Avrupa’dan Trump ve Putin’e sert mesaj

Avrupa ülkeleri, ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Ukrayna üzerine başlatmayı planladığı müzakerelerden dışlanmak istemediklerini açıkça belirtti. Fransa, Almanya ve İngiltere başta olmak üzere yedi Avrupa ülkesi ile Avrupa Komisyonu, Paris’te düzenlenen dışişleri bakanları toplantısının ardından ortak bir bildiri yayınlayarak Ukrayna ve Avrupa’nın barış görüşmelerinde yer alması gerektiğini vurguladı.

Avrupa ülkelerinde Trump ve Putin’e mesaj

Ortak bildiride, Avrupa’nın kalıcı ve adil bir barış için sürecin bir parçası olması gerektiği ifade edilirken, “Ukrayna’ya güçlü güvenlik garantileri sağlanmalıdır. Ukrayna ve Avrupa, herhangi bir müzakerenin içinde yer almalıdır” denildi.

Bu açıklama, Trump ve Putin’in Ukrayna meselesini Avrupa’nın dışında müzakere etmeye hazır olduklarını göstermesi üzerine geldi. ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth’in Brüksel’de yaptığı açıklamada, Ukrayna’nın 2014 öncesi sınırlarına dönmesinin gerçekçi olmadığını ve NATO üyeliğinin bir çözüm olmadığını söylemesi Avrupa’da endişeleri artırdı.

Fransa ve Almanya: “Avrupa olmadan müzakereler olamaz”

Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Noel Barrot, “Avrupa olmadan Ukrayna’da adil ve kalıcı bir barış mümkün değildir” diyerek Avrupa ülkelerinin sürece dahil edilmesi gerektiğini belirtti.

Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock ve İspanya Dışişleri Bakanı Jose Manuel Albares Bueno ise “Ukrayna konusunda Ukrayna’nın da masada olması şart” diyerek, Avrupa ülkelerinin birlik içinde hareket etmesi gerektiğini vurguladı.

ABD’nin pozisyonu: NATO dışında Avrupa güçleri öne çıkmalı

ABD’nin Ukrayna konusundaki yeni yaklaşımı, Ukrayna için NATO üyeliğini dışarda bırakıyor ve Avrupa ülkelerinin kendi savunma sistemlerini güçlendirmesi gerektiğini öne sürüyor. Hegseth, barışın ancak “Avrupalı ve Avrupalı olmayan ancak NATO üyesi olmayan güçlü birlikler” tarafından sağlanabileceğini belirtti. Ancak bu birliklerin ABD tarafından desteklenmeyeceğini de sözlerine ekledi.

Bu açıklamalar, Avrupa ülkelerinin Ukrayna’ya asker göndermesi halinde NATO’nun 5. maddesi kapsamında korunmayacağı anlamına geliyor. Yani, Avrupa ülkeleri bireysel risk almak zorunda kalacak.

Avrupa’dan ABD’ye sert tepki: “Bu teslim olmaktır”

Bazı Avrupalı diplomatlar, Hegseth’in pozisyonunu erken bir teslimiyet olarak değerlendirdi. Üst düzey bir Avrupa diplomatı, “Eğer Ukrayna’dan bu kadar kolay taviz verilirse, Rusya daha fazlasını talep eder” uyarısında bulundu.

Polonya Dışişleri Bakanı Radoslaw Sikorski, ABD ile iş birliğinin sürdürülmesi gerektiğini ancak Avrupa’nın güvenliğini yalnız başına sağlaması gerektiğini ifade etti. İngiltere Savunma Bakanı John Healey ise “Avrupa ülkeleri sorumluluk almaya hazır” diyerek, İngiltere’nin 2024 yılı için Ukrayna’ya 4.5 milyar sterlin askeri yardım sağlayacağını duyurdu.

Zelenskyy: “ABD olmadan güvenlik garantisinin gerçekliği yok”

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskyy, Avrupa’nın ABD olmadan yeterli güvenlik sağlayamayacağını belirterek, “ABD’siz güvenlik garantisi gerçekçi değil” dedi. Zelenskyy, ateşkes sonrası Ukrayna’da 100.000-150.000 askerlik çok uluslu bir caydırıcı güce ihtiyaç duyulacağını ancak bunun 600.000’den fazla Rus askerine karşı yeterli olmayacağını dile getirdi.

Bir Avrupa diplomatı ise durumu şöyle özetledi: “Avrupa şu an böyle bir gücü sahaya süremez. Ama ABD’yi de buna zorlayamayız. Bu gerçeği kabul edip kendi çözümlerimizi geliştirmeliyiz.”

Avrupa, ABD’nin kararlarına karşı yeni bir strateji arayışında

ABD’nin Ukrayna konusunda Rusya ile tek başına müzakere yoluna gitmesi, Avrupa için büyük bir güvenlik riski oluşturuyor. Trump ve Putin’in Avrupa liderlerine haber vermeden bir görüşme yapması, Avrupalı liderleri ABD’ye bağımlı kalmadan kendi güvenlik mekanizmalarını kurmaya yönlendiriyor.

Avrupa ülkeleri hafta sonunda Münih Güvenlik Konferansı’nda ABD ile bu konuyu ele almayı planlıyor. Ancak Avrupalı liderler, Trump yönetiminin Rusya’ya yönelik yumuşak tutumundan rahatsız ve bu durumun uzun vadede Avrupa güvenliğini tehdit edebileceği düşüncesinde.