Atatürk’ün Samsun’a çıkışının 106. Yılı
Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün, Samsun’a çıkarak Milli Mücadele’yi başlatmasının üzerinden 106 yıl geçti. 19 Mayıs, Türk milletinin istiklali ve istikbali için atılan tarihi adımın simgesi olarak bugün hâlâ aynı inanç ve ruhla anılıyor.
Büyük Önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün Samsun’a ayak basarak kurtuluş mücadelesini başlattığı 19 Mayıs 1919’un üzerinden 106 yıl geçti. Mondros Mütarekesi’nin ardından Anadolu’nun dört bir yanı işgal altındayken, milletin kaderini değiştirecek ilk adım o gün atıldı.
Osmanlı İmparatorluğu’nun savaşlardan yorgun düştüğü, vatan topraklarının parçalanma tehlikesiyle karşı karşıya kaldığı bir dönemde, Mustafa Kemal Paşa, Yıldırım Orduları Grup Komutanlığı görevinden döndükten kısa süre sonra halkın direncini örgütlemek için harekete geçti.
İşgallerin gölgesinde yanan bir umut
Mondros Ateşkes Antlaşması’nın imzalanmasının ardından, İzmir’e Yunan, Adana’ya Fransız, Antalya ve Konya’ya İtalyan birlikleri girmiş, Urfa, Maraş, Antep, Merzifon ve Samsun’a İngiliz askerleri konuşlanmıştı. İngiliz donanması ise 13 Kasım 1918’de İstanbul önlerine demirlemişti.
Bu tablo içinde Mustafa Kemal Paşa, Anadolu’da halkın güvenliğini sağlamak bahanesiyle Samsun’a 9. Ordu Müfettişi olarak gönderildi. Oysa onun amacı çok daha büyüktü: Türk milletini bağımsızlık için ayağa kaldırmak.
Bandırma Vapuru’ndan Samsun’a atılan ilk adım
Mustafa Kemal, 15 Mayıs 1919’da İzmir’in işgal edilmesinin hemen ertesi günü Bandırma Vapuru’yla İstanbul’dan ayrıldı. 19 Mayıs sabahı, Samsun Reji İskelesi’ne ayak bastı. Ruslar tarafından bombalanan iskeleler arasında sağlam kalan ve Fransızlara ait sigara fabrikasına ait olan bu iskele, Milli Mücadele’nin ilk adımına tanıklık etti.
Mustafa Kemal’in Samsun’a varışı İngilizler arasında tedirginlik yarattı. Bu nedenle kentte yalnızca altı gün kalan Atatürk, 25 Mayıs’ta Havza’ya geçti.
Havza’da ilk miting, ilk halk tepkisi
Mustafa Kemal Paşa’nın Milli Mücadele yolculuğundaki ikinci durağı olan Havza’da, İzmir’in işgalini protesto eden ilk miting düzenlendi. Bu süreçte halkla birebir temasa geçen Atatürk, toplumun nabzını tuttu, halkın desteğini almaya başladı.
İngiliz baskısıyla resmi görevinden alınmasının ardından, mücadelesine artık sivil olarak devam edeceğini açıklayan Mustafa Kemal, Havza’daki çalışmalarının ardından rotasını Amasya’ya çevirdi.
Milli Mücadele Anadolu’ya yayıldı
Samsun’da yakılan kurtuluş meşalesi Amasya, Erzurum ve Sivas üzerinden tüm yurda yayıldı. Halkın örgütlenmesiyle başlayan direniş, 29 Ekim 1923’te Cumhuriyet’in ilanıyla sonuçlandı. Bu yıl, Türkiye Cumhuriyeti 102. yaşına giriyor.
19 Mayıs: Gençliğe emanet bir bayram
19 Mayıs 1919, yalnızca bir direnişin başlangıcı değil; aynı zamanda bir kuşağın sorumluluğu da oldu. Atatürk bu günü gençliğe armağan etti. 1926’da Samsun’da “Gazi Günü” olarak başlayan kutlamalar, 1935’te “Atatürk Günü” adıyla resmileşti. 1981’de “Atatürk’ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı” adını aldı ve bu kimlikle Türkiye ile birlikte Kuzey Kıbrıs’ta da kutlanmaya devam ediyor.
