai olarak güvenlik konseyine bağlı olduğu aktarıldı.
Barclays analistleri, konuyla ilgili yayımladıkları notta “Hürmüz Boğazı’nın olası kapanışı hâlâ düşük olasılıklı da olsa bir risk olarak masada duruyor. Böyle bir senaryo gerçekleşirse petrol fiyatlarının 100 doların üzerine fırlaması kaçınılmaz olur” ifadelerini kullandı.
OPEC+ ve IEA’dan güvence: Yedek stoklar hazırda bekliyor
Çatışmaların başından bu yana küresel enerji güvenliğine ilişkin endişeleri yatıştırmaya çalışan Uluslararası Enerji Ajansı (IEA), 1,2 milyar varillik acil stoklarının gerektiğinde devreye alınabileceğini açıkladı. Öte yandan, İran-İsrail geriliminden önce üretim artışı yönünde karar alan OPEC+ ülkeleri de ek arz kapasitesini hazır tutuyor.
Barclays analistleri, “ABD’nin İran’daki nükleer tesislere yönelik saldırılarına rağmen çatışmanın bölge geneline yayılmaması ve ateşkesin sağlanması, petrol fiyatlarında baskı oluşturdu” değerlendirmesinde bulundu.
